Wetenschap

Transportmaatregelen vergen draagvlak

Het Feijenoord-stadion in Rotterdam vormde vorige week het decor voor het ‘TRAIL Promovendi Congres 1995’, een bijeenkomst waar 29 promovendi papers op het gebied van Transport, Infrastructuur en Logistiek presenteerden en ten overstaan van vakgenoten verdedigden.

De grasmat van `De Kuip’ was op die manier even een wetenschappelijke arena voor de meest uiteenlopende onderwerpen op gebied van verkeer en vervoer.

TRAIL is een Delfts-Rotterdamse onderzoekschool die zichzelf de schone taak heeft gesteld ,,op een multidisciplinaire wijze excellerend bij te dragen aan onderzoek, ontwikkeling, opleiding en kenniscommunicatie op het gebied van Transport, Infrastructuur en Logistiek in nauwe samenhang met de maatschappelijke vraag”. Aan TRAIL nemen vele faculteiten van de TU en de Erasmus Universiteit deel. Het persbericht meldt nog meer pretenties. TRAIL vormt een ,,forum van collega-onderzoekers en externe vakgenoten” die niet alleen ,,wetenschappelijke produktie van kennis uitwisselen”, maar bovenal ,,een podium willen creëren voor discussie”. Op gezag van een door TRAIL ingestelde jury van hoogleraren werden zes van de papers beloond met een fles wijn en 150 gulden. De winnende papers zullen tevens worden voorgedragen voor publicatie in wetenschappelijke tijdschriften als ‘Transportation Research’.
Prikkel

Tot de winnaars behoorden ir. P. Twaalfhoven en drs O. van de Riet van respectievelijk Technische Bestuurskunde en European Centre for Policy Analysis (EAC/Rand) in Delft. Zij presenteerden een computermodel, waarmee een schatting kan worden gemaakt van tientallen maatregelen op het gebied van goederenvervoer over de weg. Dit computermodel is ontwikkeld gedurende het Forward-project dat is uitgevoerd door het EAC in opdracht van het ministerie van Verkeer en Waterstaat. ,,Het gaat om brongerichte maatregelen, zoals schonere motoren, maar ook om maatregelen ter bevordering van de efficiëntie (zoals een hogere beladingsgraad of rustiger optrekkende chauffeurs). Ten slotte schat het model de effecten van een verschuiving van wegvervoer naar alternatieve vervoerswijzen, zoals water en rail”, aldus Twaalfhoven.

Het computermodel, PACE-FORWARD genaamd, schat niet alleen het effect van de maatregelen op het gebied van geluidshinder, luchtverontreiniging, veiligheid en congestie, maar kijkt ook naar de kosten, de consequenties voor de werkgelegenheid en de toegevoegde waarde voor de nationale economie. Met een tweede model kan de kosteneffectiviteit van de maatregelen worden geschat. Twaalfhoven: ,,Door aan elke set van effecten een bepaald gewicht toe te kennen, kan een rangorde in de verschillende maatregelen worden aangebracht.” Een ‘milieupakket’ legtmeer gewicht bij reductie van CO2, maar daarvoor moet worden betaald in de vorm van kosten van alternatieve brandstoffen.

Het computermodel toont dat efficiency-maatregelen zeer kosteneffectief zijn. Een vrachtwagen meer volstouwen of op de terugreis een retourvracht meenemen kost niets extra en levert doorgaans zelfs geld op, terwijl tegelijk het milieu wordt ontzien. Minder vrachtwagenbewegingen leiden immers onder meer tot minder files en minder emissies. Een chauffeur verleiden minder ruig op te trekken, zal de nodige mentaliteitsverandering in het wegvervoer vergen. Toch ziet Twaalfhoven, die ongeveer halverwege haar promotie-onderzoek is, wel mogelijkheden voor een dergelijke cultuuromslag. ,,Tijdens experimenten in de Verenigde Staten mochten chauffeurs de helft van opbrengst van de brandstofbesparing in eigen zak steken. Dat bleek een uitermate effectieve prikkel.”
Hommeles

Stroomlijning van de verschillen in het gemeentelijk parkeerbeleid was een andere promotie-paper die in de prijzen viel. Promovendus ir. E. van der Horst van de faculteit Civiele Techniek constateert dat binnen een vervoersregio er nog al wat verschillen in parkeerbeleid optreden. ,,Onderlinge concurrentie is een van de mogelijke oorzaken. Stad X staat gratis parkeren toe bij het winkelcentrum, om klanten te trekken uit de naburige stad Y, waar wel parkeergeld moet worden betaald”, aldus Van der Horst, die zich in zijn proefschrift concentreert op de vervoerregio Haaglanden (onder meer Delft, Zoetermeer en Den Haag).

Over parkeren heeft iedereen altijd het grootste gelijk van de wereld. De winkelier is ervan overtuigd dat een autoluwe binnenstad hem omzet scheelt, de wethouder weet zeker dat het centrum juist opleeft, de bewoners mopperen over onbereikbaarheid, terwijl het de milieu-activist allemaal niet ver genoeg gaat. ,,Het grappige is dat na verloop van tijd de emoties luwen, en dat zakelijke argumenten de overhand krijgen”, zo constateerde Van der Horst in Haarlem, Utrecht, Enschede en Delft. ,,Beleidsmakers zouden daarom al in een vroeg stadium draagvlak moeten creëren door bijvoorbeeld een goede informatievoorziening op gang te brengen. Als je zoals met de Betuwelijn, of deze week weer met het referendum over de stadsprovincie in Rotterdam, eerst de boel op de rails zet en dan nog eens meningen gaat peilen, dan wordt het zeker hommeles.”
Profijt

Het promovendi-congres van TRAIL bevatte verschillende leuke onderzoeksresultaten. Het is zeker een loffelijk streven om veelbelovende onderzoeksprojecten op het gebied van transport, logistiek en infrastructuur op een rij te zetten en met vakgenoten te bediscussiëren op de potentie om dit actuele en complexe thema het hoofd te bieden. Anderzijds is een gedegen structuur van belang voor het welslagen van dergelijke bijeenkomsten waarbij de indelingin thema’s leek te overheersen. Voor boeiende wandelganggesprekken met vakgenoten ongetwijfeld interessant, maar de samenhang is vooraf niet altijd even duidelijk. ,,Veel deelnemers zeiden achteraf juist verheugd te zijn over de verbanden tussen schijnbaar uitlopende onderwerpen”, aldus de congres-organisatie.

Opmerkelijk is overigens ook het nagenoeg ontbreken van papers op het gebied van de luchttransport en infrastructuur. Zeker met het oog op de discussie over de uitbreiding van Schiphol en een tweede nationale luchthaven in Lelystad of de Maasvlakte had een paper over dit actuele item niet misstaan op de lijst van dertig onderwerpen.

In plaats daarvan konden de TRAIL-gangers wel kennisnemen van het onderzoek naar ‘een procedure voor verwerving van duurzame goederen voor humanitaire hulporganisaties’, waarin de onderzoeker de gewaagde stelling presenteert dat ,,hulporganisaties profijt kunnen trekken van de ervaringen van het ministerie van Defensie als het gaat om de aanschaf van grote hoeveelheden goederen, zeker wanneer de factoren die bij de aanschaf een rol spelen gecomputeriseerd in een informatiesysteem ter beschikking komen”.

De organisatie spreekt van een succes. ,,Door op deze bijeenkomst een econoom in discussie te brengen met een techneut en een sociaal-wetenschapper, ontstaat stilaan een multidisciplinaire aanpak van het transportprobleem”, aldus drs.ing. A. Loos, zakelijk directeur van de TRAIL-onderzoekschool. Volgend jaar mei krijgt het promovendi-congres een internationaal karakter. (R.D.)


,,Eerst de boel op de rails zetten en dan de meningen peilen, geeft hommeles”

René Didde

Het Feijenoord-stadion in Rotterdam vormde vorige week het decor voor het ‘TRAIL Promovendi Congres 1995′, een bijeenkomst waar 29 promovendi papers op het gebied van Transport, Infrastructuur en Logistiek presenteerden en ten overstaan van vakgenoten verdedigden. De grasmat van `De Kuip’ was op die manier even een wetenschappelijke arena voor de meest uiteenlopende onderwerpen op gebied van verkeer en vervoer.

TRAIL is een Delfts-Rotterdamse onderzoekschool die zichzelf de schone taak heeft gesteld ,,op een multidisciplinaire wijze excellerend bij te dragen aan onderzoek, ontwikkeling, opleiding en kenniscommunicatie op het gebied van Transport, Infrastructuur en Logistiek in nauwe samenhang met de maatschappelijke vraag”. Aan TRAIL nemen vele faculteiten van de TU en de Erasmus Universiteit deel. Het persbericht meldt nog meer pretenties. TRAIL vormt een ,,forum van collega-onderzoekers en externe vakgenoten” die niet alleen ,,wetenschappelijke produktie van kennis uitwisselen”, maar bovenal ,,een podium willen creëren voor discussie”. Op gezag van een door TRAIL ingestelde jury van hoogleraren werden zes van de papers beloond met een fles wijn en 150 gulden. De winnende papers zullen tevens worden voorgedragen voor publicatie in wetenschappelijke tijdschriften als ‘Transportation Research’.
Prikkel

Tot de winnaars behoorden ir. P. Twaalfhoven en drs O. van de Riet van respectievelijk Technische Bestuurskunde en European Centre for Policy Analysis (EAC/Rand) in Delft. Zij presenteerden een computermodel, waarmee een schatting kan worden gemaakt van tientallen maatregelen op het gebied van goederenvervoer over de weg. Dit computermodel is ontwikkeld gedurende het Forward-project dat is uitgevoerd door het EAC in opdracht van het ministerie van Verkeer en Waterstaat. ,,Het gaat om brongerichte maatregelen, zoals schonere motoren, maar ook om maatregelen ter bevordering van de efficiëntie (zoals een hogere beladingsgraad of rustiger optrekkende chauffeurs). Ten slotte schat het model de effecten van een verschuiving van wegvervoer naar alternatieve vervoerswijzen, zoals water en rail”, aldus Twaalfhoven.

Het computermodel, PACE-FORWARD genaamd, schat niet alleen het effect van de maatregelen op het gebied van geluidshinder, luchtverontreiniging, veiligheid en congestie, maar kijkt ook naar de kosten, de consequenties voor de werkgelegenheid en de toegevoegde waarde voor de nationale economie. Met een tweede model kan de kosteneffectiviteit van de maatregelen worden geschat. Twaalfhoven: ,,Door aan elke set van effecten een bepaald gewicht toe te kennen, kan een rangorde in de verschillende maatregelen worden aangebracht.” Een ‘milieupakket’ legtmeer gewicht bij reductie van CO2, maar daarvoor moet worden betaald in de vorm van kosten van alternatieve brandstoffen.

Het computermodel toont dat efficiency-maatregelen zeer kosteneffectief zijn. Een vrachtwagen meer volstouwen of op de terugreis een retourvracht meenemen kost niets extra en levert doorgaans zelfs geld op, terwijl tegelijk het milieu wordt ontzien. Minder vrachtwagenbewegingen leiden immers onder meer tot minder files en minder emissies. Een chauffeur verleiden minder ruig op te trekken, zal de nodige mentaliteitsverandering in het wegvervoer vergen. Toch ziet Twaalfhoven, die ongeveer halverwege haar promotie-onderzoek is, wel mogelijkheden voor een dergelijke cultuuromslag. ,,Tijdens experimenten in de Verenigde Staten mochten chauffeurs de helft van opbrengst van de brandstofbesparing in eigen zak steken. Dat bleek een uitermate effectieve prikkel.”
Hommeles

Stroomlijning van de verschillen in het gemeentelijk parkeerbeleid was een andere promotie-paper die in de prijzen viel. Promovendus ir. E. van der Horst van de faculteit Civiele Techniek constateert dat binnen een vervoersregio er nog al wat verschillen in parkeerbeleid optreden. ,,Onderlinge concurrentie is een van de mogelijke oorzaken. Stad X staat gratis parkeren toe bij het winkelcentrum, om klanten te trekken uit de naburige stad Y, waar wel parkeergeld moet worden betaald”, aldus Van der Horst, die zich in zijn proefschrift concentreert op de vervoerregio Haaglanden (onder meer Delft, Zoetermeer en Den Haag).

Over parkeren heeft iedereen altijd het grootste gelijk van de wereld. De winkelier is ervan overtuigd dat een autoluwe binnenstad hem omzet scheelt, de wethouder weet zeker dat het centrum juist opleeft, de bewoners mopperen over onbereikbaarheid, terwijl het de milieu-activist allemaal niet ver genoeg gaat. ,,Het grappige is dat na verloop van tijd de emoties luwen, en dat zakelijke argumenten de overhand krijgen”, zo constateerde Van der Horst in Haarlem, Utrecht, Enschede en Delft. ,,Beleidsmakers zouden daarom al in een vroeg stadium draagvlak moeten creëren door bijvoorbeeld een goede informatievoorziening op gang te brengen. Als je zoals met de Betuwelijn, of deze week weer met het referendum over de stadsprovincie in Rotterdam, eerst de boel op de rails zet en dan nog eens meningen gaat peilen, dan wordt het zeker hommeles.”
Profijt

Het promovendi-congres van TRAIL bevatte verschillende leuke onderzoeksresultaten. Het is zeker een loffelijk streven om veelbelovende onderzoeksprojecten op het gebied van transport, logistiek en infrastructuur op een rij te zetten en met vakgenoten te bediscussiëren op de potentie om dit actuele en complexe thema het hoofd te bieden. Anderzijds is een gedegen structuur van belang voor het welslagen van dergelijke bijeenkomsten waarbij de indelingin thema’s leek te overheersen. Voor boeiende wandelganggesprekken met vakgenoten ongetwijfeld interessant, maar de samenhang is vooraf niet altijd even duidelijk. ,,Veel deelnemers zeiden achteraf juist verheugd te zijn over de verbanden tussen schijnbaar uitlopende onderwerpen”, aldus de congres-organisatie.

Opmerkelijk is overigens ook het nagenoeg ontbreken van papers op het gebied van de luchttransport en infrastructuur. Zeker met het oog op de discussie over de uitbreiding van Schiphol en een tweede nationale luchthaven in Lelystad of de Maasvlakte had een paper over dit actuele item niet misstaan op de lijst van dertig onderwerpen.

In plaats daarvan konden de TRAIL-gangers wel kennisnemen van het onderzoek naar ‘een procedure voor verwerving van duurzame goederen voor humanitaire hulporganisaties’, waarin de onderzoeker de gewaagde stelling presenteert dat ,,hulporganisaties profijt kunnen trekken van de ervaringen van het ministerie van Defensie als het gaat om de aanschaf van grote hoeveelheden goederen, zeker wanneer de factoren die bij de aanschaf een rol spelen gecomputeriseerd in een informatiesysteem ter beschikking komen”.

De organisatie spreekt van een succes. ,,Door op deze bijeenkomst een econoom in discussie te brengen met een techneut en een sociaal-wetenschapper, ontstaat stilaan een multidisciplinaire aanpak van het transportprobleem”, aldus drs.ing. A. Loos, zakelijk directeur van de TRAIL-onderzoekschool. Volgend jaar mei krijgt het promovendi-congres een internationaal karakter. (R.D.)


,,Eerst de boel op de rails zetten en dan de meningen peilen, geeft hommeles”

René Didde

Redacteur Redactie

Heb je een vraag of opmerking over dit artikel?

delta@tudelft.nl

Comments are closed.