Wetenschap heeft 49 vragen

Het is de eerste keer dat de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen zo’n lijst met fascinerende vragen maakt. Hij is bedoeld voor politici, beleidsbepalende ambtenaren en bestuurders van universiteiten, aldus de makers. Die moeten begrijpen waar wetenschappers mee bezig zijn. Vanmiddag krijgt staatssecretaris Halbe Zijlstra hem overhandigd.

Het “regisseren van de versnipperde Nederlandse overheidsinspanningen” is volgens KNAW-president Robbert Dijkgraaf “belangrijker dan ooit”. Deze agenda moet aantonen dat nieuwsgierigheidsgedreven onderzoek en economische innovatie bepaald niet op gespannen voet staan, maar juist “voor een groot deel in elkaars verlengde liggen”.

De lijst is gemaakt op grond van suggesties van Akademie-leden uit alle vakgebieden. De adviesraden, waarin ook niet-leden zitten, mochten eveneens ideeën opperen. Het zou de samenstellers niets verbazen als de lijst al snel weer moet worden aangepast: “Wetenschap is bij uitstek dynamisch. Vondsten kunnen in korte tijd een heel nieuw veld openleggen. Het is dan ook moeilijk om nu te voorspellen hoe het landschap er over tien jaar uit zal zien.”

Tot die tijd willen wetenschappers zich buigen over de vraag of computers wiskundigen voorbij zullen streven, of het recht de natuur kan beschermen, of we straks in de ‘Verenigde Staten van Europa’ leven en of we zelf een levende cel in elkaar kunnen zetten. En nog veel meer.

“Dit zijn uitdagingen die met name gebaat zijn met een geconcentreerde aanpak en extra investeringen”, benadrukt natuurkundige Dijkgraaf in zijn voorwoord. 

Eerder had hij al onderzoek gedaan naar lichtgewicht massagesystemen in autostoelen (bij BMW verkrijgbaar) en andere aanpassingen, maar de kloof tussen minder gewicht en meer comfort bleef bestaan.

Voor zijn nieuwe stoel heeft hij 25 personen op een houten stoel gezet op een speciaal opblaasbaar matje dat de lichaamsvorm vasthoudt. Hij heeft de lichaamsafdrukken gescand, gemiddeld en verwerkt tot een anatomische mal die, overtrokken met een schuimlaag, als basis heeft gediend voor de stoel in de BMW concept car.

Het proces staat geregistreerd als Space Comfort Shell en is gepatenteerd. Het comfort wordt als gelijk aan een stoel uit de BMW-3 serie beoordeeld, bij 30 procent minder gewicht.

Matthias Franz promoveerde 5 juli 2010 bij Prof.dr. Peter Vink (applied ergonomics and design, IO) op zijn proefschrift Comfort, experience, physiology and car seat innovation.