Short News
Tijd om Prometheus-vlam te doven?
(Illustratie: Marjolein van der Veldt)
Na vijfduizend jaar stoken als belangrijkste middel om energie op te wekken, is het hoog tijd om eindelijk over te stappen naar zonne-energie. Dat stelde prof.dr.ir. Miro Zeman, afdelingshoofd duurzame elektrische energie aan de faculteit Elektrotechniek, Wiskunde en Informatica (EWI), tijdens zijn lezing op maandagavond 3 april voor het Bataafsch Genootschap in het Rotterdamse stadhuis.
Te lang is vuur het symbool geweest voor energie, betoogde Zeman. Kijk maar naar de vlam boven de T in het TU Delft logo. Hier brandt het vuur van de energie en de vernieuwing. Maar, zegt Zeman, nu de gevolgen van al die verbranding tot steeds meer weersextremen leiden, is het tijd om over te stappen naar een ander symbool van energie: de zon. Hoe ziet het logo er dan uit, vroeg hij zich af.
Cultuurhistorici zullen hun bedenkingen hebben. Voor hen staat de vlam van Prometheus niet voor verbranding maar voor vooruitgang. Wikipedia schrijft: ‘Uit liefde voor de mensheid stal Prometheus het vuur bij de Olympische goden en schonk het aan de mensen. Hij leerde de mens er metaal mee te bewerken en bracht hen wetenschap en kunst bij. Prometheus werd voorgesteld als een leraar en uitvinder, die de mensen wederzijds respect bijbracht en hen leerde vooruit te denken.’ (JW)
Vrije Universiteit in Moskou moet sluiten
Een van de laatste onafhankelijke Russische universiteiten staat nu op de zwarte lijst van het Kremlin. Uit veiligheidsoverwegingen staakt het bestuur al haar werkzaamheden in Rusland.
Vijf wetenschappers, die eerder hun baan verloren om hun politieke overtuigingen, richtten in 2020 de Vrije Universiteit in Moskou op. Het doel was om onafhankelijk onderzoek te doen en online onderwijs te verzorgen. Een eigen gebouw was er niet. De instelling telde naar verluidt honderden docenten en duizenden studenten, al zijn er geen officiële tellingen.
Maar in de ogen van het Kremlin is de universiteit ‘onwenselijk’ en ‘extremistisch’. Studenten zou worden bijgebracht “een hekel te hebben aan Rusland” en de universitaire staf zou een “ultra-liberaal model van de Europese democratie aanhangen en opleggen”.
Academische vrijheid
Op haar site meldt de universiteit dat onafhankelijk onderwijs geen misdaad is en dat plaatsing op de zwarte lijst ongrondwettelijk is. Toch worden alle activiteiten opgeschort met het oog op de veiligheid van studenten en docenten. Het bestuur overweegt vanuit het buitenland te gaan opereren.
Wiskundige Andronik Aroetjoenov, docent aan de universiteit en voorzitter van de laatste onafhankelijke universitaire vakbond, vertelde eerder aan het HOP hoe de academische vrijheid in Rusland steeds verder onder druk is komen te staan sinds de inval in Oekraïne begin vorig jaar. (HOP, PvT)
Meer hbo-docenten met vast contract
Docenten van hogescholen hebben weer iets vaker een vast contract. Het ondersteunend personeel daarentegen is meer en meer in tijdelijke dienst.
Enkele jaren schommelde het aandeel hbo-docenten met een tijdelijk contract rond de 15 procent, maar in 2021 schoot het omhoog naar 19 procent. Nu is het weer gedaald naar 18 procent. De stijging van 2021 kwam door de coronamiddelen voor het onderwijs, was destijds de verklaring. Er is nu een recordaantal hbo-docenten: het zijn er meer dan 37 duizend, die samen meer dan 26.500 fte vullen.
Bij het ondersteunend personeel, in totaal zeventienduizend werknemers, is het aandeel tijdelijke contracten voor het vierde achtereenvolgende jaar toegenomen. Het staat nu op 17 procent.
Verschillen
Er zijn flinke verschillen tussen hogescholen, blijkt uit een vergelijking van de grootste instellingen. Bij de Hogeschool van Amsterdam (HvA) is 13 procent van de docenten in tijdelijke dienst, terwijl dat bij de Hogeschool Leiden twee keer zoveel is.
Voor het ondersteunend personeel geldt hetzelfde, met dezelfde hogescholen aan de uiteinden van het spectrum: aan de HvA heeft 11 procent een tijdelijk contract, aan de Hogeschool Leiden is dat 22 procent.
Volgens vakbond AOb zijn bestuurders in het onderwijs flexverslaafd, met name aan de universiteiten. Met een bus reden actievoerders langs verschillende instellingen om aandacht te vragen voor de ‘verslaving’. (HOP, BB)
Master wetenschapscommunicatie stopt
De master wetenschapscommunicatie stopt definitief. Vanaf aankomend studiejaar kunnen zich geen nieuwe studenten meer inschrijven. De opleiding zou niet binnen het onderwijsportfolio van de faculteit Technische Natuurwetenschappen (TNW) passen, zei decaan Paulien Herder eerder.
TNW onderzocht of de master, met de tracknaam communication design for innovation, bij een andere faculteit kon aansluiten. Herder benaderde hiervoor de decanen van de faculteiten Techniek, Bestuur en Management (TBM), Industrieel Ontwerpen (IO) en Bouwkunde (BK). Zij zagen af van overname, laat Herder per mail weten aan Delta.
Huidige masterstudenten kunnen de opleiding volgens TU-regelgeving afmaken. Daarvoor krijgen zij één jaar langer de tijd dan de duur van de mastervariant die de studenten volgen (1, 2 of 3 jaar). Dat betekent dat de laatste studenten tot september 2026 de tijd hebben om hun masterprogramma af te ronden.
In 2026 krijgt de overkoepelende opleiding science education and communication, waar de master wetenschapscommunicatie onder valt, een nieuwe naam: MSc educatie in de bètatechnische wetenschappen.
Wat er met het personeel van het masterprogramma gebeurt, is niet bekend. Decaan Herder wil daar geen publieke uitspraken over doen. (RvdW)
‘Stagevergoeding voor leraren in spe’
De Algemene Onderwijsbond (AOb) wil dat studenten aan lerarenopleidingen een stagevergoeding krijgen van 750 euro per maand. Dat voorstel ligt op tafel tijdens de cao-onderhandelingen.
Studenten aan de lerarenopleidingen krijgen zelden betaald voor hun stage, ook al moeten ze steeds vaker lerarentekorten opvangen en zelfstandig lessen verzorgen.
AOb-voorzitter Tamar van Gelder noemt het absurd dat een vergoeding voor de leraren in spé niet de norm is. “Zeker in deze tijd van tekorten moeten we de rode loper uitleggen voor mensen die in het onderwijs willen werken.”
Petitie
De cao’s van het primair en voortgezet onderwijs lopen in april en mei af. In de inzet voor de onderhandelingen schrijven scholen niets over stagiairs. Werkgevers zijn er volgens de AOb huiverig voor dat de uitgave ten koste gaat van de kwaliteit van het onderwijs. Van Gelder maakt een andere afweging. “Stagiairs verrichten gewoon werk, net als andere leraren.”
Een AOb-petitie met het voorstel is 1500 keer ondertekend. Vooral deeltijdstudenten geven aan in de financiële problemen te komen door het ontbreken van stagevergoedingen. (HOP, PvT)
Universiteiten overdenken verbod apps
Universiteiten van Nederland (UNL) denkt na over de vraag of apps ‘uit landen met een offensief cyberprogramma tegen Nederland’ verboden zouden moeten worden op de werktelefoons van hun medewerkers. Dat antwoordt een woordvoerder van de TU Delft op vragen van Delta. “Dit wordt in UNL-verband besproken zodat universiteiten hierin gezamenlijk optrekken”, zegt hij. Hij laat ook weten dat de TU Delft momenteel geen beleid heeft op dit vlak. “We raden medewerkers aan om het gezonde verstand te gebruiken met betrekking tot social media in het algemeen.” De UNL is de koepelorganisatie van de veertien publieke Nederlandse universiteiten.
De vragen over het gebruik van TikTok en andere apps kwamen op nadat het kabinet eerder deze maand alle ambtenaren verbood om op hun werktelefoon ‘spionagegevoelige apps’ te gebruiken. Dat besluit volgde op een advies van de inlichtingendienst AIVD, die stelt dat er bij alle apps ‘die in beheer zijn van landen met een offensief cyberprogramma, gericht tegen Nederland en Nederlandse belangen, sprake is van een verhoogd spionagerisico’. Daaronder vallen behalve China ook Iran, Rusland en Noord-Korea.
Hogeschool Saxion zei in reactie daarop vrijwel meteen dat ze niet wil dat medewerkers TikTok gebruiken op hun werktelefoons. Een verbod kwam er overigens niet. (HOP, PvT/Delta, SB)
Betaald parkeren opnieuw uitgesteld
De startdatum van het nieuwe parkeerbeleid op de campus is opnieuw met een paar maanden uitgesteld. Door een tekort aan materialen en personeel bij de leveranciers zijn de benodigde voorzieningen zoals slagbomen en betaalautomaten niet op tijd klaar, meldt de TU in een bericht op intranet.
Het nieuwe parkeerbeleid zou begin april worden ingevoerd, maar de afdeling Campus Real Estate & Facility Management liet eerder al weten een slag om de arm te houden.
Inrijden met campuskaart
Als in september de slagbomen op de campus definitief naar beneden gaan, moeten bepaalde groepen betalen voor parkeren tussen 8.00 en 18.00 uur. Medewerkers en studenten kunnen gratis in- en uitrijden met hun campuskaart. Leveranciers, medewerkers van bedrijven op de campus en overige bezoekers worden op basis van kenteken geregistreerd. Zij kunnen uitrijden door te betalen bij de parkeerautomaat of met een door het secretariaat verstrekte uitrijkaart. (MvdV)
- Lees hier meer over het nieuwe parkeerbeleid.
Geen advanced grants naar Delft
Geen advanced grants van de Europese onderzoeksraad ERC voor ervaren Delftse onderzoekers dit jaar. In 2022 en 2021 gingen er nog twee beurzen van maximaal 2,5 miljoen euro naar Delft.
Sowieso gaan er dit jaar de helft minder beurzen dan vorig jaar naar Nederland: slechts 14 van de 218. Dit keer gaan er twee beurzen naar de Rijksuniversiteit Groningen, de Universiteit Utrecht, de Radboud Universiteit en de Universiteit Twente. NWO-instituten, de Vrije Universiteit (VU), het VU Medisch Centrum (MC), de TU Eindhoven, de Universiteit van Amsterdam en het Erasmus MC krijgen er ieder één.
De toekenningen zijn voorlopig, want de beurzen voor het Verenigd Koninkrijk (VK) zijn nog niet zeker. Het land is immers uit de Europese Unie gestapt. Er ligt een verdrag dat deelname van het VK aan het Europese onderzoeksprogramma mogelijk maakt, maar dat moet nog nader worden uitgewerkt.
Elk jaar verdeelt de ERC beurzen onder jonge onderzoekers (starting grants van 1,5 miljoen euro), ervaren onderzoekers (consolidator grants van 2 miljoen euro) en toponderzoekers (advanced grants van 2,5 miljoen euro). (HOP, HC)
Beraad: samenwerken met fossiel?
Naar aanleiding van interne en landelijke discussies over de samenwerking met de fossiele industrie organiseert de TU Delft op 5 april een beraad. Medewerkers en studenten van de TU zijn welkom. Het panel zal ingaan op acht stellingen, zegt dr. Riccardo Riva, universitair hoofddocent zeespiegelverandering en een van de organisatoren. "Het gaat om stellingen als ‘samenwerking met de fossiele industrie is greenwashing' en 'de energietransitie is onmogelijk zonder de fossiele industrie’."
Wetenschapsjournalist Geert Maarse treedt op als moderator. Riva en medeorganisator en klimaatmodelleur dr. Miren Vizcaino hopen het beraad zo interactief mogelijk te maken. Aanwezigen kunnen hun mening delen via een microfoon of een online poll. "Sommige mensen klagen over een gebrek aan transparantie over beslissingen die het universiteitsbestuur neemt", zegt Riva. "Nu is er een kans om je redenen voor het wel of niet samenwerken met de fossiele industrie te delen."
Het beraad vindt plaats op 5 april in het Co-Creation Centre in The Green Village, tussen 14.30 en 16.30 uur. Inschrijven kan hier. Er is plek voor maximaal tweehonderd mensen. De eerder aangeboden mogelijkheid om via een livestream mee te kijken, is geschrapt. Die stream zou mogelijk de panelleden kunnen beïnvloeden, laat Riva weten. (RvdW)
Meer bezinningsruimtes op campus
De TU Delft krijgt er twee bezinningsruimtes (contemplation rooms) bij: één in de TU Delft Library (vanaf eind deze zomer) en één bij de faculteit Bouwkunde (vanaf begin 2024). Deze plekken zijn gekozen door het diversity and inclusion (D&I)-office samen met de dienst campus real estate and facility management, zodat iedereen op de campus een bezinningsruimte in de buurt heeft.
De contemplation room bij X. (Foto: Thirza Bolhuis)
Met de nieuwe bezinningsruimtes komt de TU tegemoet aan de toenemende vraag die studentenraadsfractie Lijst Bèta en moslimstudentenvereniging Ibn Firnas signaleren. Zo zeiden studenten tegen hen dat de huidige bezinningsruimtes op X en de faculteit Lucht- en Ruimtevaarttechniek niet voor iedereen makkelijk bereikbaar zijn.
De toenemende vraag naar bezinningsruimtes past in een landelijke trend. Zo nam de Tweede Kamer in november 2022 nog een motie aan over de behoefte van studenten aan inclusieve en toegankelijke stilteruimtes.
Het D&I-office is blij dat er meer bezinningsruimtes op de campus komen, laat D&I-coördinator Fatima Ait Bari weten. “Deze ruimte is neutraal en open. Studenten en personeel kunnen zich er terugtrekken voor een moment van meditatie, bezinning of gebed. We denken dat dit kan bijdragen aan hun welzijn en aan een inclusieve cultuur op de TU Delft.” (TB)