Ockels: ‘Mijn tijd staat stil’

‘Ik geloof in de mensheid. Waardevolle oproep van Wubbo Ockels’ twitterde ene Lindsie van der Horst. ‘Vooruit, doen, nu. Voor een echt duurzaam leven. Inspirerende Wubbo Ockels’ meldde Simply Hy. Een dag na zijn overlijden is ‘Wubbo Ockels’ trending topic op twitter.

In een lang interview met Arno Gelder van het AD (19 mei 2014) vertelt Ockels een dag voor zijn overlijden wat hij als grafschrift heeft bedacht: ‘Mijn tijd staat stil’. Ook publiceert de krant de brief die Ockels heeft nagelaten als boodschap aan de mensheid. Op twitter vindt zijn oproep aan ieder om zijn/haar ‘geloof uit te spreken in een duurzame mensheid’ brede weerklank.

Ruim een jaar geleden ging Ockels met emeritaat. Hoe herinneren TU-studenten en medewerkers Delfts bekendste hoogleraar?

“Zijn overlijden is zeer verdrietig voor de achterblijvers”, reageert zegt rector prof.ir. Karel Luyben. “Ik herinner me hem als een enthousiast, dynamisch en energiek persoon die mensen wist te inspireren. Hij was een man met een missie. Zijn boodschap was dat duurzaamheid mogelijk was zonder in te leveren op snelheid en luxe. Anderen betwijfelden dat, maar hij was daarvan overtuigd. Hij was niet snel tevreden maar wist door zijn passie mensen tot bijzondere prestaties te brengen bij de Nuna, de Superbus en tal van andere projecten. Zijn bijdragen aan het onderwijs van de TU en de zaak van de duurzaamheid zijn van groot belang geweest.”

“Hij wist mensen echt te motiveren voor duurzaamheid”, zegt prof.dr.ir. Hester Bijl, decaan van de faculteit luchtvaart- en ruimtevaarttechniek. “Als hij mensen toesprak dan was dat altijd met een positieve energie. Hij was niet van het miezemuizen. Ga voor de uitdaging – dat was zijn boodschap. Persoonlijk heb ik daar ook van geleerd om duurzame kwesties gewoon aan te pakken en buiten de gebaande paden durven te gaan. Wubbo ging het gewoon doen.” Dat niet alles lukte was een ingecalculeerd risico. “Al bereik je maar een klein gedeelte van je droom, dan krijg je al heel wat voor elkaar.” Door zijn verbondenheid met in het oog springende projecten als Superbus, Nuna en zonneboot had Ockels minder tijd voor onderzoek en publicaties. Toch ziet Bijl de ‘kite power groep’ als Ockels wetenschappelijke nalatenschap. De vakgroep van de sectie windenergie is volgens haar leidend in het onderzoek naar energieopwekking in hogere luchtlagen en een boek is in de maak. “Echt heel bijzonder”, besluit ze.

 “Hij was een echte pionier”, vat prof.dr.ir. Jacco Hoekstra zijn indruk van Ockels samen. Hoekstra vindt het triest dat Ockels zo jong (68) is overleden. Hoekstra was decaan van de faculteit LR in de tijd dat Ockels daar hoogleraar was. Ondanks de controversen die Ockels ideeën en methoden opriepen, was Hoekstra blij met hem in de faculteit vanwege de inspiratie die hij wist over te brengen op studenten en medewerkers. Ockels zelf liet zich niet van de wijs brengen door de kritiek op bijvoorbeeld de Superbus. Hoekstra vindt hem een pionier in de traditie van de gebroeders Wright die de eerste gemotoriseerde vlucht maakten. “Pioniers maken pioniersproducten – die zijn niet perfect of af maar wel hard nodig. Het zijn eerste stappen in een bepaalde richting waar anderen later op verder bouwen. Ik verwacht dat anderen deze vorm van elektrisch openbaar vervoer verder zullen ontwikkelen. Hetzelfde geldt voor het idee van energie oogsten uit hogere luchtlagen, zoals de laddermolen beoogde. Ook die was nog niet perfect, maar pioniersproducten zijn zelden praktisch.”

“‘Never a dull moment”, vat ir Joris Melkert (LR) zijn ervaringen met Wubbo Ockels samen. Hij leidde een aantal geruchtmakende projecten onder leiding van Ockels waaronder de Superbus en de laddermolen. “Hij was een creatieve en dynamische baas die altijd iets nieuws verzon. Tegelijk was hij ook veeleisend. Met zijn natuurkundige achtergrond wilde hij wel dat de zaken klopten.” Daarnaast was Ockels in zijn herinneringen extreem creatief. “Als hij iets las, dan stapte hij van de ene associatie naar de andere. Zo kwam hij op ideeën voor projecten.” Ockels was zich bewust van de kritiek op zijn projecten, zegt Melkert. “Hij was zich bewust van het risico zijn hoofd boven het maaiveld uit te steken, maar hij was goed bestand tegen de kritiek. Technisch was het allemaal in orde. De Superbus heeft niet voor niks een kenteken toegewezen gekregen.”

“Hij streed zo hard tegen zijn ziekte. Het is moeilijk te bevatten dat hij is overleden”, zegt Marlies Hak, projectleider van Nuna 7, de zonnewagen waarmee Delftse studenten vorig jaar kampioen werden bij de World Solar Challenge in Australië. “Als coach van de Nuna-teams is Wubbo onvervangbaar. Hij was altijd optimistisch en scherp tegelijk. We hebben er enorm veel respect voor dat hij ons vorig jaar in Australië kwam helpen terwijl hij al erg ziek was. Hij pepte ons op en wees ons op alle sterke en zwakke punten van onze wagen. Het feit dat het waarschijnlijk de laatste keer zou zijn dat hij de zonnewagenrace zou meemaken, heeft ons nog harder doen strijden. We hebben de race gewonnen voor Wubbo. We zullen proberen zijn gedachtengoed over te dragen aan het nieuwe team: doorzetten en in oplossingen denken.”

Nuna-7 coureur Leslie Nooteboom zegt de ‘donderpreek’ die Ockels gaf toen hij bij het team aankwam nooit te zullen vergeten. “We waren twee weken voor de start nog helemaal niet klaar voor de race. Hij sprak ons op een heel strenge maar toch ook positieve manier toe. Ik denk dat zonder Ockels de Nuna-teams geen enkele keer gewonnen zouden hebben. En zonder hem zou ik het nooit ritten van vier uur bij vijftig graden Celsius door de woestijn hebben kunnen uitrijden. Hij sprak je moed in en straalde een bepaald soort energie uit.”

Happy Energy – Ockels afscheidsbrief