Rommel

Weloverwogen beslissingen die het beste inhouden voor iedereen, zijn niet alleen een ideaalbeeld voor politici maar ook voor onszelf. Economen zien inmiddels in dat de meeste economische verschijnselen het beste kunnen worden verklaard door niet-economische factoren. Dat deze factoren vooralsnog lastig te zijn te modelleren, is alleen maar een tijdelijk excuus om ze te negeren.
Maar de huidige economische en financiële crisis is tevens een downfall voor de economische wetenschap die geen rekening houdt met onbeperkte hebzucht, foute bedrijfsculturen en falend toezicht van overheidsinstituties. Sociologen hebben inmiddels ontdekt dat mensen zich steeds minder van elkaar aan trekken. Individualisering is here to stay en zorgt ervoor dat menselijke keuzes minder historisch en sociaal zijn geconditioneerd: ’We are all individuals.’ Menselijke verbanden worden bottom-up opgebouwd op basis van solitaire overwegingen.
En de techniek? Los van de enorme breedte van dit vakgebied, om daar iets redelijks over te zeggen kan worden gesteld dat juist de exponentiële toename van technologische kennis deze tak van wetenschap soms overbodig maakt. Door de even grote verspreiding van technologische kennis is het moeilijker voor bedrijven om een voorsprong te nemen op basis van technologie. Niet-technologische factoren (zie ook de economie) bepalen dus blijkbaar welke technologie dominant is en gebruikt wordt. Philips bezit de meeste technologische kennis voor het maken van mp3-spelers, maar Apple verdient er geld mee.
Hoewel wetenschappelijke fraudegevallen door te nauwe contacten tussen wetenschap en bedrijfsleven vaak spectaculair zijn, is het aantal daarvan toch beperkt. Toch is de groeiende invloed van bedrijfsleven en overheid geen zegen op zich. Het is goed voor de maatschappelijke relevantie van wetenschap, maar de wetenschappelijke zuiverheid en onafhankelijkheid komen steeds vaker op de tocht te staan. Paradox: hoe vaker de wetenschap haar maatschappelijke toegevoegde waarde moet laten zien om haar bestaan te rechtvaardigen, des te sneller ondergraaft zij deze maatschappelijke functie. Niet alleen de maatschappelijke vrijheid van meningsuiting is in gevaar, ook haar wetenschappelijke pendant loopt risico’s.
Wat betreft de wetenschappelijke methode overheerst helaas nog steeds het democratisch principe. De meerderheid aan oppervlakkige, gekwantificeerde kennis (informatie) bepaalt wat waar is en wat niet. En dat in een wereld waar de Gaussverdeling steeds vaker geen adequate aanname is van hoe verschijnselen verdeeld zijn. En volgens Popper ontkent de uitzondering toch echt de regel. De wetenschap is te lang beperkt gebleven tot het adagium’ meten is weten’. En zolang wetenschappers te weinig oog hebben voor wat ze meten en waarom, is het meten eigenlijk een naïeve activiteit. Maar goed, dat hadden de psychologen ons wel kunnen vertellen. Weer een reden om wetenschap echt multidisciplinair te maken.
En het openbaar bestuur van wetenschap? Ach, zolang men het slimste jongetje (geen meisje…) tot baas benoemt, kunnen we niet veel verwachten van de bestuurlijke kwaliteit. Aangezien wetenschap nog steeds mensenwerk is, is er weinig hoop op dit front. Zolang men zicht laat leiden door financiële overwegingen, gelooft in onzinnige wetenschappelijk prestatiemaatstaven en in tijden van financiële nood geen contracten van aio’s verlengt maar wel geld blijft uitgeven aan het schilderen van faculteitsgebouwen, is pessimisme een gelegitimeerde reactie.
En ikzelf? Karel Appel zei ooit: ‘Ik rommel maar wat aan.’ Ik bedoel maar.

Patrick van der Duin is toekomstonderzoeker bij de sectie technology, strategy and entrepeneurship van de faculteit Techniek, Bestuur en Management.

Ongeveer vijftig muzikanten uit de eigen gelederen spelen in diverse formaties op twee podia. Er zijn onder meer optredens van Vocalzz, de Groover Big Band, Stringed Up en Jazz Collective. Het repertoire loopt uiteen van ‘lekkere jazz’ tot ‘zwoele latin’ en ‘snelle swing’.

Speakers is gevestigd aan de Burgwal 45-49. De optredens beginnen om 21.00 uur. Meer informatie op www.grooverjazz.nl.