Drie studenten uit Wit-Rusland zijn een paar dagen in Delft om te leren over studenteninspraak aan de universiteit. Een gesprek over democratie met studenten uit een land met een dictatoriaal regime.
Delen
Wit-Rusland is niet het eerste land waar de Nederlander aan denkt als hij op vakantie gaat. Andrei Zjazjoelin, student aan de Landbouwacademie in Horki, wil graag zijn land promoten. ,,We hebben prachtige meren en in de steden statige Sovjet-architectuur. Ook zie ik wel mogelijkheden voor avontuurlijke toeristen: Loop mee in een demonstratie en wordt direct gearresteerd door de Staatspolitie.”
De tolk en de studentes Masja Bahasloeskaja en Tanja Vansorskaja schieten in de lach. De toon is gezet: er mag vrijelijk gesproken worden over politiek.
De drie Wit-Russen zijn in Nederland vanwege een uitwisselingsproject, gefinancieerd door het Nederlandse ministerie van Buitenlandse Zaken. In een eerdere fase van het project zijn Nederlandse studenten naar Wit-Rusland gegaan om daar te spreken over studenteninspraak en democratische principes. Door middel van uitstapjes naar de studentenraad en de Vssd kunnen de Wit-Russen in levenden lijve ervaren hoe studenten vertegenwoordigd kunnen zijn binnen een universiteit.
Weerstand van de autoriteiten in Wit-Rusland op de Nederlandse democratielessen is niet uitgebleven. Van de honderd Wit-Russische deelnemers aan het programma in Wit-Rusland is de helft afgevallen omdat hun universiteiten dreigden met schorsingen.
Bahasloeskaja verklaart: ,,De situatie in Wit-Rusland is niet te vergelijken met die in Nederland. Er heerst een regime dat weinig tegenspraak duldt. Het systeem is corrupt, de zwarte en grijze markt zijn sterk, banen zijn moeilijk te vinden, je kunt pas iets bereiken als je weet wie je moet omkopen.”
Zjazjoelin voegt daar aan toe: ,,De politie huurt ook studenten in als spionnen. Als we een bepaalde actie willen ondernemen, zijn de autoriteiten ons op deze manier altijd een stap voor.”
Loekasjenko
De geschiedenis van Wit-Rusland na het uiteenvallen van de Sovjet-Unie is geen succesverhaal. Bij de eerste vrije verkiezingen in de geschiedenis van het land leek het nog de goede kant op te gaan. Er waren plannen tot grotere verzelfstandiging van het land en het invoeren van een vrije markteconomie. Bij de verkiezingen werd echter outsider Aleksandr Loekasjenko tot president gekozen, een man die zich in de jaren die volgden heeft ontpopt tot iemand die het niet zo nauw neemt met democratische beginselen. Bij verkiezingen wordt regelmatig gefraudeerd en kritiek op zijn beleid wordt met harde hand bestraft. Zjazjoelin: ,,Loekasjenko heeft zijn presidentschap gekocht en buit het land uit. Hij heeft onlangs zelfs een wet doorgevoerd die elk vorm van belediging van de president verbiedt. Het gerechtshof dat bepaalt wat wel en wat geenbelediging is, staat natuurlijk volledig onder zijn gezag.”
Ondanks dit systeem zien de drie Wit-Russen wel mogelijkheden voor veranderingen. Vansorskaja: ,,Ik denk niet dat Loekasjenko ook de volgende verkiezingen zal winnen. Er heerst een groeiende ontevredenheid over de verdeling van de macht. Het is goed dat een aantal Wit-Russische studenten hier ervaren dat er een alternatief is. Ik zal ook zeker als ik thuiskom, vertellen wat ik hier gezien heb. En als het hier kan, waarom zou het bij ons dan niet kunnen?”
Op wat voor manier is studenteninspraak op dit moment geregeld in Wit-Rusland? Bahasloeskaja: ,,Niet of nauwelijks. Het is ook moeilijk om te voorspellen hoeveel verzet er van de autoriteiten is te verwachten op initiatieven van studenten. We hebben nog een lange weg te gaan voordat we mee kunnen praten over zaken als onderwijs, huisvesting en recreatiemogelijkheden.”
Zouden ze met alle problemen in eigen land niet veel liever in het buitenland willen wonen en werken als ze daar de kans toe kregen? Bahasloeskaja twijfelt. ,,Voor een paar jaar wel. Maar uiteindelijk wil ik terug naar Wit-Rusland. Ik vind het mijn taak om iets van het land te maken.”
Gordijnen
Ook Zjazjoelin vindt dat hij zijn steentje moet bijdragen. ,,Ik wil altijd in Wit-Rusland blijven wonen. De mensen zijn er vriendelijk en eerlijk. Met vrienden heb ik natuurlijk wel eens gesprekken over de mogelijkheid tot emigreren. We maken dan regelmatig de grap: dat kunnen we niet maken, aan wie zouden we dan in hemelsnaam het land moeten overdragen?”
Het project is volgens de Wit-Russen tot nu toe een groot succes. Vansorskaja: ,,We hebben hele concrete dingen geleerd, bijvoorbeeld hoe je statuten moet opstellen en hoe je kunt onderhandelen. Ik denk dat de eerste belangrijke stap is om studenten te verzamelen die bereid zijn om te vechten voor hun democratische idealen.”
Is er naast alle serieuze politieke onderwerpen ook nog tijd voor wat lol in Nederland? ,,Het programma laat daar gelukkig genoeg ruimte voor over”, zegt Bahasloeskaja zeer diplomatiek met een brede glimlach. Vansorskaja voegt hier aan toe: ,,We hebben nog genoeg tijd over om meer van de Nederlanders en hun rare gewoontes te ontdekken.”
Hebben wij Nederlanders dan rare gewoontes? Naast het bekende toeristische rijtje ‘jullie doen niets anders dan fietsen en bij jullie mag je wiet roken’ een opvallende: ,,Jullie laten ’s avonds vaak de gordijnen open.”
Zijn de Wit-Russen dan bang dat de Staatspolitie voor het raam op de loer ligt? ,,Welnee”, lacht Bahaloeskaja, ,,wij houden gewoon graag de gordijnen dicht.”
Wit-Rusland is niet het eerste land waar de Nederlander aan denkt als hij op vakantie gaat. Andrei Zjazjoelin, student aan de Landbouwacademie in Horki, wil graag zijn land promoten. ,,We hebben prachtige meren en in de steden statige Sovjet-architectuur. Ook zie ik wel mogelijkheden voor avontuurlijke toeristen: Loop mee in een demonstratie en wordt direct gearresteerd door de Staatspolitie.”
De tolk en de studentes Masja Bahasloeskaja en Tanja Vansorskaja schieten in de lach. De toon is gezet: er mag vrijelijk gesproken worden over politiek.
De drie Wit-Russen zijn in Nederland vanwege een uitwisselingsproject, gefinancieerd door het Nederlandse ministerie van Buitenlandse Zaken. In een eerdere fase van het project zijn Nederlandse studenten naar Wit-Rusland gegaan om daar te spreken over studenteninspraak en democratische principes. Door middel van uitstapjes naar de studentenraad en de Vssd kunnen de Wit-Russen in levenden lijve ervaren hoe studenten vertegenwoordigd kunnen zijn binnen een universiteit.
Weerstand van de autoriteiten in Wit-Rusland op de Nederlandse democratielessen is niet uitgebleven. Van de honderd Wit-Russische deelnemers aan het programma in Wit-Rusland is de helft afgevallen omdat hun universiteiten dreigden met schorsingen.
Bahasloeskaja verklaart: ,,De situatie in Wit-Rusland is niet te vergelijken met die in Nederland. Er heerst een regime dat weinig tegenspraak duldt. Het systeem is corrupt, de zwarte en grijze markt zijn sterk, banen zijn moeilijk te vinden, je kunt pas iets bereiken als je weet wie je moet omkopen.”
Zjazjoelin voegt daar aan toe: ,,De politie huurt ook studenten in als spionnen. Als we een bepaalde actie willen ondernemen, zijn de autoriteiten ons op deze manier altijd een stap voor.”
Loekasjenko
De geschiedenis van Wit-Rusland na het uiteenvallen van de Sovjet-Unie is geen succesverhaal. Bij de eerste vrije verkiezingen in de geschiedenis van het land leek het nog de goede kant op te gaan. Er waren plannen tot grotere verzelfstandiging van het land en het invoeren van een vrije markteconomie. Bij de verkiezingen werd echter outsider Aleksandr Loekasjenko tot president gekozen, een man die zich in de jaren die volgden heeft ontpopt tot iemand die het niet zo nauw neemt met democratische beginselen. Bij verkiezingen wordt regelmatig gefraudeerd en kritiek op zijn beleid wordt met harde hand bestraft. Zjazjoelin: ,,Loekasjenko heeft zijn presidentschap gekocht en buit het land uit. Hij heeft onlangs zelfs een wet doorgevoerd die elk vorm van belediging van de president verbiedt. Het gerechtshof dat bepaalt wat wel en wat geenbelediging is, staat natuurlijk volledig onder zijn gezag.”
Ondanks dit systeem zien de drie Wit-Russen wel mogelijkheden voor veranderingen. Vansorskaja: ,,Ik denk niet dat Loekasjenko ook de volgende verkiezingen zal winnen. Er heerst een groeiende ontevredenheid over de verdeling van de macht. Het is goed dat een aantal Wit-Russische studenten hier ervaren dat er een alternatief is. Ik zal ook zeker als ik thuiskom, vertellen wat ik hier gezien heb. En als het hier kan, waarom zou het bij ons dan niet kunnen?”
Op wat voor manier is studenteninspraak op dit moment geregeld in Wit-Rusland? Bahasloeskaja: ,,Niet of nauwelijks. Het is ook moeilijk om te voorspellen hoeveel verzet er van de autoriteiten is te verwachten op initiatieven van studenten. We hebben nog een lange weg te gaan voordat we mee kunnen praten over zaken als onderwijs, huisvesting en recreatiemogelijkheden.”
Zouden ze met alle problemen in eigen land niet veel liever in het buitenland willen wonen en werken als ze daar de kans toe kregen? Bahasloeskaja twijfelt. ,,Voor een paar jaar wel. Maar uiteindelijk wil ik terug naar Wit-Rusland. Ik vind het mijn taak om iets van het land te maken.”
Gordijnen
Ook Zjazjoelin vindt dat hij zijn steentje moet bijdragen. ,,Ik wil altijd in Wit-Rusland blijven wonen. De mensen zijn er vriendelijk en eerlijk. Met vrienden heb ik natuurlijk wel eens gesprekken over de mogelijkheid tot emigreren. We maken dan regelmatig de grap: dat kunnen we niet maken, aan wie zouden we dan in hemelsnaam het land moeten overdragen?”
Het project is volgens de Wit-Russen tot nu toe een groot succes. Vansorskaja: ,,We hebben hele concrete dingen geleerd, bijvoorbeeld hoe je statuten moet opstellen en hoe je kunt onderhandelen. Ik denk dat de eerste belangrijke stap is om studenten te verzamelen die bereid zijn om te vechten voor hun democratische idealen.”
Is er naast alle serieuze politieke onderwerpen ook nog tijd voor wat lol in Nederland? ,,Het programma laat daar gelukkig genoeg ruimte voor over”, zegt Bahasloeskaja zeer diplomatiek met een brede glimlach. Vansorskaja voegt hier aan toe: ,,We hebben nog genoeg tijd over om meer van de Nederlanders en hun rare gewoontes te ontdekken.”
Hebben wij Nederlanders dan rare gewoontes? Naast het bekende toeristische rijtje ‘jullie doen niets anders dan fietsen en bij jullie mag je wiet roken’ een opvallende: ,,Jullie laten ’s avonds vaak de gordijnen open.”
Zijn de Wit-Russen dan bang dat de Staatspolitie voor het raam op de loer ligt? ,,Welnee”, lacht Bahaloeskaja, ,,wij houden gewoon graag de gordijnen dicht.”
Comments are closed.