Wetenschap

Scanner gaat voor goud

Een infrarood scan kan uitwijzen of een stuk steen mogelijk goud bevat. Deze techniek kan de winning van goud verbeteren.

Industriële goudwinning is als het zoeken naar een naald in een hooiberg. Een ton aan erts bevat gemiddeld een gram goud, dat is één deeltje per miljoen. Om dat te vinden wordt steen gebroken en vermalen tot poeder. Dan gaat er in een tank cyanidezuur overheen omdat goud daarin oplost. Afgetapt wordt het zuur over koolstof geleid omdat opgelost goud zich daar aan het oppervlak hecht. Dr.ir. Marinus Dalm heeft dat proces gezien bij een Peruaanse goudmijn die hij voor zijn promotieonderzoek bezocht. Onlangs verdedigde hij zijn proefschrift Sensor-based opportunities for hydrothermal ore deposits (2 november 2018).

De goudindustrie benaderde de sectie resource engineering van de faculteit Civiele techniek en Geowetenschappen om na te gaan of het goudwinningsproces efficiënter en minder vervuilend gemaakt kon worden met sorterende scanners. Tot 200 ton erts per uur stroomt door de fabriek. Als een scanner kansloos materiaal kan herkennen en verwijderen, dan zou dat het winningsproces verbeteren.
“Goud direct scannen lukt niet omdat het gehalte zo laag is”, vertelt dr.ir. Marinus Dalm. In plaats daarvan bepaalt hij het soort gesteente met een infrarood scanner.

Vormingsproces
De afzetting van goud vanuit magma is een proces dat met hoge druk en temperatuur gepaard gaat, en dat ook het omliggende gesteente beïnvloedt. Goud zit onder hoge druk en temperatuur opgelost in water in het magma. De vloeistof kan door een scheur in het gesteente omhoog schieten waardoor de druk verlaagt en het water begint te koken. Dat is het moment dat goud zich afzet op het gesteente, en dat het omringende gesteente chemische veranderingen ondergaat.

Geologen weten welke gesteenten geassocieerd zijn met goudafzettingen: pyriet, aluniet en rutiel, om er een paar te noemen. Deze mineralen hebben kenmerkende infrarood absorptiespectra die indicatief zijn voor goudafzettingen. Ontbreekt zo’n vingerafdruk, dan bevat het gesteente waarschijnlijk geen goud en kan het terzijde geschoven worden.

Boorkern uit Cortez goudmijn, Nevada (Foto: Moniek van Adrichem)

Een test met meer dan 800 monsters uit de Lagunas Norte goudmijn in Peru toonde aan dat 16% van de monsters op basis van de infrarood scan nauwelijks tot geen goud bevatte. Hoewel dat 84% overlaat voor het verwerkingsproces schrijft Dalm toch dat ‘er een mogelijkheid is dat verwijdering van afval door sensor-gestuurde sortering economisch voordeel oplevert.’

Multiscan
Hij beveelt aan om infrarood scanners te combineren met kleurenscanners om de selectie aan te scherpen. Witte kwarts uit Nevada (Cortez mijn) bijvoorbeeld bevat nooit goud omdat het gevormd is na de goudafzetting. Dit soort selectie vergt uiteraard grondige kennis van de lokale geografie.

Of scannende sorteerders worden ingezet bij de verwerking van gouderts hangt af van de kosten-baten analyse. Weegt vermindering van de verwerkingskosten op tegen de investering in een automatische sorteerbank?

Na zijn promotie is Dalm bij de start-up Spectral Industries gaan werken. Het bedrijf wil een vorm  van laserspectroscopie (Laser-Induced Breakdown Spectroscopy, of LIBS) op de markt brengen die ontwikkeld is voor analyses op Mars, maar ook op Aarde van pas kan komen.

Korte animatie over het scannen van gouderts door MegaMoniek

  • Alles wat je had willen weten over goud:

 

All The World's Gold
From: Number Sleuth

Wetenschapsredacteur Jos Wassink

Heb je een vraag of opmerking over dit artikel?

j.w.wassink@tudelft.nl

Comments are closed.