Opinie

Met gelikte themas wint wetenschapper niets’

NWO wil meer geld voor modieuze vakgebieden. Een bedreiging van de academische vrijheid, roepen vele wetenschappers. Onzin, meent Delta-redacteur Marga van Zundert, NWO wil alleen maar meer geld van de overheid lospeuteren.

/strong>

Na ‘consultatie van de gebiedsbesturen’ heeft de Nederlandse organisatie voor wetenschappelijk onderzoek (NWO) negen onderzoeksgebieden tot hot topic gebombardeerd. Deze ’thema’s met talent’ mogen in de komende jaren op ruimhartige financiële steun rekenen. ,,Dit zijn de gebieden waar het gaat gebeuren”, stelt NWO-voorzitter R.J. van Duinen.

Met alle respect voor de betrokkenen, zag ik een aantal grijze mannen voor me die bij een goed glas wijn driftig discussiëren over wie er volgende week op één staat in de hitlijsten.

Wat werkelijk hot is, waar de grote ontdekkingen zullen vallen, laat zich niet voorspellen. Tegen de tijd dat iedereen bekend is met de naam van een ’trendy’ gebied, hebben de grote namen zich al stevig gevestigd. Wie nu alsnog in de nano- of genomics-hype duikt, kan wellicht zeer interessante kruimels oppikken. Maar een trend biedt zeker geen garantie voor groot succes. Velen die zich in de jaren tachtig op hogetemperatuur-supergeleiding stortten kunnen dit beamen.

Boze pijlen

Onder de koppen ‘Keurslijf’, ‘NWO-ondermijnt’, ‘Vrij onderzoek ingedamd’ protesteerden de afgelopen weken bekende wetenschappers op de landelijke opiniepagina’s tegen de negen thema’s. Boze brieven van wetenschappers vallen onder mijn favoriete leesvoer. Maar zijn de boze pijlen wel goed gericht?

De TU vroeg onlangs een aantal talentvolle nieuwkomers waarom zij voor een academische functie kozen en niet voor het grote geld van het bedrijfsleven. Bovenaan het lijstje goede redenen prijkt academische vrijheid. Een groot goed dus, een boze brief waard.

Maar loop een willekeurig laboratorium, werkkamer of collegezaal binnen en vraag de onderzoeker naar het minst leuke aspect van zijn baan. Negen van de tien keer klagen de onderzoekers over de tijd die ze kwijt zijn met het aanvragen en binnenhalen van onderzoeksgelden. Een goede tweede op dit lijstje is de universitaire bureaucratie, gevolgd door meer persoonlijke ergernissen zoals het vele reizen, naar ieders problemen moeten luisteren en een krappe behuizing. Nooit kom ik iemand tegen die klaagt over zijn beperkte academische vrijheid. Eenmaal aan de slag is er veel mogelijk.

Ook de thema’s met talent lijken geen serieuze bedreiging voor die vrijheid. Misschien is het werkelijke motief van de boze briefschrijvers dat het ze tegen de borst stuit om mee te moeten doen aan de mode. Maar ach, er is geen TU’er die zijn ideeën met een beetje creativiteit niet kwijt kan in een thema als Digitalisering en informatisering, Nanowetenschappen, Opkomende technologieën, Systeem aarde, Bestuur in beweging, Fundamenten vanlevensprocessen, of desnoods, Cognitie en gedrag. Want echt kiezen durft NWO heus niet aan. En voor rechtgeaarde alfa’s blijven nog altijd het alomvattende Cultureel erfgoed en Ethische en maatschappelijke aspecten van onderzoek over.

Waarom dan deze hele exercitie van NWO? Het doel is meer geld te krijgen van haar geldschieters in Den Haag. De onderzoeker schiet daar echter weinig mee op. Een ander potje raakt weer leger.

Zoals menig organisatie wil NWO gewoon groeien, belangrijk zijn en invloed hebben. Gelikte thema’s verkopen goed in de politiek. Het zou NWO sieren harder te pleiten voor meer geld voor wetenschappelijk onderzoek in Nederland in het algemeen en niet haar eigen budget centraal te stellen.

Het belangrijkste nieuws in de strategienota van NWO is dat de organisatie belooft vanaf 2002, na een interne reorganisatie, de onderzoeker ‘optimaal ten dienste te staan’. De aankondigingen van aantrekkelijke loopbaantrajecten voor jonge onderzoekers en een honoreringspercentage van minstens dertig procent van volledig uitgewerkte aanvragen zijn goed nieuws. Nu de mooie beloften nog waarmaken.

NWO wil meer geld voor modieuze vakgebieden. Een bedreiging van de academische vrijheid, roepen vele wetenschappers. Onzin, meent Delta-redacteur Marga van Zundert, NWO wil alleen maar meer geld van de overheid lospeuteren.

Na ‘consultatie van de gebiedsbesturen’ heeft de Nederlandse organisatie voor wetenschappelijk onderzoek (NWO) negen onderzoeksgebieden tot hot topic gebombardeerd. Deze ’thema’s met talent’ mogen in de komende jaren op ruimhartige financiële steun rekenen. ,,Dit zijn de gebieden waar het gaat gebeuren”, stelt NWO-voorzitter R.J. van Duinen.

Met alle respect voor de betrokkenen, zag ik een aantal grijze mannen voor me die bij een goed glas wijn driftig discussiëren over wie er volgende week op één staat in de hitlijsten.

Wat werkelijk hot is, waar de grote ontdekkingen zullen vallen, laat zich niet voorspellen. Tegen de tijd dat iedereen bekend is met de naam van een ’trendy’ gebied, hebben de grote namen zich al stevig gevestigd. Wie nu alsnog in de nano- of genomics-hype duikt, kan wellicht zeer interessante kruimels oppikken. Maar een trend biedt zeker geen garantie voor groot succes. Velen die zich in de jaren tachtig op hogetemperatuur-supergeleiding stortten kunnen dit beamen.

Boze pijlen

Onder de koppen ‘Keurslijf’, ‘NWO-ondermijnt’, ‘Vrij onderzoek ingedamd’ protesteerden de afgelopen weken bekende wetenschappers op de landelijke opiniepagina’s tegen de negen thema’s. Boze brieven van wetenschappers vallen onder mijn favoriete leesvoer. Maar zijn de boze pijlen wel goed gericht?

De TU vroeg onlangs een aantal talentvolle nieuwkomers waarom zij voor een academische functie kozen en niet voor het grote geld van het bedrijfsleven. Bovenaan het lijstje goede redenen prijkt academische vrijheid. Een groot goed dus, een boze brief waard.

Maar loop een willekeurig laboratorium, werkkamer of collegezaal binnen en vraag de onderzoeker naar het minst leuke aspect van zijn baan. Negen van de tien keer klagen de onderzoekers over de tijd die ze kwijt zijn met het aanvragen en binnenhalen van onderzoeksgelden. Een goede tweede op dit lijstje is de universitaire bureaucratie, gevolgd door meer persoonlijke ergernissen zoals het vele reizen, naar ieders problemen moeten luisteren en een krappe behuizing. Nooit kom ik iemand tegen die klaagt over zijn beperkte academische vrijheid. Eenmaal aan de slag is er veel mogelijk.

Ook de thema’s met talent lijken geen serieuze bedreiging voor die vrijheid. Misschien is het werkelijke motief van de boze briefschrijvers dat het ze tegen de borst stuit om mee te moeten doen aan de mode. Maar ach, er is geen TU’er die zijn ideeën met een beetje creativiteit niet kwijt kan in een thema als Digitalisering en informatisering, Nanowetenschappen, Opkomende technologieën, Systeem aarde, Bestuur in beweging, Fundamenten vanlevensprocessen, of desnoods, Cognitie en gedrag. Want echt kiezen durft NWO heus niet aan. En voor rechtgeaarde alfa’s blijven nog altijd het alomvattende Cultureel erfgoed en Ethische en maatschappelijke aspecten van onderzoek over.

Waarom dan deze hele exercitie van NWO? Het doel is meer geld te krijgen van haar geldschieters in Den Haag. De onderzoeker schiet daar echter weinig mee op. Een ander potje raakt weer leger.

Zoals menig organisatie wil NWO gewoon groeien, belangrijk zijn en invloed hebben. Gelikte thema’s verkopen goed in de politiek. Het zou NWO sieren harder te pleiten voor meer geld voor wetenschappelijk onderzoek in Nederland in het algemeen en niet haar eigen budget centraal te stellen.

Het belangrijkste nieuws in de strategienota van NWO is dat de organisatie belooft vanaf 2002, na een interne reorganisatie, de onderzoeker ‘optimaal ten dienste te staan’. De aankondigingen van aantrekkelijke loopbaantrajecten voor jonge onderzoekers en een honoreringspercentage van minstens dertig procent van volledig uitgewerkte aanvragen zijn goed nieuws. Nu de mooie beloften nog waarmaken.

Redacteur Redactie

Heb je een vraag of opmerking over dit artikel?

delta@tudelft.nl

Comments are closed.