Zo kijken docenten terug op de tentamen periode

Naam: Ir. Ron Noomen
Faculteit: Luchtvaart- en Ruimtevaarttechniek
Tentamineerde: flight & orbital mechanics (Noomen was verantwoordelijk voor het gedeelte orbital mechanics)
Aantal studenten: 380
Gekozen tentamenvorm: Open boek met Maple TA

“Voor mijn collega Paul Roling, die het flight-gedeelte voor zijn rekening nam, was Maple TA niet nieuw. Voor mij wel, dus dat was behoorlijk wennen. Ik was sowieso voordat de coronacrisis begon iets minder digitaal of online dan collega’s. Fijn om dan een ervaren collega als Paul er bij te hebben. De voorbereidingen kostten veel meer tijd dan normaal, maar met nakijken zijn we weer minder tijd kwijt.”

“Ons tentamen was noodgedwongen unproctored, we gaan er vanuit dat iedereen eerlijk is. En we hebben gekozen voor een openboektentamen zodat overleggen lastiger is. In mijn ogen blijven er bij deze variant alleen sommetjes als opgaven over. We hebben van tevoren testjes gedaan om alles zo veel mogelijk dicht te timmeren: waar loop je tijdens het maken tegenaan? Waar zitten de onduidelijkheden? En hoe geven studenten hun antwoorden op?”

‘Bij elke opgave zijn we dus duidelijk geweest’

“Een nadeel aan Maple TA is dat de software minder flexibel is in het nakijken van antwoorden dan mensen. Als een student per ongeluk zijn antwoord opgeeft in meters in plaats van kilometers, rekent Maple TA dat fout. Terwijl je als docent meteen aan een antwoord ziet dat de student de juiste berekening heeft gemaakt. Bij elke opgave zijn we dus duidelijk geweest: ‘geef je antwoord op in kilometers’. Of: ‘Geef je antwoord op in drie decimalen na de komma.’”

“Op onze faculteit is, schat ik, 75 procent van de tentamens doorgegaan. Ik denk dat we allemaal in onze handjes mogen knijpen met zo’n score. Ook als studenten zich opgejaagd voelden. Het alternatief is veel erger. Het is als student niet fijn om in Q4 uitgestelde tentamens te moeten maken bovenop de normale werkzaamheden. Daarnaast hebben we de stof nu kunnen examineren op een moment dat die nog vers is.”

“Bij ‘normale’ tentamens in een tentamenzaal kun je als student je hand opsteken en een vraag stellen. Als we denken: hé het is handig als andere studenten dit ook weten, roepen we het door de tentamenzaal. Die mogelijkheid hebben we nu geprobeerd te bieden met Brightspace omdat andere studenten daarbij ook mee kunnen lezen met de antwoorden die wij geven. Van één student hoorden we dat ze dit liever via Zoom had gedaan. Dit soort feedback is fijn. We zitten nog wel even in deze situatie. In Q4 zullen de tentamens waarschijnlijk een stuk soepeler gaan.”

• Tip: Wees creatief om dit soort online tentamens toch mogelijk te maken. En denk na over hoe studenten vragen verkeerd kunnen interpreteren. Hoe minder onduidelijkheden, hoe fijner het is voor iedereen.

Naam: Dr.ir. Trivik Verma
Faculteit: Techniek, Bestuur en Management
Tentamineerde: advanced discrete simulation (samen met dr. Yilin Huang)
Aantal studenten: 69
Gekozen tentamenvorm: Open boek en open vragen

“Wij hebben gekozen voor antwoorden uploaden op Brightspace in plaats van werken met de tentamensoftware van Maple TA. Gedurende het hele tentamen waren studenten ingelogd op open source webconferentiesysteem Big Blue Button zodat ze live vragen konden stellen. Dat werkte heel goed naar mijn idee. De sessie wordt opgenomen en kun je na afloop terugkijken als er problemen ontstaan, ook handig.”

“Om fraude tegen te gaan, hebben we studenten niet te veel tijd gegeven voor het tentamen. Daarnaast hebben we voornamelijk open vragen gesteld met essay-achtige antwoorden die slaan op hun persoonlijke studieloopbaan. Zo vroegen we bij bepaalde opgaven naar een persoonlijke opdracht die ze eerder dat jaar hadden ingeleverd. Studenten konden dus wel overleggen, maar dat had weinig zin.”

‘Ik geloof dat openboektentamens echt de toekomst zijn’

“We hebben veel tijd gestoken in het opzetten van het tentamen. Dus onderzoeken wat de beste software is voor studenten om vragen te stellen, nadenken over hoe ze hun antwoorden het makkelijkst kunnen uploaden, wat we zouden doen als bij een student de internetverbinding wegviel of welk tekstverwerkingsprogramma we het beste konden gebruiken. Om internetproblemen te voorkomen, hebben we studenten tot 12.15 uur de tijd gegeven om hun antwoorden te uploaden terwijl het tentamen tot 12.00 uur duurde. Ook hebben we studenten tussendoor zo veel mogelijk opgaven laten uploaden, zodat er altijd een back-up is van de meest recente antwoorden.”

“Ik geloof dat openboektentamens echt de toekomst zijn. Zo zorg je er namelijk voor dat studenten de stof begrijpen in plaats van alleen kunnen herhalen. De coronacrisis is voor de meeste mensen erg nadelig, maar biedt ook de kans om over dit soort dingen na te denken.”

• Tip: Zorg ervoor dat je eventuele onrust wegneemt bij studenten door zo veel mogelijk informatie te geven. Wij hebben slides gemaakt waarin we vragen beantwoordden over bijvoorbeeld uploaden, de gebruikte software en inloggen. Op die manier wisten studenten precies wat ze moesten doen.

^{Maarten Kroesen: “Tijdens het tentamen konden studenten vragen stellen via Whatsapp en mail en die heb ik allemaal beantwoord.”} 
Naam: Dr.ir. Maarten Kroesen
Faculteit: Techniek, Bestuur en Management
Tentamineerde: data-analyse (deeltentamen)
Aantal deelnemers: 289
Gekozen tentamenvorm: Open boek met Maple TA

“Wat mij het meest opvalt aan dit tentamen zijn het slagingspercentage – 75 procent – en het gemiddelde cijfer: een 6,7. Beiden zijn in lijn met vorig jaar, toen het gemiddelde cijfer 6,6 was. Het lijkt er dus niet op dat studenten hebben gefraudeerd of juist zijn benadeeld door het thuis maken.”

“Ik was al bekend met Maple TA dus wat dat betreft was dit geen grote transitie voor mij. Wel ben ik drie keer zo lang bezig geweest met het invoeren van de vragen. Ik heb alle vragen van afgelopen jaren gebruikt zodat Maple TA een zo groot mogelijke poule had om willekeurige vragen uit te trekken. Ook kreeg elke student andere willekeurige waarden bij het rekengedeelte.”

“Tijdens het tentamen konden studenten vragen stellen via Whatsapp en mail en die heb ik allemaal beantwoord. Wat wel lastig is, is dat je studenten geen technische ondersteuning kunt bieden. Vooral aan het begin van het jaar waren er problemen met het installeren van het statistische computerprogramma SPSS. Om toegang te krijgen tot het tentamen moesten studenten daarom niet alleen de honor pledge afleggen, maar ook aangeven of hun software goed werkte. Als ze ‘nee’ invulden, kregen ze geen toegang tot het tentamen en zou het ook niet meetellen als poging.”

‘Wat lastig is, is hoe je inzage gaat organiseren’

“Studenten hadden twee uur om het tentamen te maken en van één van hen kreeg ik te horen dat dit aan de krappe kant was. Ik heb bewust voor een wat uitgebreider tentamen gekozen zodat studenten na het invullen van de opgaven niet nog zeeën van tijd zouden hebben om onderling te overleggen. Ik geloof sterk dat deze tentamenvorm – dus werken met zo veel mogelijk willekeurige vragen en waarden zodat iedere student een uniek tentamen krijgt voorgeschoteld – beter is dan online proctoring. Bij online proctoring worden studenten tijdens het tentamen met hun webcam gefilmd. Daar zitten te veel haken en ogen aan, vooral op het vlak van privacy.”

“Wat lastig is, is hoe je inzage gaat organiseren. Studenten hebben het recht om het tentamen tot twintig dagen na het maken in te zien. Maar dit keer krijgen ze bij het inzien ook deels toegang tot de poule van vragen. Dat maakt de fraudegevoeligheid van een eventueel hertentamen weer hoger. Ik ben nu dus aan het uitzoeken hoe ik studenten inzage kan geven zonder dat daarbij de volledige poule van vragen online komt te liggen.”

• Tip: Zorg dat studenten niet te veel maar ook niet te weinig tijd hebben om het tentamen te maken. Je wilt ze niet opjagen, maar ook niet te veel kans geven om te overleggen.

^{Roel Schipper: “Het heeft veel extra werk gekost om alles op tijd af te krijgen. Doorwerken in de weekenden en de avonduren dus.”} 
Naam: Dr.ir. Roel Schipper
Faculteit: Civiele Techniek en Geowetenschappen
Tentamineerde: constructief glas (betrokken bij voorbereiding), bouwfysica & gevels (hertentamen)
Aantal studenten: 35 (constructief glas) en 12 (bouwfysica & gevels)
Gekozen tentamenvorm: Open boek met Maple TA

“We hebben bij CiTG de afgelopen jaren al ervaring opgedaan met de tentamensoftware Maple TA, vooral om het nakijkwerk behapbaar te maken. Ga maar eens 330 tentamens met de hand beoordelen. Voor de tentamenperiode van Q3 hebben we weer Maple TA gekozen. Wel nieuw voor studenten was dat het dit keer een openboektentamen was in plaats van een geslotenboektentamen. Dat betekent dus ook andere vragen, die meer zijn gericht op begrip dan op feitenkennis.

“Het heeft veel extra werk gekost om alles op tijd af te krijgen. Doorwerken in de weekenden en de avonduren dus. Om nieuwe vragen te verzinnen, maar ook om alles op tijd voor te leggen aan de examencommissie. Zo kunnen we bewijzen dat dit een serieus tentamen is geweest. Je wilt niet dat studenten achteraf – wanneer ze zijn afgestudeerd en solliciteren bijvoorbeeld – in de problemen komen omdat er een luchtje rond hun ‘coronatentamens’ hangt.”

‘We hebben studenten gevraagd een selfie te maken met hun computerscherm erop’

“Met Maple TA krijgt vrijwel iedere student een ander, gerandomiseerd, tentamen. Toch kun je niet goed controleren op spieken, onderling overleg of andere vormen van fraude doordat we niet voor online proctoring hebben gekozen. Voor een deel wil ik uitgaan van het goede in studenten. Vooral masterstudenten ken ik persoonlijk goed. Ze zijn erg gemotiveerd dus ik denk niet dat ze snel zouden overleggen met elkaar. Wel hebben we bij het gevelstentamen studenten gevraagd een selfie te maken met hun computerscherm erop. Zo kunnen we in ieder geval nagaan of ze het tentamen zelf hebben gemaakt.”

“Bij iedereen was er de afgelopen tijd veel urgentie om de tentamens zo veel mogelijk door te laten gaan en alles zo goed mogelijk te regelen voor de student. Veel mensen zeggen dat corona voor hen een rustigere periode is. Dat geldt natuurlijk niet voor het onderwijs. Het contact met studenten mis ik. Je bent tenslotte geen docent geworden om de hele dag achter je scherm op een muis te klikken.”
 

• Tip: Zorg dat je van tevoren alles goed bij de examencommissie hebt liggen. Zo kun je aantonen dat je serieuze tentamens hebt gemaakt en krijgen studenten niet achteraf het verwijt dat hun tentamen ‘minder waard’ is ten opzichte van reguliere tentamens.