Stadslandbouw op het dak van Civiel

Op het dak van collegezaal C/D van Civiele Techniek en Geowetenschappen kunnen komend voorjaar landbouwgewassen groeien. Er is de afgelopen weken een ‘groen dak’ aangelegd van vijfhonderd vierkante meter. Daaronder zit een laag van 60 millimeter diep waarin regenwater kan worden opgeslagen. Deze waterbuffer pal onder het groen maakt andere vegetatie dan sedum (vetkruid) mogelijk.

(Illustratie: www.polderdak.nl)

Het doel van het polderdak® is grote regenbuien afvangen en daarmee de riolering ontzien, legt onderzoeker Olivier Hoes uit. Tussen het dak en de dakafvoer zit een klep met sensoren waarmee de hoeveelheid vast te houden water is te variëren. “Wanneer we het water niet willen gebruiken voor het dak of voor een andere functie, kunnen we het na de bui afvoeren.” Hoes wil kijken in hoeverre Buienradar nuttig is om op voorhand te bepalen of water op het dak moet worden afgevoerd.

Naast collegezaal C/D ligt collegezaal A/B met een identiek dak. Daarop is geen groenblauw dak aangelegd, maar wordt wel meetapparatuur geïnstalleerd voor referentiemetingen. Daardoor is te vergelijken wat de toegevoegde waarde is van dat polderdak, dat wordt gefinancierd door het Europese Instituut voor Innovatie en Technologie EIT Climate-KIC.

Hoes wil de hoeveelheid neerslag meten, de temperatuur op en vlak onder het dak, de wind, uv-straling, de waterafvoer en de temperatuur bij het plafond in de collegezaal. Dat laatste om vast te stellen of het met een polderdak koeler is en zo ja: hoeveel graden. “We onderzoeken of het een zinnig argument is dat je een groen dak moet aanleggen voor een koeler pand.”

Daarnaast wil Hoes weten in hoeverre het mogelijk is om dichtbij huis landbouw te bedrijven. “Het is fantastisch om op zo’n groot dak gewassen te telen en een terrasje te hebben.” De komende tijd wil hij met onderzoeker Lexy Ratering Arntz uitzoeken wat ze gaan zaaien. “Gerst en hop leek ons leuk”, grapt Hoes. “Misschien aardbeien en pluksla”, zegt Ratering Arntz. Ze zoeken daartoe nog enthousiaste studenten om een stadslandbouwteam mee op te zetten.

De buitenrand van het dak krijgt vaste begroeiing waar de onderzoekers niet mee werken. “Zodat je niet in de buurt van de dakrand hoeft te komen”, zegt Hoes. Op het grotere middenstuk komen vakken met verschillende gewassen. Op het dak zitten haken ter beveiliging. “Je mag alleen richting de rand met een gordel om die is aangehaakt. Als je er dan per ongeluk van af valt, blijf je bungelen.”

Het polderdak is onderdeel van de waterstraat in de Green Village en kan straks zestig liter water per vierkante meter opvangen. “Het is doorgerekend dat de huidige constructie hiertoe in staat is”, zegt Hoes. “Het enige wat we niet moeten doen is daar met vijftig man gaan kijken hoe mooi groen het is. Daarvoor hebben we een platform en in een hoek een terrasvorm gebouwd waarmee je in groepjes kunt kijken.”

Dat laatste kan nog even niet: het wachten is op de komst van een stalen trap. Er is asbest aangetroffen bij de afwatering van het referentiedak. Het gaat volgens een woordvoerder van de TU om het deel dat in de grond zit. Dat gedeelte is afgezet en wordt nog gesaneerd.

Kleinere versies van het polderdak worden met andere universiteiten getest op vier locaties in Italië. “Daar zijn drogere periodes”, zegt Ratering Arntz. “We willen er vergelijkbare data verzamelen om te kijken hoe het dak zich gedraagt. Zo kunnen we het optimaliseren voor andere klimaten.”