Met z’n zessen op één kamer

Nee, tot de doelgroep behoort fotograaf Henny Boogert (1963) al lang niet meer. Dat hij in 2005 begon met het portretteren van Nederlandse studenten in hun kamers, was pure nieuwsgierigheid. Nou ja, én broodwinning. “Het was in opdracht van Toekomst Magazine, voor schoolverlaters van havo en vwo. Zij zijn degenen die uiteindelijk op die studentenkamers belanden.” Toen tenminste, want bij Boogert zelf liep het een beetje anders, toen hij aan de Rietveld Academie studeerde. “Het waren de jaren tachtig, ik kraakte gewoon een kamer. Net als iedereen die studeerde in die tijd – zeker op de kunstacademie. Ik heb heel even een kamertje gehuurd voor vierhonderd gulden. Toen al was op kamers gaan belachelijk duur.”

Kraken was voor de ‘buitenwereld’ not done, net als men nu met afgrijzen kan neerkijken op ranzige studentenhuizen waarin studenten niets anders lijken te doen dan bier drinken en uitslapen. “Jammer”, vindt Boogert. “Nog altijd wordt vaak een beetje minachtend gedaan over studenten, maar ze zijn ontzettend belangrijk. Ze bepalen de toekomst van een land. Ik vind het dus heel interessant om vast te leggen wat er allemaal gebeurt in die fase. Hoe wonen die studenten bijvoorbeeld?”

Gaandeweg ontdekte de fotograaf pas hoe documentair hij bezig was. “Ik was een complete bevolkingsgroep aan het vastleggen.” Toen de Melkweg Galerie hem in het kader van een project over jongerenfotografie in Rusland enkele jaren geleden uitnodigde om studenten in Moskou te fotograferen, zei een collega-fotograaf: “Joh, daar moet je mee door!” En zo geschiedde. Boogert reisde naar Kenia en Moldavië. “Prachtig: een Europees land met een Oriëntaals gevoel, waar mensen geen bezittingen hebben en studeren een voorrecht is.” Naar India, de Filippijnen, Cuba en Bolivia. Overal bezocht hij studenten op hun kamers, soms onder erbarmelijke omstandigheden – met zijn zessen op een kamer bijvoorbeeld. Niet iets wat hij zomaar even uit eigen zak kon betalen. Boogert: “Ik heb een stichting opgericht, Images Connect, en fondsen aangeschreven om me te sponsoren. De NVO (Nederlandse Vereniging van Pedagogen en Onderwijskundigen) zocht toevallig een programma om studenten aan te spreken, om de beeldvorming van studenten in andere landen te versterken.” Alles viel prachtig samen. En zo werd een aanvankelijk simpele opdracht een wereldwijd sociaal project.



Boogert interviewde de buitenlandse studenten op film, en vertoont deze gesprekken tijdens de tentoonstelling. Hij vindt het belangrijk dat studenten uit verschillende landen van elkaar leren. Via de website van zijn stichting kunnen ze via Facebook contact leggen met sommigen van de geïnterviewde studenten aan de andere kant van de wereld. “Van de buitenlandse studenten weet ik dat ze dat heel graag zouden willen. Ze hebben vragen, studieproblemen. Ze missen veel informatie aan hun universiteiten; in Nederland zijn we nu eenmaal verder op onderwijsgebied.” Boogert hoopt dat de studenten in eerste instantie kennis uitwisselen, maar in een later stadium misschien projecten kunnen opzetten om de mogelijkheden te verbeteren voor studenten in kansarme landen. Bovenal wil hij ze laten inzien dat studeren een voorrecht is; dat niet iedere student de financiën of vanzelfsprekendheid heeft om naar de universiteit te gaan. “En áls ze de kans al krijgen, hebben ze vaak alsnog geen toekomstperspectief.” De studenten in de sloppenwijken van Kenia bleven de fotograaf het meest bij. “En de studenten op de Filippijnen. Ze wonen zó klein en benauwd – en toch bleven ze vrolijk.” Dat laat je wel even twee keer nadenken als je vloekt over je pijpenla in het centrum van Delft, en studievertraging je grootste zorg is.



Tentoonstelling Op Kamers van Henny Boogert, van 26 januari tot en met 26 februari, op woensdag tot en met zondag van 13.00 tot 20.00 uur in De Galerie van De Melkweg, Marnixstraat 409, Amsterdam. Daarna op verschillende universiteiten door het land. Toegang gratis.

www.melkweg.nl

www.opkamers.org

De vrijheid van onderwijs mag publieke verantwoording niet in de weg staan, zei hij dinsdag tijdens het debat over de tussenrapportage van de Onderwijsinspectie. De inspectie onderzoekt de verkorte afstudeertrajecten bij de Hogeschool Inholland en brengt in april haar eindrapport uit. In juni volgt bovendien het onderzoek naar het declaratiegedrag van de opgestapte Inholland-bestuurders.

Initiatiefwet
Zijlstra vindt het niet nodig om het onderzoek tussentijds bij te sturen. Maar SP-kamerlid Jasper van Dijk wil niet wachten met maatregelen. Hij liet weten aan een initiatiefwet te werken die regelt dat de minister onderwijsbestuurders kan benoemen en ontslaan als er sprake is van wanbestuur.

Noodrem
Volgens Van Dijk hoeft artikel 23 van de Grondwet, dat de vrijheid van onderwijs garandeert, geen sta-in-de-weg te zijn. In het bijzonder basis- en voortgezet onderwijs bestaat er ook een ‘noodrem’. Bij wanbestuur kan de minister ingrijpen via de ‘wet minimum leerresultaten’.

Misbruik
Artikel 23 wordt volgens D66-kamerlid Boris van der Ham ook gebruikt door instellingen die geen openheid van zaken willen geven over declaraties. Zijlstra was het met hem eens dat dat niet moet kunnen: “De vrijheid van onderwijs mag niet misbruikt worden om verantwoording van besteding van publiek geld moeilijk te maken”.

Zwakke plek
Maar hij wil die discussie pas verder voeren als het eindrapport van de inspectie er is. “Mocht dit een zwakke plek blijken in hele hogeronderwijsstelsel, dan moeten we daarnaar kijken.” Wel benadrukte hij dat artikel 23 wat het kabinet betreft niet ter discussie staat.

Oorzaak
CDA-kamerlid Sander de Rouwe was het daar van harte mee eens. Hij stelde dat de vrijheid van onderwijs nu wel heel erg ‘gehypet’ wordt als oorzaak van alle problemen. “We moeten niet bij elk wissewasje artikel 23 aanhalen.” Hij zei vertrouwen te hebben in de eigen verantwoordelijkheid van instellingen en de raden van toezicht.

Roeptoeteren
GroenLinks en de VVD drongen er op aan om Inholland nu even met rust te laten. “Niemand is gebaat bij roeptoeteren en stokpaardjes berijden”, zei Jesse Klaver van GroenLinks. “Laten we ons nu stil houden en niet overal op reageren. In april voeren we een stevig debat, dan is het bijltjesdag.”

Vertrouwen
Ook Zijlstra sprak zijn vertrouwen uit in het nieuwe bestuur van Inholland. “Ik verwacht niet dat alles in april ‘spic en span’ is, maar ik zie nu geen noodzaak voor sancties.”