Postdocs moeten zelf aan de weg timmeren

Trammelant

De postdocs, pas gepromoveerde wetenschappers met een tijdelijk contract, maken zich grote zorgen. Het is de bedoeling dat ze na een paar jaar een vaste baan krijgen. Maar volgens een enquête van eind vorig jaar lukt dat slechts twintig procent.

Prof.dr. F.P. van Oostrom erkent het probleem: ,,Postdocs vormen zogenaamd een kweekvijver van wetenschappelijk talent. Maar in plaats van lekker rond te zwemmen, kunnen ze momenteel alleen een beetje watertrappen.” Toch gooide hij vrijdag op een bijeenkomst van het Landelijk Postdoc Platform (LPP) de knuppel in het hoenderhok. Want de jonge onderzoekers zijn, naar zijn smaak, te veel geneigd de schuld bij ‘het systeem’ te leggen.

De postdocs zijn, volgens de Leidse professor, te veel gefocust op hun eigen onderzoek. ,,Ze manifesteren zich bijvoorbeeld nauwelijks in de universitaire besturen.” Terwijl ze juist moeten zorgen dat ze in beeld zijn, want ‘er is licht in de tunnel’.

Van Oostrom denkt dat de universiteiten binnenkort veel plaats zullen krijgen voor jonge medewerkers. Bij zijn eigen faculteit, Letteren in Leiden, is 55 procent van het personeel ouder dan vijftig. De tijdelijke onderzoekers kunnen zich dus vast warmlopen.

Het LPP, begin dit jaar opgericht, vindt dat postdocs vooral de dupe zijn van de politiek. Want sinds de overheid bijvoorbeeld het betalen van wachtgelden op het bordje van de universiteiten heeft gelegd, durven die geen wetenschappers meer in vaste dienst te nemen.

Tweede Kamerlid O. Cherribi (VVD) is met het platform eens dat de politiek meer aandacht voor onderzoek zou moeten hebben. ,,Maar dan moeten postdocs de kunst leren om politici te benaderen. Ver voor de algemene beschouwingen, want het is maar een klein onderdeel van de onderwijsbegroting.”

Dat vindt ook U. Lambrechts (D66). ,,Waar zijn de postdocs?”, vraagt zij zich af. Ze komen niet bij haar lobbyen in Den Haag. ,,En vanmiddag zijn er ook niet veel komen opdagen”, wijst ze op de halflege zaal van het Trippenhuis in Amsterdam. ,,Er moet hard aan worden getrokken om maatschappelijk draagvlak te krijgen.”

Zolang dat niet gebeurt, zal de politiek het onderzoek als sluitpost gebruiken, stelt M. Rabbae (GroenLinks). ,,Want onderwijs ziet iedereen, onderzoek niet. Dus het geeft de minste trammelant als je daarin snijdt.”

Trammelant

De postdocs, pas gepromoveerde wetenschappers met een tijdelijk contract, maken zich grote zorgen. Het is de bedoeling dat ze na een paar jaar een vaste baan krijgen. Maar volgens een enquête van eind vorig jaar lukt dat slechts twintig procent.

Prof.dr. F.P. van Oostrom erkent het probleem: ,,Postdocs vormen zogenaamd een kweekvijver van wetenschappelijk talent. Maar in plaats van lekker rond te zwemmen, kunnen ze momenteel alleen een beetje watertrappen.” Toch gooide hij vrijdag op een bijeenkomst van het Landelijk Postdoc Platform (LPP) de knuppel in het hoenderhok. Want de jonge onderzoekers zijn, naar zijn smaak, te veel geneigd de schuld bij ‘het systeem’ te leggen.

De postdocs zijn, volgens de Leidse professor, te veel gefocust op hun eigen onderzoek. ,,Ze manifesteren zich bijvoorbeeld nauwelijks in de universitaire besturen.” Terwijl ze juist moeten zorgen dat ze in beeld zijn, want ‘er is licht in de tunnel’.

Van Oostrom denkt dat de universiteiten binnenkort veel plaats zullen krijgen voor jonge medewerkers. Bij zijn eigen faculteit, Letteren in Leiden, is 55 procent van het personeel ouder dan vijftig. De tijdelijke onderzoekers kunnen zich dus vast warmlopen.

Het LPP, begin dit jaar opgericht, vindt dat postdocs vooral de dupe zijn van de politiek. Want sinds de overheid bijvoorbeeld het betalen van wachtgelden op het bordje van de universiteiten heeft gelegd, durven die geen wetenschappers meer in vaste dienst te nemen.

Tweede Kamerlid O. Cherribi (VVD) is met het platform eens dat de politiek meer aandacht voor onderzoek zou moeten hebben. ,,Maar dan moeten postdocs de kunst leren om politici te benaderen. Ver voor de algemene beschouwingen, want het is maar een klein onderdeel van de onderwijsbegroting.”

Dat vindt ook U. Lambrechts (D66). ,,Waar zijn de postdocs?”, vraagt zij zich af. Ze komen niet bij haar lobbyen in Den Haag. ,,En vanmiddag zijn er ook niet veel komen opdagen”, wijst ze op de halflege zaal van het Trippenhuis in Amsterdam. ,,Er moet hard aan worden getrokken om maatschappelijk draagvlak te krijgen.”

Zolang dat niet gebeurt, zal de politiek het onderzoek als sluitpost gebruiken, stelt M. Rabbae (GroenLinks). ,,Want onderwijs ziet iedereen, onderzoek niet. Dus het geeft de minste trammelant als je daarin snijdt.”