Onderwijs

Prof.dr. R. Kronig

Op 16 november 1995 overleed op 91-jarige leeftijd Ralph Kronig, hoogleraar in de theoretische natuurkunde bij de Faculteit der Technische Natuurkunde van 1939 tot 1969, en rector-magnificus van de TU Delft van 1959 tot 1962.

br />

Figuur 1 Prof.dr. R. Kronig

Kronig werd geboren in 1904 in Dresden, uit Amerikaanse ouders, en genoot ook in die stad het middelbaar onderwijs. Hij ging echter aan de Columbia Universiteit in New York studeren, waar hij in 1925 promoveerde en waar hij ook nog een aantal jaren als assistant-professor werkte. Maar hij keerde in die periode regelmatig terug naar Europa en bracht er bezoeken aan de belangrijke centra voor theoretisch-fysisch onderzoek in Duitsland en natuurlijk Kopenhagen.

Het was immers de grote tijd van de ontwikkeling van de quantummechanica, en die ontwikkeling vond plaats in Europa. Kronig heeft het voorrecht gehad als jong, briljant fysicus in die enerverende tijd, die tot de gloriedagen van de 20ste-eeuwse theoretische fysica kan worden gerekend, te hebben mogen leven en werken, temidden van de groten uit die tijd (Bohr, Heisenberg, Pauli, Kramers). In 1927 keerde Kronig voorgoed terug naar Europa en werkte hij in verscheidene vooraanstaande centra van onderzoek: Kopenhagen, Londen, Zürich (alwaar hij een jaar lang Pauli’s assistent was). Omstreeks 1930 kwam hij naar Nederland: eerst Utrecht, daarna lector in Groningen.

Hij is dan een internationaal bekend theoreticus die correspondeert met de leidende figuren uit zijn tijd en die belangwekkende bijdragen heeft geleverd aan de quantummechanica en de toepassing daarvan op met name de fysica van moleculen en moleculaire spectra, een gebied waarop hij de expert van die dagen is.
Elektronspin

Soms is hij, enigszins tot zijn schade, zijn turbulente tijd iets te ver vooruit. Zo gebeurde het dat in januari 1925 bij de toen 20-jarige Kronig, tijdens een bezoek aan Duitsland, het idee van de elektronspin opkomt als mogelijke verklaring van een toen onbegrepen fijnstructuur in atomaire spectra. Pauli en Kramers geloven er niet in en ontmoedigen de jonge, onervaren student. Het idee blijft ongepubliceerd, maar nog geen jaar later, liggen, zoals bekend, met Goudsmit en Uhlenbeck, de kaarten volledig anders. Goudsmit en Uhlenbeck hebben er overigens nooit twijfel over laten bestaan dat het fundamentele idee van de elektronspin eerder aan Kronig bekend was. Met wat minder scepsis van de kant van Pauli had er een Nobelprijs voor hem in kunnen zitten; het blijft toch merkwaardig dat een fundamentele zaak als de spin van een deeltje nooit met een Nobelprijs is bekroond.

In 1939 werd Kronig benoemd tot hoogleraar in de theoretische fysica aan de toenmalige Afdeling der Technische Natuurkunde van de TH Delft, en daar zou hij blijven tot aan het eind van zijn werkzame leven. Zijn onderzoek richtte zich in de tweede periode van zijn leven, vanaf zijn 35e jaar, op onderwerpen als (ik beperk mij tot het noemen van enkele hoofdzaken) absorptie en dispersie in paramagnetische kristallen, relaxatie-verschijnselen, en, na de oorlog, de theorie van helium-II, golfgeleiders (Faraday-effect), niet-lineaire verschijnselen; duidelijk een verschuiving naar meer toegepaste problemen, hetgeen voor de hand ligt in een Afdeling voor Technische Natuurkunde. In zijn Delftse tijd ontstond ook het ‘Leerboek der Natuurkunde’, voor generaties studenten, hier en elders, kortweg de ‘Kronig’.

Vele eerbewijzen zijn Kronig ten deel gevallen: ik noem het lidmaatschap van de KNAW, de gouden Max-Planckmedaille en het eredoctoraat van de Universiteit van Trondheim. Maar belangrijker wellicht is dat zijn naam zal voortleven in de internationale leerboeken der natuurkunde. Welke fysicus kent niet de Kramers-Kronig-relaties en het Kronig-Penney-Model?
Goedsmoeds

Met zijn overlijden is een eminent geleerde van internationale faam heengegaan, die belangrijke bijdragen heeft geleverd aan de theoretische fysica van de eerste helft van de 20e eeuw. Als hoogleraar heeft Kronig een invloedrijke en inspirerende rol gespeeld in de opbouw van de Faculteit der Technische Natuurkunde en in de opleiding van talloze natuurkundige ingenieurs (juist van die generaties die na de oorlog zo’n grote rol hebben gespeeld in de wederopbouw van ons land en zijn industrie). Iemand die bovendien de Technische Universiteit als geheel heeft gediend als conrector en rector-magnificus.

Wat zijn persoonlijkheid betreft citeer ik vrij uit Baudet’s ‘De lange weg naar de Technische Universiteit Delft’, waarin met betrekking tot Kronig gesproken wordt over de sympathie en appreciatie die hij genoot om zijn helderheid van oordeel, zijn rechtvaardigheid en zijn onkreukbaarheid. Over zijn beminnelijkheid ook en de onaantastbare goedsmoedsheid achter zijn op het eerste gezicht wat stroef aandoend optreden en zijn soms wat aristocratisch-afstandelijke gereserveerdheid. Ik kan dat alles uit persoonlijke ervaring beamen. Ralph Kronig was een grand seigneur.

J.J.J. Kokkedee, (Decaan van de faculteit Technische Natuurkunde)

Op 16 november 1995 overleed op 91-jarige leeftijd Ralph Kronig, hoogleraar in de theoretische natuurkunde bij de Faculteit der Technische Natuurkunde van 1939 tot 1969, en rector-magnificus van de TU Delft van 1959 tot 1962.


Figuur 1 Prof.dr. R. Kronig

Kronig werd geboren in 1904 in Dresden, uit Amerikaanse ouders, en genoot ook in die stad het middelbaar onderwijs. Hij ging echter aan de Columbia Universiteit in New York studeren, waar hij in 1925 promoveerde en waar hij ook nog een aantal jaren als assistant-professor werkte. Maar hij keerde in die periode regelmatig terug naar Europa en bracht er bezoeken aan de belangrijke centra voor theoretisch-fysisch onderzoek in Duitsland en natuurlijk Kopenhagen.

Het was immers de grote tijd van de ontwikkeling van de quantummechanica, en die ontwikkeling vond plaats in Europa. Kronig heeft het voorrecht gehad als jong, briljant fysicus in die enerverende tijd, die tot de gloriedagen van de 20ste-eeuwse theoretische fysica kan worden gerekend, te hebben mogen leven en werken, temidden van de groten uit die tijd (Bohr, Heisenberg, Pauli, Kramers). In 1927 keerde Kronig voorgoed terug naar Europa en werkte hij in verscheidene vooraanstaande centra van onderzoek: Kopenhagen, Londen, Zürich (alwaar hij een jaar lang Pauli’s assistent was). Omstreeks 1930 kwam hij naar Nederland: eerst Utrecht, daarna lector in Groningen.

Hij is dan een internationaal bekend theoreticus die correspondeert met de leidende figuren uit zijn tijd en die belangwekkende bijdragen heeft geleverd aan de quantummechanica en de toepassing daarvan op met name de fysica van moleculen en moleculaire spectra, een gebied waarop hij de expert van die dagen is.
Elektronspin

Soms is hij, enigszins tot zijn schade, zijn turbulente tijd iets te ver vooruit. Zo gebeurde het dat in januari 1925 bij de toen 20-jarige Kronig, tijdens een bezoek aan Duitsland, het idee van de elektronspin opkomt als mogelijke verklaring van een toen onbegrepen fijnstructuur in atomaire spectra. Pauli en Kramers geloven er niet in en ontmoedigen de jonge, onervaren student. Het idee blijft ongepubliceerd, maar nog geen jaar later, liggen, zoals bekend, met Goudsmit en Uhlenbeck, de kaarten volledig anders. Goudsmit en Uhlenbeck hebben er overigens nooit twijfel over laten bestaan dat het fundamentele idee van de elektronspin eerder aan Kronig bekend was. Met wat minder scepsis van de kant van Pauli had er een Nobelprijs voor hem in kunnen zitten; het blijft toch merkwaardig dat een fundamentele zaak als de spin van een deeltje nooit met een Nobelprijs is bekroond.

In 1939 werd Kronig benoemd tot hoogleraar in de theoretische fysica aan de toenmalige Afdeling der Technische Natuurkunde van de TH Delft, en daar zou hij blijven tot aan het eind van zijn werkzame leven. Zijn onderzoek richtte zich in de tweede periode van zijn leven, vanaf zijn 35e jaar, op onderwerpen als (ik beperk mij tot het noemen van enkele hoofdzaken) absorptie en dispersie in paramagnetische kristallen, relaxatie-verschijnselen, en, na de oorlog, de theorie van helium-II, golfgeleiders (Faraday-effect), niet-lineaire verschijnselen; duidelijk een verschuiving naar meer toegepaste problemen, hetgeen voor de hand ligt in een Afdeling voor Technische Natuurkunde. In zijn Delftse tijd ontstond ook het ‘Leerboek der Natuurkunde’, voor generaties studenten, hier en elders, kortweg de ‘Kronig’.

Vele eerbewijzen zijn Kronig ten deel gevallen: ik noem het lidmaatschap van de KNAW, de gouden Max-Planckmedaille en het eredoctoraat van de Universiteit van Trondheim. Maar belangrijker wellicht is dat zijn naam zal voortleven in de internationale leerboeken der natuurkunde. Welke fysicus kent niet de Kramers-Kronig-relaties en het Kronig-Penney-Model?
Goedsmoeds

Met zijn overlijden is een eminent geleerde van internationale faam heengegaan, die belangrijke bijdragen heeft geleverd aan de theoretische fysica van de eerste helft van de 20e eeuw. Als hoogleraar heeft Kronig een invloedrijke en inspirerende rol gespeeld in de opbouw van de Faculteit der Technische Natuurkunde en in de opleiding van talloze natuurkundige ingenieurs (juist van die generaties die na de oorlog zo’n grote rol hebben gespeeld in de wederopbouw van ons land en zijn industrie). Iemand die bovendien de Technische Universiteit als geheel heeft gediend als conrector en rector-magnificus.

Wat zijn persoonlijkheid betreft citeer ik vrij uit Baudet’s ‘De lange weg naar de Technische Universiteit Delft’, waarin met betrekking tot Kronig gesproken wordt over de sympathie en appreciatie die hij genoot om zijn helderheid van oordeel, zijn rechtvaardigheid en zijn onkreukbaarheid. Over zijn beminnelijkheid ook en de onaantastbare goedsmoedsheid achter zijn op het eerste gezicht wat stroef aandoend optreden en zijn soms wat aristocratisch-afstandelijke gereserveerdheid. Ik kan dat alles uit persoonlijke ervaring beamen. Ralph Kronig was een grand seigneur.

J.J.J. Kokkedee, (Decaan van de faculteit Technische Natuurkunde)

Redacteur Redactie

Heb je een vraag of opmerking over dit artikel?

delta@tudelft.nl

Comments are closed.