‘Laat afstuderen je niet overkomen’

Hoe kwam je op het idee om samen met je docent een boek te schrijven over afstuderen?
“Ik volgde in mijn eerste jaar zijn vak inleiding technische bestuurskunde en heb daarna aan verschillende onderwijsprojecten met hem samengewerkt. Hij heeft veel afstudeerders begeleid en ervaren dat veel studenten vaak een afwachtende houding aannemen. Hij wilde hier iets mee doen en juist omdat ik vlak voor mijn eigen afstuderen zat, vroeg mij hieraan mee te werken.”

Waar lopen studenten tegenaan als ze gaan afstuderen?
“Twee dingen: hun verwachtingen vooraf en het idee niet vrij te zijn in wat ze gaan doen. Studenten verwachten vooraf dat afstuderen een drama is, omdat ze er vreselijke verhalen over hebben gehoord. Ze hebben het idee dat ze wel zelf een onderwerp kunnen kiezen, maar dat ze daarna afhankelijk zijn van wat hun begeleiders willen. Terwijl jij degene bent die het project doet en graag hoort wat beter kan. Als je gaat afstuderen, is dat de eerste keer dat je veel ruimte hebt om te doen wat je wilt. Je kunt het zo moeilijk of makkelijk maken als je wilt, alleen moet je dat wel weten.”

Welke ‘vreselijke verhalen’ horen studenten?
“Ten eerste dat wetenschappelijk schrijven heel moeilijk is. Maar het komt er op neer dat je alles wat je doet expliciet moet maken zodat mensen het kunnen checken. Waar veel studenten en ik zelf ook over vallen, is dat je iets groots wilt doen en de wereld wilt veranderen, maar dat je maar een beperkt aantal maanden hebt. Verder vertellen studenten elkaar dat je commissieleden de baas zijn. Zij beoordelen je wel, maar je kunt zelf sturen in wat je wilt dat hun rol is. Als jij passief doet, nemen zij een actieve houding aan. Als je zelf actief bent, kunnen zij inhaken op het moment dat het nodig is.”

Hoe kan een student meer de leiding nemen over zijn project?
“Door vooraf na te denken over wat je wilt en hoe je wilt afstuderen. Wat wil je eruit halen en met wie kun je goed samenwerken? Laat het afstuderen je niet overkomen. Weet dat je keuzes hebt. Het is prima als je de professor laat vertellen waar het heen moet, maar dat hoeft niet. Het kan anders. Neem initiatief. Lever niet alleen documenten in met de vraag wat er mis is, maar stuur bijvoorbeeld een agenda en zeg dat je het over hoofdstuk 6 wilt hebben omdat je daarin vastloopt. Help je begeleiders jou helpen. Dat vind ik leiderschap.”