Veiligheid doet er toe, ook in de Aula

Van Gelder begon met een indrukwekkend lijstje rampen uit 2013: de treincrashes in Spanje en Canada, overstromingen in Europa, de tyfoon op de Filippijnen, bosbranden in Australië, tornado’s in Oklahoma, terreur in Boston en Nairobi, cyberaanvallen op Ing, de ingestorte kledingfabriek in Bangladesh en een explosie in Texas. En 2014 is nog maar tien dagen oud of daar zijn explosies bij een Shell-raffinaderij in Keulen en DigiD-fraude in Amsterdam.

En hoe staat het met de veiligheid van de Aula? Wat als er een overstroming plaatsvindt, via de Schie bijvoorbeeld of via de zeewering bij Ter Heijde? Evacueren? Met zijn allen naar de A13? Zelfs zonder een ramp kost het ’s middags rond een uur of vijf al flink wat tijd om de campus uit te komen. De TU-onderzoeksgroep van professor Serge Hoogendoorn werkt aan verkeersmodellen voor optimalisatie van evacuatie. In het geval van de Aula zou de beste oplossing wellicht zijn om in verticale richting te evacueren: hoog en droog in de Aula blijven. Twintig meter boven zeeniveau.

Technologie is bijna niet weg te denken als het gaat om veiligheid: denk aan de zelfrijdende auto’s, radar op luchthavens, mensdetectie na aardbevingen en de digitale operatieassistent Dora: een machine – mede ontwikkeld aan de TU – die de operatie filmt, de gebruikte instrumenten registreert en de apparatuur inventariseert.

Voor security (tegen opzettelijke inbreuk op veiligheid) is big data een zegen, zei Van Gelder. Drones zijn in te zetten bij het vergaren van die enorme hoeveelheden data en quantumcomputers bij het verwerken ervan. Het moet ons leven allemaal veiliger maken. Want, zo luidde Van Gelders boodschap, als onze aandacht maar eventjes verflauwt, kan dat ontaarden in ongevallen en rampen.

Onderwijs

Collegevoorzitter Dirk Jan van den Berg focuste tijdens de dies meer op onderwijs. Hij wees er maar weer eens op dat het aantal inschrijvingen aan de TU de laatste zes, zeven jaar met veertig procent was gegroeid, maar dat de eerste geldstroom vanuit de overheid dat niet dekte.

Efficiënter werken dan nu zal moeilijk gaan, vreesde Van den Berg en hij gaf als voorbeeld de grote toeloop van studenten bij de faculteit 3mE. De onderwijscapaciteit zal daar nog flink omhoog moeten voordat de numerus fixus in 2015 kan worden opgeheven. Om binnen het bestaande budget toch efficiënter te kunnen werken, pleitte Van den Berg voor selectie aan de poort. Hij verwees daarbij naar het strenge toelatingsbeleid van MIT, waar maar 1800 van de bijna twintigduizend aanmelders mogen beginnen. “Als gevolg daarvan rondt 98 procent van de studenten zijn opleiding succesvol af.”

Van den Berg sprak over een ‘aardverschuiving’ in het komende decennium door online leren en de gevolgen daarvan voor het campusonderwijs. Het zal volgens hem getalenteerde studenten naar de TU trekken en het biedt enorme kansen voor onderzoek. Online technologie zal zorgen voor het delen van faciliteiten en deelname aan experimenten die duizenden mijlen verderop plaatsvinden.

Tot slot zei Van den Berg het dan ook niet eens te zijn met hen die zeggen dat er in een online wereld geen ‘stenen’ meer nodig zijn voor een campus. “Dankzij onze inspanningen van de afgelopen vier jaar kunnen we de komende acht jaar zeshonderd miljoen euro besteden om onze faciliteiten in onderwijs en onderzoek te laten aansluiten bij de beste van de wereld.”

Tijdens de 172ste dies natalis reikte de TU een eredoctoraat uit aan de Amerikaanse veiligheidsexpert Deborah Hersman. Zij werkt sinds 2004 voor de National Transportation Safety Board, een Amerikaanse agentschap dat ongelukken onderzoekt. Sinds 2009 is zij voorzitter. Dat jaar was ze onder meer betrokken bij het onderzoek naar de vliegtuigcrash bij Buffalo (New York) en de botsing van twee metro’s in Washington DC.

Ook hoogleraar sociologie aan ETH Zürich prof. Dirk Helbing kreeg een eredoctoraat. Hij is medeoprichter van het ETH Risk Center. De sociologiegroep van Helbing richt zich met name op complexe sociale netwerken. Zo simuleert het onder meer het gedrag van menigtes wanneer er paniek uitbreekt.