Schilderijen die je mag voelen

Een schilderij is zoveel meer dan een poster. Reliëf, glans en transparantie dragen in grote mate bij aan de beleving van een schilderij. Rembrandt, Vermeer en anderen maakten bewust gebruik van variaties in kleur, hoogte en transparantie om de levensechtheid te vergroten.

Willemijn bij een 3D-reproductie op popfestival Lowlands. (Foto: New Scientist NL)

Vier bijzondere reproducties in de foyer van de Aula (vrijdag 4 oktober van 11.30 – 18.00 uur) tonen de verbluffende kwaliteit van de huidige 3D-scan en printtechniek. Er zijn 3D-prints te zien van schilderijen van onder meer Rembrandt (Saul en David) en Vermeer (Meisje met de parel). Willemijn Elkhuizen (Industrieel Ontwerpen) promoveert die dag op de 3D-reproductietechnologie met haar proefschrift This is not a painting.

“De 3D-scan van kleur en hoogte werd in 2013 door Tim Zaman ontwikkeld”, vertelt Elkhuizen door de telefoon. “Daarmee werd het mogelijk om een schilderij in 3D te printen. Ik heb daar nu glansvariatie aan toegevoegd.”

3D-reproducties zien er griezelig echt uit. (Foto: TU Delft)

Met de toevoeging van glans komt het uiterlijk van de reproductie nu nog dichter bij het origineel. De vraag wordt dan: wat heb je eraan? Elkhuizen ziet mogelijkheden in het naar buiten brengen van kunstwerken. Een 3D-reproductie is makkelijker uit te lenen voor bijvoorbeeld een overzichtstentoonstelling elders.

Een andere rol is de vastlegging van cultureel erfgoed. Met de verhoging van de resolutie naar 7 micrometer zijn minuscule veranderingen in het schilderij exact te lokaliseren, verwachten de onderzoekers. Dan wordt zichtbaar of en waar de verf scheurt of opkrult.

In het kader van documentatie en conservering zal Elkhuizen volgend jaar de Nachtwacht 3D-scannen. Om het schilderij van 3,8 bij 4,5 meter te scannen, wil ze de komende periode de scansnelheid verhogen.

Cover proefschrift.

• Publiekslezing: Vrijdag 4 oktober 09.30 uur in de aula
• Willemijn Elkhuizen, This is not a painting, Scanning and printing a painting’s appearance, Promotors prof.dr.ir. Jo Geraerdts (IO), prof.dr. Joris Dik (3mE), prof.dr. Sylvia Pont (IO), 4 oktober 2019