Zeppelins boven zee

Zo gladjes als de toeristen straks in een zeppelin boven de Wadden moeten glijden, zo hobbelig was de weg naar de eerste vlucht. Oud-burgemeester Berend Jansema van Harlingen en Coevorden maakt zich al jaren sterk voor zeppelinvluchten boven de Waddenzee. Hij had 155 duizend euro subsidie van de provincie Friesland, een vergunning, een gehuurde zeppelin en flink wat publiciteit. Genoeg voor de ‘ecotoeristische rondvluchten’.
Maar uitgerekend de milieubeweging tekende bezwaar aan. Onterecht, besliste de Raad van State vorige week. Jansema’s Stichting Zeppelinvluchten Waddenzee mag proefvluchten maken, zo meldde onder andere het Algemeen Dagblad.
Milieuorganisaties zijn bang dat de vliegende gevaartes de vogels en zeehonden storen. “Die milieubewegingen kijken naar mogelijke verstoring van een habitat”, zegt dr.ir. Arjan van Timmeren desgevraagd. “Maar je kunt zeppelins ook zien als een milieuvriendelijke manier van luchttransport.”
Zo zag Van Timmeren het ook, toen hij in 1994 een plan maakte om zeppelins in te zetten als alternatief vervoermiddel. Van Timmeren wilde voor zijn afstuderen bij Bouwkunde een duurzaam luchtvaartterrein ontwerpen, maar werd naar huis gestuurd. “Luchtvaart is niet duurzaam, kreeg ik te horen.” Zoekend naar milieuvriendelijke alternatieven kwam hij bij zeppelins uit. Die zweven door het helium dat erin zit; met weinig brandstof gaan ze al vooruit. “Ik ontwikkelde palen om ze aan te leggen in de stad. Na een treinreis naar Groningen, zou je per luchtschip bijvoorbeeld naar Schiermonnikoog kunnen.”
Het idee van Van Timmeren, nu universitair docent klimaatontwerp en duurzaamheid, deed destijds veel stof opwaaien. “Bij marketing en communicatie hadden ze mappen vol krantenknipsels over mijn plan.” Maar ondanks alle interesse, is het nog steeds niet zo ver als in de jaren dertig van de vorige eeuw, toen er een lijndienst voor zeppelins bestond. Te weinig investeerders. Mogelijk vanwege de ramp met de Hindenburg in 1937, waarvan de beelden tot de dag van vandaag indruk maken. “Maar de huidige zeppelins gebruiken helium in plaats van waterstof, andere verf en andere folie. We zijn inmiddels een flink aantal fases verder.”
Van Timmeren pleit ervoor groter te denken. “Steeds zijn er plannen voor zeppelins van ongeveer honderd meter. Daar kun je met twaalf mensen in”, vertelt hij. “Als je de sigaar twee keer zo lang maakt, kunnen er ongeveer driehonderd mensen mee. Dan wordt het pas rendabel als alternatief vervoermiddel.”
Met de rondvluchten boven de Waddenzee kunnen twaalf passagiers mee die voor een kaartje tweehonderd euro moeten betalen. “Wie het kan missen, heeft er een prachtige ervaring voor. Maar die rondvluchten zijn voor de happy few”, aldus Van Timmeren. “Maar het kan wel bijdragen tot acceptatie van de zeppelin en ontsluiting van de markt.”