Proteus ontwikkelt bewegende roeibak

De meeste roeiverenigingen hebben wel een of meer roeibakken om beginners in te leren roeien en om gevorderden van dichtbij te kunnen coachen. Het zijn meestal plaatsen langs het water waar een rolbankje en een dol zijn aangebracht, net zoals een roeiplaats in de boot is ingericht. Om de haal niet te zwaar te maken worden er speciale riemen gebruikt met grote gaten in de bladen.

Afgelopen zomer tekende toenmalig voorzitter Tim de Bruijn namens Proteus een contract met Van Oord als hoofdsponsor van de nieuwe roeibak. Van Oord is een wereldwijd actieve maritieme aannemer van bagger-, waterbouwkundige en offshore projecten. Twee weken eerder studeerde Jonneke Hoogewoud aan de Haagse Hogeschool af op het ontwerp van de mechanica voor de bewegende roeibak. Er zit dus vaart in. Oorspronkelijk was twee ton nodig, maar met de sponsorbijdragen groeiden ook de plannen zodat realisatie nog even op zich laat wachten. In het sponsorcontract staat dat de bouw van de ‘Van Oord roeibak’ in 2018 moet beginnen.

Roeiers gebruiken de bak om hun techniek te verbeteren. Conditieopbouw doen ze met indoor roeimachines of ergometers die in elke sportschool staan. In de bak zien ze precies hoe hun blad in, uit en over het water beweegt. Er is één groot verschil met de boot. Daar staat de riem stil ten opzichte van het water en beweegt de roeier erlangs. Maar in de bak trekt de roeier het blad door stilstaand water. Dat is zwaar en lijkt weinig op wat er in de boot gebeurt.

Er studeerde zelfs een student af op de roeibak

Wat te doen? Er zijn pogingen geweest om met stromend water te werken, bijvoorbeeld in het trainingscentrum van de roeibond KNRB naast de Amsterdamse Bosbaan, maar de pompen bleken te kwetsbaar en onderhoudsgevoelig. Er ligt nu een vloer over de droge bak. Je kunt ook bedenken dat je de kracht van de roeiers gebruikt om het water rond te laten stromen. Student werktuigbouwkunde Wouter Nederstigt rekende dat met enkele anderen door. Ze kwamen tot de conclusie dat je halfcirkelvormige kanalen moest aanleggen om het water te keren en dat je de bak flink ondiep moest maken om de stroomsnelheid te verhogen. Maar zelfs dan bleef er na twee omkeringen van stroomrichting nog maar twintig procent van de oorspronkelijke stroomsnelheid over. Geen praktisch plan, begrepen de studenten.

Om toch een beweging ten opzichte van het water mogelijk te maken, hebben studenten van de Haagse Hogeschool een bewegende bak ontworpen in het midden van het bassin. Jonneke Hoogewoud studeerde er in juni op af. In het midden passen vier roeiplaatsen met rolbankjes die zelf weer in een gelagerde bak heen en weer schuiven. De weerstand willen de studenten opwekken met een elektromagnetische rem waarvan de sterkte elektronisch gestuurd kan worden. Behalve de vier roeiplekken in het midden, zullen er acht vaste boordroeiplekken aan de beide randen van het bassin worden aangebracht, vier aan elke kant. 

Omdat je nooit precies weet hoe zo’n ontwerp in de praktijk uitpakt, kiezen de studenten voor flexibiliteit. Zo kan de elektromagnetische rem precies getuned worden om de weerstand tijdens de haal zoveel mogelijk met de ervaring in de boot overeen te laten komen. Ook kunnen delen van het bassin kunnen met zand en een dun laagje beton er overheen aangepast worden aan de nieuwste inzichten over stromingen.

Voor meer informatie en deelname, check de website.