Wiskunde-circus toont maatschappelijk gezicht

Op kosten van de samenleving in hun ivoren toren nutteloze sommetjes oplossen. Dat beeld heeft de samenleving van wiskundigen. ,,Helaas”, zegt de Eindhovense mathematicus prof.dr. R.M.M. Mattheij met nadruk. Hij vindt dat wiskundigen juist uitgesproken nuttig kunnen zijn. Bijvoorbeeld omdat ze ingewikkelde problemen uit de industrie en het bedrijfsleven vaak goedkoop en snel oplossen.

Dat Mattheij gelijk heeft, demonstreerden vijftig wiskundigen van alle Nederlandse universiteiten vorige week in Leiden. Ze stortten zich op zeven lastige problemen waar het bedrijfsleven zelf niet uitkwam. ,,De problemen zijn heel uiteenlopend. Van mathematische fysica tot statistiek”, aldus Mattheij, een van de organisatoren van deze zogeheten ‘studiegroep met de industrie’.

Het is de eerste keer in Nederland dat wiskundigen op deze manier hun nut voor het bedrijfsleven aantonen. Het idee is overgewaaid uit de Angelsaksische wereld. In Engeland bijvoorbeeld houden wiskundigen al meer dan dertig jaar een week lang open huis voor het bedrijfsleven. Door het grote succes nemen nu ook steeds meer continentale landen het initiatief over.
Laser

Jos Jansen (Eindhoven) en Frits van Beckum (Twente) staan te keuvelen voor een bord vol formules. De computer rekent er ondertussen lustig op los. Samen met vijf andere wiskundigen werken ze aan een probleem met een laser. Die boort kleine gaatjes in een stuk metaal, maar de gaten worden niet mooi cilindervormig: er blijft veel ‘rommel’ aan de wanden hangen. ,,De opdrachtgever heeft absoluut geen idee hoe het komt”, zegt Van Beckum.

De hele morgen heeft de groep gezamenlijk gebrainstormd: hoe kan het probleem het best in een wiskundig model worden ‘gevangen’? Terwijl de rest van de groep aan het lunchen is of buiten aan het voetballen, laat het probleem Van Beckum en Jansen niet los.

De zaak helemaal oplossen lukt deze week waarschijnlijk niet. Maar ze hebben het goed in kaart gebracht en kunnen aangeven hoe de definitieve oplossing te vinden is. ,,Dat geldt voor de meeste problemen”, legt Mattheij uit. Als een wiskundige er nog een half jaar aan werkt, is het helemaal opgelost. En dat is goedkoop, benadrukt Mattheij. Als bedrijven zo’n probleem niet wiskundig maar experimenteel aanpakken, lopen de kosten vaak in de miljoenen.

De organisatie vindt de week geslaagd. De sfeer was broederlijk, terwijl de wiskunde zijn ‘maatschappelijk gezicht’ heeft getoond. Bovendien zijn de contacten met de bedrijven misschien wel blijvend. Voor de technische universiteiten is dat niet nieuw, maar voor veel wiskundigen van de algemene universiteiten wel.

Mattheij twijfelt er daarom niet aan dat het evenement eenvaste plaats krijgt op de wiskundekalender. Waarschijnlijk zal iedere jaar een andere universiteit de organisatie op zich nemen. Mattheij: ,,Het wordt een soort rondreizend circus.” (HOP)

Op kosten van de samenleving in hun ivoren toren nutteloze sommetjes oplossen. Dat beeld heeft de samenleving van wiskundigen. ,,Helaas”, zegt de Eindhovense mathematicus prof.dr. R.M.M. Mattheij met nadruk. Hij vindt dat wiskundigen juist uitgesproken nuttig kunnen zijn. Bijvoorbeeld omdat ze ingewikkelde problemen uit de industrie en het bedrijfsleven vaak goedkoop en snel oplossen.

Dat Mattheij gelijk heeft, demonstreerden vijftig wiskundigen van alle Nederlandse universiteiten vorige week in Leiden. Ze stortten zich op zeven lastige problemen waar het bedrijfsleven zelf niet uitkwam. ,,De problemen zijn heel uiteenlopend. Van mathematische fysica tot statistiek”, aldus Mattheij, een van de organisatoren van deze zogeheten ‘studiegroep met de industrie’.

Het is de eerste keer in Nederland dat wiskundigen op deze manier hun nut voor het bedrijfsleven aantonen. Het idee is overgewaaid uit de Angelsaksische wereld. In Engeland bijvoorbeeld houden wiskundigen al meer dan dertig jaar een week lang open huis voor het bedrijfsleven. Door het grote succes nemen nu ook steeds meer continentale landen het initiatief over.
Laser

Jos Jansen (Eindhoven) en Frits van Beckum (Twente) staan te keuvelen voor een bord vol formules. De computer rekent er ondertussen lustig op los. Samen met vijf andere wiskundigen werken ze aan een probleem met een laser. Die boort kleine gaatjes in een stuk metaal, maar de gaten worden niet mooi cilindervormig: er blijft veel ‘rommel’ aan de wanden hangen. ,,De opdrachtgever heeft absoluut geen idee hoe het komt”, zegt Van Beckum.

De hele morgen heeft de groep gezamenlijk gebrainstormd: hoe kan het probleem het best in een wiskundig model worden ‘gevangen’? Terwijl de rest van de groep aan het lunchen is of buiten aan het voetballen, laat het probleem Van Beckum en Jansen niet los.

De zaak helemaal oplossen lukt deze week waarschijnlijk niet. Maar ze hebben het goed in kaart gebracht en kunnen aangeven hoe de definitieve oplossing te vinden is. ,,Dat geldt voor de meeste problemen”, legt Mattheij uit. Als een wiskundige er nog een half jaar aan werkt, is het helemaal opgelost. En dat is goedkoop, benadrukt Mattheij. Als bedrijven zo’n probleem niet wiskundig maar experimenteel aanpakken, lopen de kosten vaak in de miljoenen.

De organisatie vindt de week geslaagd. De sfeer was broederlijk, terwijl de wiskunde zijn ‘maatschappelijk gezicht’ heeft getoond. Bovendien zijn de contacten met de bedrijven misschien wel blijvend. Voor de technische universiteiten is dat niet nieuw, maar voor veel wiskundigen van de algemene universiteiten wel.

Mattheij twijfelt er daarom niet aan dat het evenement eenvaste plaats krijgt op de wiskundekalender. Waarschijnlijk zal iedere jaar een andere universiteit de organisatie op zich nemen. Mattheij: ,,Het wordt een soort rondreizend circus.” (HOP)