Veel geld voor weinig veiligheid

Dat is de les die is getrokken uit de eindscripties van de postacademische masteropleiding Security Science & Management. Woensdag 17 juni zijn de eerste zeven diploma’s uitgereikt van de opleiding die Delft TopTech, executive education TU Delft in 2007 startte.
“Er is geen acuut gevaar. We hoeven niet in de kelder te gaan zitten”, betoogt hoogleraar Veiligheidskunde Ben Ale naar aanleiding van de bevindingen van de cursisten. “Het is wel alarmerend en als we doorgaan zoals nu, wordt het wel enger.”
Volgens Ale blijkt uit de bevindingen van de kersverse masters, professionals die werken als adviseur of manager security, ‘dat niet wordt nagedacht over de samenhang der dingen’. Ale: “Beveiliging is een systeem. Technologie, mensen en omgeving werken op elkaar in. Er wordt te weinig rekening mee gehouden dat als je één ding verandert, dat invloed heeft op de rest. Daardoor wordt veel geld uitgegeven aan dingen die een oplossing zouden zijn maar dat niet zijn.”
Er wordt, zo blijkt uit de scripties, vaak te snel een oplossing bedacht voor een beveiligingsprobleem. Die oplossing werkt aanvankelijk wel, maar leidt tegelijk tot een wedloop met ‘de tegenpartij’ met als gevolg dat snel nieuwe oplossingen nodig zijn.
Ale benadrukt dat dit geen kwestie is van onnadenkendheid. Het is in zijn ogen de verdienste van de cursus dat de problemen nu duidelijk aan het licht komen. “Voor het eerst wordt het verzinnen van oplossingen voor problemen naar een academisch niveau getild. We gingen terug naar het probleem, keken daar eerst naar in plaats van meteen een oplossing aan te dragen.”
Uit veiligheidsoogpunt kan Ale niet op alle onvolkomenheden ingaan. Hij kan dat wel wat betreft de gang van zaken rond biometrie. “De overheid wil biometrie, zoals het afnemen van vingerafdrukken, grootschalig invoeren. Als je dat doet, loopt je de kans dat informatie weglekt. Dan kom je sneller terecht in het nagemaakte sleutelprobleem. Je moet dan identiteitsfraude bewijzen zoals je bij iemand die met een nagemaakte sleutel je huis binnen komt, moet bewijzen dat hij heeft ingebroken zonder braaksporen achter te laten.” 
Dat er te gemakkelijk oplossingen voor problemen worden bedacht zonder na te gaan of die juist en op termijn te handhaven zijn, werd al vermoed. “Dat was de reden om deze postdoc studie te starten. Met deze scripties heeft de opleiding zich dus bewezen. De cursisten kijken nu eerst goed naar het probleem en pas dan naar een oplossing. Dat konden ze bij aanvang nog niet zo goed.” Ale hoopt dat het voorkomen van beveiligingswedloop bij de overheid hoog op de agenda belandt.

‘Delta 22 januari 2004, Ontwerper en dierenvriend Willem Mees van der Bijl ontwikkelde een apparaat dat dolfijnen wegjaagt bij visnetten, de Dolphin Saver. Hiermee wordt dolfijnen een gruwelijke dood bespaard.’

Met name in Griekenland en Italië zaten dagelijks dolfijnen vast in visnetten. De vissers waren woedend. De dolfijnen roofden de vis en vernielden daarna de netten. Ze brachten het er vaak niet levend vanaf. Ondernemer Floris Koumans zag tijdens een verblijf in Griekenland hoeveel last de vissers en dolfijnen hadden van elkaar. Hij riep de hulp in van destijds student industrieel ontwerpen Willem Mees van der Bijl. Samen bedachten zij de Dolphin Saver.
“We kwamen al snel op het idee om de dolfijnen weg te jagen met behulp van geluid”, zegt Van der Bijl, die altijd al een passie had voor dolfijnen. “Dolfijnen oriënteren zich op een akoestisch signaal, vergelijkbaar met vleermuizen. Als je dat signaal verstoort rond de visnetten, dan blijven de dolfijnen daar weg. In het Dolfinarium in Harderwijk onderzoeken ze geluid dat dolfijnen wegjaagt, daar hebben we toen mee samengewerkt.” 

Van der Bijl en Koumans ontwierpen een klein rood apparaatje dat aan visnetten wordt bevestigd. “Vissers knopen staande wandvisnetten van tweehonderd meter aan elkaar vast. Officieel mogen ze vier kilometer lang zijn, maar meestal zijn ze veel langer. Het heeft daarom geen zin om dolfijnen weg te jagen met geluid dat in een cirkel wordt verspreid. Dus maakten wij een klein, waterdicht apparaatje met speakers waarvan de vissers er ongeveer twintig nodig hebben op vier kilometer visnet.”
Na zijn studie ging Van der Bijl aan de slag bij Cuckoo Company, het bedrijf van Koumans, om de Dolphin Saver verder te ontwikkelen en op de markt te brengen. De Dolphin Saver werd een succes. Bijna tienduizend apparaten zijn al verkocht. “Vooral in Griekenland en Italië waren de vissers dolenthousiast”, zegt Van der Bijl. “’Richt maar een standbeeld op voor de uitvinders’, riepen ze daar zelfs. Vissers waren een dag kwijt aan het reparen van hun netten als een dolfijn het had vernield. Tegelijkertijd redden we de dolfijnen.”

In 2004 verliet Van der Bijl Cuckoo Company. Koumans en industrieel ontwerper Henk Crone zetten het project voort. Zij werken momenteel aan een nieuwe generatie Dolphin Saver. “Dolfijnen zijn zo slim, dat ze op een gegeven moment ons signaal herkenden”, zegt Crone, die ook les geeft op de faculteit Industrieel Ontwerpen. “Daarom heeft de Dolphin Saver nu een intensiever en continu signaalpatroon, waar dolfijnen niet aan wennen. Daarvoor hebben we een batterij nodig die langer meegaat. We moeten ons product vernieuwen om de dolfijnen te slim af te zijn.”