[Recensie] Hoogleraar cybersecurity schrijft roman

“Een gezin kon niet draaien op zoiets onpraktisch als liefde”, vindt hoofdpersoon Ludo Mueller. Zijn vrouw en hij werken daarom samen, regelen het huishouden en af en toe is er een glimlach en een orgasme. Veel meer zit er niet in. Want het huwelijk, zo ziet Ludo om zich heen, is een ‘nauwelijks levensvatbare onderneming’.

Deze uitspraken typeren Ludo, die Kamervragen voor een staatssecretaris beantwoordt. Bij Ludo moet alles nut hebben, zijn hele leven is daaromheen georganiseerd. Afstandelijk en ogenschijnlijk rationeel speelt hij vader en echtgenoot.

Maar dan begint zijn wereldbeeld te wankelen, wanneer collega Marla zomaar stopt met werken. Ze wil alleen nog maar ‘leuke dingen’ doen. Het brengt Ludo in totale verwarring. Nut speelt bij haar geen rol. Ze verlaat ook nog eens haar gezin en verhuist van een eengezinswoning in Pijnacker naar een appartementje in de hippe Amsterdamse wijk de Pijp.

Verwerker van politiek afval

Ludo voelt afkeer van haar actie, maar ook een grote aantrekkingskracht tot haar ongedwongenheid. Dat ze ontslag neemt en rücksichtslos voor zichzelf kiest, plant een zaadje in zijn hoofd dat langzaam ontkiemt. Blijft Ludo bij zijn gezin en houdt hij zijn baan of juist niet? En leiden zijn keuzes tot zijn ondergang of vrijheid?

Van Eeten heeft wel degelijk een eigen stem

Daar draait het om in de nieuwe roman Heilige Middelen van Michel van Eeten (1970). Hij is in Delft vooral bekend als hoogleraar Governance of Cybersecurity, maar hij schrijft dus ook fictie. Eerder publiceerde hij de roman Tegennatuur.

In Heilige Middelen laat Van Eeten duidelijk zien dat hij goed kan schrijven. Het boek zit vol met mooie zinnen en rake observaties. Wanneer de zoon van Ludo in een boterham hapt dan ‘raken de uiteinden van de broodkorst zijn oorlellen’. Je ziet het zo voor je. Als Ludo voor zijn werk Kamervragen moet beantwoorden, dan noemt hij zichzelf scherp een ‘verwerker van politiek afval’.

Bomvol rake zinnen

Veel van deze typeringen doen denken aan het succesvolle werk van Arnon Grunberg, die in 2005 gastschrijver was aan de TU Delft. Net als Grunberg weet Van Eeten de ongemakkelijkheid van zijn personages pijnlijk en met bijtende humor te vangen. Deze vergelijking is geen toeval, zo blijkt uit de laatste pagina van het boek. Daarin geeft Van Eeten aan dat hij Grunberg op meerdere plekken in zijn boek citeert en parafraseert. Maar Van Eeten is geen Grunbergkloon. Hij heeft wel degelijk een eigen stem.

Wie wil weten of Ludo naar de verdoemenis gaat of zichzelf weet te ontworstelen uit zijn strijd met het alledaagse, moet de roman zelf lezen. Teveel van het plot weggeven is zonde. Van Eeten laat met deze roman zien dat hij een goede schrijver is. Heilige Middelen is knap gemaakt, zit bomvol mooie zinnen en blijft interessant tot de laatste bladzijde.

Michel van Eeten, Heilige Middelen, Atlas Contact, 317 pagina’s.

Robert Visscher / Freelance redacteur