Uitvinder Ampelmann in finale ‘European Inventor Award’

De Ampelmann loopbrug biedt ook bij forse zeegang (tot 4 meter golfhoogte) een veilige overstap tussen schepen onderling of tussen een schip en een platform. Vanaf de eerste productie in 2007 zijn er nu zo’n 65 systemen wereldwijd in gebruik waarmee naar schatting zes miljoen offshore werkers en 17 miljoen kilogram lading is overgedragen.

De uitvinder ervan, dr.ir. Jan van der Tempel (1974), is sinds de oprichting de directeur van het bedrijf Ampelmann Operations. Van der Tempel is nu door het Europese octrooibureau genomineerd (EPO) voor de European Inventor Award in de categorie industrie. De mede-genomineerden ontwikkelden een betere puffer voor toediening van medicijnen door de neus (Per Gisle Djupesland uit Noorwegen), en gebruiken CO₂ voor de productie van groen plastic (Christoph Gürthler en Walter Leitner uit Duitsland). De jury is op zoek naar uitvindingen die oplossingen bieden voor heersende problemen.

Met de European Inventor Award, die sinds 2006 bestaat, wil het octrooibureau het belang van patenten onderstrepen: door de bescherming van intellectueel eigendom kan een briljant idee uitgroeien tot een uitvinding die echt iets verandert in de wereld. Hoe ging dat bij Jan van der Tempel?

Hij vernoemde zijn idee naar het iconische Berlijnse stoplichtmannetje: der Ampelmann

Opgeleid als offshore-windingenieur bezocht Van der Tempel in 2002 een vakconferentie in Berlijn. Daar kwam hij op het idee van een dynamische hydraulische loopbrug voor offshore toepassingen. Hij zag een omgekeerde vliegtuigsimulator voor zich die niet bewegingen zou maken die overeenstemmen met de beeldschermen, maar die de bewegingen van een schip op de golven teniet zou doen. Hij vernoemde zijn idee naar het iconische Berlijnse stoplichtmannetje: der Ampelmann.

Van der Tempel ontwikkelde de technologie met een bewegingssensor ter grootte van een schoenendoos aan boord van het schip. De bewegingen worden door een snel computersysteem omgezet in de aansturing van zes hydraulische cilinders die met de aanpassing van hun lengtes iedere beweging compenseren. Van der Tempel zegt dat offshore werkers nu net zo makkelijk naar hun werk gaan als dat ze de straat oversteken. In 2007 richtte hij het bedrijf Ampelmann Operations b.v. op.

Na het succes van zijn aan de TU Delft ontwikkelde prototypen vroeg Van der Tempel octrooi aan om zijn uitvinding te beschermen. In 2012 kreeg hij zijn eerste Europese octrooi, gevolgd door een tweede in 2014. In 2019 en 2020 volgden er nog twee.

“Onze oplossing is de enige met cilinders die in zes richtingen werken en met slechts milliseconden vertraging een volledig stationair punt bereiken”, zegt Van der Tempel. “Het octrooi zorgde voor bescherming van dat concept, wat ons als bedrijf een enorm voordeel op de markt gaf ten opzichte van de concurrentie. Het heeft ons in staat gesteld om te groeien, en ons bedrijf te maken tot wat het nu is: een bedrijf met 350 werknemers.”

Ampelmann Operations is groot geworden met leveringen voor de olie- en gasindustrie, maar het bedrijf heeft ook een goede staat van dienst in de offshore wind – een sector die naar verwachting tot 2050 nog aanzienlijk zal groeien, en daarna onderhoud nodig zal hebben.

Naast ‘industrie’ kent de competitie van het patentbureau ook de categorieën research, midden- en kleinbedrijf, niet-EOP landen, en een persoonlijke bekroning. Daarnaast is er een publieksprijs waarop iedereen een voorkeursstem kan uitbrengen.

• De uitslag volgt in de avond van 17 juni via een publiek toegankelijke live stream.

^{Het ontstaan van de Ampelmann met mooie archiefbeelden van het onderzoek (7 mins)}

Lees ook:

‘Zo eenvoudig als de straat oversteken’ (2005)

‘Amplemann hits major milestone’ (2015)