Meer doorloop, maar nog geen braindrain aan TU

Het lijkt alsof Nederland met de minuut dommer wordt als je het artikel ‘Nederland kampt met AI-braindrain’ leest (NRC, 28 augustus 2018). De strekking: grote techbedrijven kopen talent weg bij universiteiten. ‘Het vertrek van wetenschappelijk potentieel leidt tot slechter onderwijs en onderzoek’, aldus NRC. En dat terwijl er zoveel verwacht wordt van kunstmatige intelligentie (AI staat voor artificial intelligence). NRC heeft gebeld met de Universiteit Leiden, Universiteit van Amsterdam, TU Eindhoven en TU Delft.

In Delft constateert woordvoerder Roy Meijer dat het verloop in de AI-gerelateerde vakgebieden groter is dan bij andere disciplines. Cijfers zijn er niet, mede doordat de AI-onderzoek in verschillende faculteiten plaatsvindt. Personeelszaken meldt dat vacatures op AI-gebied weliswaar nog steeds gevuld worden, maar dat ‘studenten en promovendi en ook jonge wetenschappers vaker dan bij andere afdelingen/vakgebieden aanbiedingen krijgen en soms vertrekken – ook vanuit buitenland komt die druk – en dat het verloop in deze sector een stuk hoger is.’

Professor Inald Lagendijk (cybresecurity research group, faculteit EWI) heeft in de acht jaar dat hij er zit de helft van de afdeling zien vertrekken. Daar zaten ook pensioneringen bij, en alle functies zijn weer ingevuld. Hij heeft wel de indruk dat de dynamiek groter is dan elders. “Ook de TU verliest onderzoekers aan het bedrijfsleven.”

‘Ook de TU verliest onderzoekers aan het bedrijfsleven’

In internationale context kent Lagendijk de verhalen van hele vakgroepen die worden weggekocht door het bedrijfsleven. Dichter bij huis noemt hij het vertrek van de Eindhovense hoogleraar Wil van der Aalst vorig jaar naar de Rheinisch-Westfälische Technische Hochschule (RWTH) in Aken. Of een bedrijf ondersteunt een onderzoeksgroep dermate dat die meer op een onderzoeksafdeling van het bedrijf gaat lijken.

Lagendijk ziet de rol van de Nederlandse universiteiten als een Ajax-model: “We zijn goed in opleiding en tegen de tijd dat ze gaan scoren trekken ze weg.”

In zijn ervaring vallen vacatures voor tenure-trackers goed te vervullen, maar zijn hoogleraren moeilijk te vangen in dit gewilde vakgebied, mede doordat de salarisschalen vaststaan. “Dat is in het buitenland anders.”

Waarom blijft hij zelf bij de TU Delft? Na een korte hoestbui verklaart hij dat hij geniet van het opleiden van jong talent, en dat de hoogleraarspositie aan de TU Delft hem ingang verschaft bij interessante instituten als TNO en NWO. Hij kan zo wat betekenen voor Nederland en is zelf niet erg “salaris gedreven.”

In een van die gremia, AINED, werkt Lagendijk aan een nationale strategie voor kunstmatige intelligentie. Daar zijn ook NWO en VNO-NCW bij betrokken. Binnen twee maanden moet er een stuk liggen dat onder andere een beter ecosysteem voor artificial intelligence startups creëert, en een betere doorstroming van onderzoeksresultaten uit de universiteit naar het bedrijfsleven. Zo hoopt Nederland een aantrekkelijker vestigingsklimaat te scheppen voor AI-talent.