Nederlandse student heeft het zo slecht nog niet

Geen enkel ander Europees land subsidieert zijn studentenpopulatie zo ruimhartig als Nederland. Studenten die bij hun ouders wonen, hebben gemiddeld 750 euro per maand te besteden. Wie op kamers woont gemiddeld 1130 euro.

Alleen studenten in Zwitserland en Engeland hebben een hoger maandinkomen, blijkt uit cijfers uit het in 2008 verschenen Europees vergelijkende onderzoek Eurostudent. Maar van het geld dat zij van de overheid krijgen, moeten de Britten en Zwitsers een veel groter deel terugbetalen.

Nederlandse studenten krijgen uit de in een gift om te zetten prestatiebeurs gemiddeld 327 euro per maand ‘cadeau’. Daarmee zijn ze koploper in Europa. De gemiddelde Finse student mag 262 euro per maand van zijn beurs houden, in Zweden is dat 211 euro.

Duitse studenten krijgen gemiddeld maar 44 euro als gift. Veel meer dan in Nederland zijn Duitse studenten voor hun studie afhankelijk van hun ouders.

Daar staat tegenover dat studeren in Nederland niet goedkoop is. Alleen in Zweden en Finland zijn studenten een groter deel van hun inkomen kwijt aan huur.

Ook het collegegeld is een substantiële kostenpost voor Nederlandse studenten, terwijl het onderwijs in sommige andere landen gratis is. De OV-jaarkaart zorgt ervoor dat Nederlandse studenten aan vervoer gemiddeld minder geld kwijt zijn dan studenten in andere Europese landen.

De angst dat afgestudeerden met een torenhoge studieschuld blijven zitten, lijkt in internationaal perspectief niet gegrond. Volgens cijfers uit 2006 van het Educational Policy Institute heeft een Nederlandse student een studieschuld van gemiddeld 8700 euro.

Dat bedrag is de afgelopen jaren hoger geworden, rond de twaalfduizend euro, maar dat is lang niet zoveel als de 23 duizend euro die een Zweedse student na het halen van zijn bul moet terugbetalen aan de overheid.

De voorwaarden van het Nederlandse leenstelsel zijn al erg sociaal. Het bedrag dat afgestudeerden moeten aflossen, is afhankelijk van het inkomen. En van bachelors en masters die na vijftien jaar nog niet klaar zijn met afbetalen, wordt de schuld kwijtgescholden.

In veel andere landen blijven studenten tot zeker hun vijfenzestigste doorbetalen aan een studieschuld.

Op het bureau van dr.ir. Paul Breedveld van de groep bio inspired technology (Werktuigbouwkunde, Maritieme Techniek & Technische Materiaalwetenschappen) ligt een metalen slangetje van slechts 0,9 millimeter dik. Daar binnenin zit een vernuftig systeem van veertjes en kabeltjes die de dunne staalsliert een bijna dierlijk aanzien geven als Breedveld aan het begin van de sliert een soort joystick beweegt. Het uiteinde blijkt zo wendbaar als een slang. Of beter gezegd, als een inktvistentakel.
Breedveld werkt al sinds 2001 aan de TU aan chirurgische instrumenten zoals deze flexibele katheter, maar ook aan endoscopen met cameraatjes die alle kanten op kunnen bewegen. In 2004 patenteerde hij hiervoor een veersysteem met kabels, het ‘kabelkransmechanisme’, dat hij had afgekeken van inktvissen.
“Die dieren hebben me altijd gefascineerd”, zegt Breedveld. “Net als alle spieren kunnen de tentakelspieren alleen trekken en niet duwen. En de dieren hebben geen botten en scharnierpunten waar hun spieren krachten op uitoefenen. Dat ze hun tentakels toch kunnen uitrekken en alle kanten op bewegen, komt voor een belangrijk deel doordat tentakels zijn omgeven door kringspieren die ze aantrekken. Doordat het volume van de tentakel hetzelfde blijft, wordt de tentakel langer.”
Het is een heel andere constructie dan die van beweegbare chirurgische instrumenten die nu gebruikt worden. Die zijn gemaakt van een lange rits aaneengeschakelde cardankoppelingetjes – een soort scharnieren die ook de koppeling vormen tussen de krukas van een auto en de achterwielen.
“Het probleem met die constructie is dat je hem kunt miniaturiseren tot maximaal een dikte van 5 millimeter, als je wilt dat hij nog alle kanten op kan bewegen”, zegt Breedveld. Bovendien zijn dergelijke constructies volgens Breedveld ook duur, omdat ze met de hand gefabriceerd moeten worden. Aan de binnenkant van elke cardankoppeling moeten namelijk ringetjes bevestigd worden waar de staaldraden doorheen kunnen waarmee je de endoscoop of katheter als een marionet aan kunt sturen.
Het gepatenteerde kabelkransmechanisme is een stuk eenvoudiger. Hierbij is een krans kabeltjes tussen twee veren geplaatst. De kabels liggen tegen elkaar aan en houden elkaar op hun plek. Daardoor hoeven er geen ringetjes toegevoegd te worden om ze te leiden. Het systeem kan bovendien veel verder geminiaturiseerd worden.
Binnenkort hoopt Breedveld een promovendus aan te nemen om de aansturing van de katheter verder te ontwikkelen. “In het ziekenhuis duwt de chirurg de katheter door een bloedbaan en kijkt hij af en toe met röntgenstralen of hij nog wel op de goede weg zit. Maar die röntgentechniek levert tweedimensionale plaatjes op en met de katheter kun je in drie dimensies bewegen. De promovendus moet onder andere onderzoeken hoe je, gebruikmakend van die platte beelden, de katheter het beste kunt aansturen.”
Een nog veel uitdagender taak is om de katheter van iets anders te fabriceren dan metaal (nu is hij van staal). “In de toekomst wil men bij het plaatsen van de katheter continu beeld hebben. Dat kan door de patiënt gedurende het hele proces onder een mri-scanner te leggen. Maar de sterke magnetische velden zouden de dunne metalen delen dwars door het lichaam kunnen trekken. De katheter mag in dat geval dus niet van metaal zijn.”
Afgezien van de katheter heeft Breedveld ook een flexibel chirurgisch instrument ontwikkeld met een grijper voor sleutelgatoperaties. Het bedrijf Deam, waarvan Breedveld een van de oprichters is, wil dat over enkele maanden op de markt brengen. Het instrument is flexibel, maar kan ook al zijn ‘spieren’ tegelijk aantrekken waardoor hij stijf wordt. En dat is van cruciaal belang tijdens operaties.
“We maken daarvoor ook gebruik van een kabelkrans, maar de veer hebben we vervangen door een ander onderdeel”, zegt Breedveld. Wat dat onderdeel is, wil hij nog even niet kwijt. Chirurgische instrumenten met dergelijke polsgewrichten zijn tot nu toe alleen te vinden in heel dure chirurgische robotten zoals de Da Vinci.