Wetenschap

Delftse hoogleraar quantum transport onder vuur

Niet Leo Kouwenhoven zelf, maar twee van zijn ex-medewerkers zouden Nature hebben getipt over fouten in zijn artikel uit 2018 over majoranadeeltjes, meldt de Volkskrant.

De Volkskrant en online techblad Wired brachten deze week nieuws over de twee ex-medewerkers naar buiten. Dat is een andere lezing dan de eerdere suggestie van Nature en Qutech dat Kouwenhoven en zijn medeauteurs Nature uit eigen beweging waarschuwden.

Kouwenhoven en QuTech willen niet nu ingaan op de zaak, totdat Kouwenhovens gewraakte Nature-publicatie officieel is ingetrokken en het eerder ingestelde integriteitsonderzoek is afgerond. Dat zegt een TU-woordvoerder, die ook het woord voert namens QuTech. Dat integriteitsonderzoek gaat volgende week naar het college van bestuur van de TU Delft. Ook het intrekken van de Nature-publicatie zou volgende week moeten plaatsvinden.

Waar het in deze zaak om draait is het artikel Quantized Majorana conductance uit 2018. Hierin schreven onderzoekers onder leiding van Kouwenhoven dat ze majoranadeeltjes hadden gedetecteerd. In een Science-publicatie in 2012, had een team van Kouwenhoven, waarvan de twee bovengenoemde medewerkers deel uitmaakten, al het bestaan van majoranadeeltjes gedemonstreerd. Het artikel maakte Kouwenhoven in een klap wereldberoemd. Maar het definitieve bewijs dat het deeltje zich had getoond in het lab ontbrak nog.

In 2018 was het zover: “Een piekje in een meetsignaal is het langverwachte pièce de résistance”, schrijft de Volkskrant. “Letterlijk: het heeft exact de elektrische weerstandswaarde die de theorie voorspelt.” Kouwenhoven presenteerde in Nature het sluitstuk, het definitieve bewijs voor majorana’s. Althans, zo leek het.

Met deze obscure deeltjes, zonder massa en lading, zouden qubits gemaakt kunnen worden. Qubits zijn de rekeneenheden van de quantumcomputer. De ontdekking was uitstekend nieuws voor Microsoft, waar Kouwenhoven sinds 2016 werkt. De techgigant is verwikkeld in een race om de quantumcomputer met Google en IBM.

Maar nieuwe berekeningen toonden een minder rooskleurig beeld. De signalen die de onderzoekers destijds maten, waren mogelijk ruis, schreven Kouwenhoven en collega’s in een nieuw artikel dat eind januari verscheen op de website Arxiv. Het verhaal gaat nu dus dat ze dit schreven onder druk van de twee oud-collega’s. Dit artikel zal het Nature-stuk uit 2018 vervangen, zodra de peer review klaar is.

Redacteur Tomas van Dijk

Heb je een vraag of opmerking over dit artikel?

tomas.vandijk@tudelft.nl

Comments are closed.