Leren van instortingen

De auteur begint met een discussie over de belangrijkste hulpmiddelen van de constructeur en de belangrijkste oorzaken van calamiteiten zoals ouderdom, natuurlijke oorzaken en constructieve fouten. Hij komt daarbij tot de conclusie dat te laag voorgeschreven belastingen zelden de oorzaak zijn terwijl de voorschriften in omvang en opzet steeds complexer zijn geworden. Als voorbeeld geeft hij de voorschriften voor de windbelasting. Tussen 1972 en nu zijn die gegroeid van tien naar 163 pagina’s, terwijl de schaalvergroting in de bouw, instortingen of schades dit niet rechtvaardigen. De grotere complexiteit kan zelfs een tegengesteld effect hebben.

Na het instorten van het parkeerdak van hotel Van der Valk in Tiel, het dak van Ikea in Amsterdam en het balkon van Patio Sevilla in Maastricht zijn allerlei commissies ingesteld om te evalueren welke lessen uit de recente instortingen getrokken moesten worden. Hieruit kwam het voorstel voor de aanstelling van een hoofdconstructeur naar voren die verantwoordelijk is voor het gehele bouwtraject. Dit werd echter niet door alle partijen in de bouw ondersteund en kon niet publiekrechtelijk vastgelegd worden. Daardoor is dit voorstel naderhand afgezwakt.

De auteur behandelt 26 (bijna) instortingen. Hij begint met de scheefstand van de toren van Pisa en eindigt met het bezwijken van de Werftrap in Utrecht.
Dramatisch is natuurlijk de instorting van de Twin Towers in New York doordat er een  Boeing 767 in vloog. Dit terwijl de kracht van de botsing kleiner was dan de maximale windbelasting waarop de gebouwen zijn berekend en de gebouwen bovendien berekend waren op een inslag van een Boeing 707 op kruissnelheid. Van Herwijnen staat uitgebreid stil bij de officiële lezingen van de oorzaak van de instorting maar besteedt ook aandacht aan de kritiek hierop en waarnemingen die hier niet mee overeenstemmen. Veel vragen zijn bij deze instorting nog onbeantwoord gebleven. Vandaar dat nog steeds wordt aangedrongen op het instellen van een onafhankelijke internationale commissie van deskundigen vanuit verschillende disciplines.
Naast bovengenoemde zeer bekende gevallen komen diverse andere instortingen aan de orde zoals de Tacoma Narrows Bridge (1940), de woontoren Ronan Point (1968), de Millennium bridge in Londen (2000) en de terminal 2E van de luchthaven Charles de Gaulle, Parijs (2004).

Bij ieder project wordt de constructie beschreven, de wijze en omstandigheden voor en tijdens de instorting, de oorzaak en de lessen die eruit geleerd kunnen worden. Vaak is het een combinatie van factoren waarbij de menselijke factor een maatgevende rol speelt. Dit boek met veel illustraties is dan ook een ‘must’ voor iedere architect en constructeur maar is ook bijzonder interessant voor eenieder die geïnteresseerd is in techniek.

Prof.dr.ir Jaap Wardenier is emeritus-hoogleraar gebouwen en civieltechnische constructies van de faculteit Civiele techniek en Geowetenschappen. 

F. van Herwijnen, ‘Leren van instortingen – waarom bruggen en gebouwen soms instorten en hoe dat is te voorkomen!’ Bouwen met Staal, € 37,50.

Op de agenda staan industrieel ontwerp, duurzame stedelijke ontwikkeling, innovatie en ondernemerschap en gezondheidstechniek. Deskundigen uit verschillende onderzoeksgroepen van diverse faculteiten zullen hierbij aan tafel komen.

De delegatie bestaat uit Viktor Lo, topindustrieel en autoriteit op het gebied van innovatie en engineering; Prof. Timothy W. Tong, president van HKPU; Prof. Justice Lorraine, directeur van de School of Design van de HKPU; Prof. Ten Jin-guang, decaan van de faculteit construction & land use; Prof. Judy Tsui, van de business faculteit en Winnie Eley, directeur internationale betrekkingen van de HKPU.

Net als de TU plannen ontwikkelt voor Technopolis, is de HKPU betrokken bij de ontwikkeling van het Pearl River Deltagebied, een nieuw ontwikkelingsgebied van het snel groeiende Hong Kong waar de universiteit haar stempel op wil drukken.

Tijdens het bezoek wordt gezocht naar mogelijkheden tot verdere samenwerking tussen beide universiteiten. Een samenwerking tussen de beide afdelingen industrieel ontwerp bestaat al langer.

Naar verwachting zal het bezoek dinsdag worden afgesloten met de ondertekening van een memorandum of understanding, dat de basis moet vormen voor verdere samenwerking.