Vooruitdenken

Een Amerikaanse vriend vroeg me toen fijntjes hoeveel meter onder de zeespiegel ik ook alweer zelf woonde.

Mensen doen veel dingen die niet zo slim zijn en pas als er iets misgaat, ziet iedereen de risico’s. Kerncentrales in een aardbevingsgevoelig gebied bouwen is achteraf gezien niet echt een goed idee. Op het moment dat ik dit schrijf, lijkt de situatie in de Japanse Fukushima-reactor enigszins onder controle, maar de schrik zit er goed in, ook in Europa. In Duitsland besloot Angela Merkel om zeven oude kerncentrales stil te leggen. Journaal-reporter Gerri Eickhof stond in lichte paniek bij de kerncentrale van Borssele en Maxime Verhagen zei dat bij de bouw van nieuwe Nederlandse kerncentrales de gebeurtenissen in Japan zullen worden meegenomen.
Zijn deze schrikreacties niet wat overdreven? Zelfs bij een meltdown in Fukushima zou het aantal slachtoffers van die kernramp zeer waarschijnlijk maar een fractie zijn van het aantal doden en gewonden door de aardbeving en tsunami. Ik ontdekte deze week dat bij de kernramp in Tsjernobyl (in mijn herinnering een van de grootste rampen ooit) niet meer dan 57 directe doden vielen. Het is moeilijk om te schatten hoeveel mensen door de straling kanker kregen, maar de Verenigde Naties houden het op ongeveer vierduizend slachtoffers (en een deel daarvan is inmiddels genezen). Gek eigenlijk dat de Tsjernobyl-ramp uit 1986 zo is blijven hangen, terwijl de vulkaanuitbarsting uit 1985 die in Colombia 23 duizend doden kostte al lang is vergeten.
Na Fukushima heeft kernenergie weer een boel nieuwe tegenstanders. Ineens zijn de risico’s weer duidelijk en wordt gekeken naar de veiligheid van kerncentrales. Verdronken kalf, gedempte put, enzovoorts.
Gelukkig wordt er af en toe wél goed vooruitgedacht. Finland heeft besloten dat al het Finse kernafval voortaan veilig in eigen land moet worden opgeslagen. Er wordt nu gebouwd aan de opslag Onkalo. Het plan is om de opslag te vullen en in 2120 te verzegelen. Daarna moet het kernafval honderdduizend jaar (!) veilig blijven opgeborgen, zonder dat er onderhoud of iets nodig is.

De documentaire ‘Into eternity’ (winnaar van de Green Screen Award op het IDFA 2010) laat zien welke problemen opgelost moeten worden bij de bouw. Interessanter dan de technische hoogstandjes is de vraag hoe de bouwers kunnen voorkomen dat over tienduizenden jaren een eventueel nieuwe beschaving het kernafval weer gaat opgraven. Heeft het zin om de opslag te markeren met waarschuwingsbordjes? Of werkt dat juist averechts? Een bij de bouw betrokken wetenschapper dacht dat een beschaving die geavanceerd genoeg was om het kernafval te kunnen opgraven, ook ontwikkeld genoeg was om te beseffen dat ze dat beter niet kon doen. Als de toekomstige beschaving op de mensheid lijkt, zou ik daar maar niet op rekenen.  

Ionica Smeets is TU alumnus (wiskunde), wetenschapsjournalist en onderzoeker bij Publiek Begrip van Wetenschap in Leiden.

Wie daarover een aparte brief kreeg van de deurwaarder, krijgt de kosten daarvan vergoed.

De oude IB-Groep maakt sinds dit jaar onder de naam Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO) deel uit van het ministerie van onderwijs. Deurwaarders die voor de jaarwisseling werden ingeschakeld om openstaande schulden te incasseren, moeten debiteuren van die naamsverandering op de hoogte stellen.

“Dat kan in de reguliere correspondentie”, legt een woordvoerder van DUO uit, “maar deurwaarders mogen er ook een aparte brief over sturen. Omdat de kosten daarvan, bijna 75 euro, bij oud-studenten in rekening worden gebracht, hebben we hun gevraagd hierin terughoudend te zijn.”

Wie toch een aparte brief krijgt over de naamsverandering – en een rekening – kan een klacht indienen bij DUO.