KNAW noemt werkgevers kortzichtig

Vorige week leverden de werkgevers kritiek op het wetenschapsbeleid van staatssecretaris Zijlstra. De wetenschappelijke instituten van KNAW en NWO zouden volgens VNO-NCW van werkwijze moeten veranderen, zodat ze beter aansluiten bij de ‘topsectoren’ van de kenniseconomie. Maar Zijlstra dwingt dat niet of nauwelijks af. Misschien zou hij de toedeling van onderzoeksmiddelen eens op de schop moeten nemen, overwogen de werkgevers.

Desgevraagd laat algemeen directeur Chang van de KNAW weten “verbaasd” te zijn. De Akademie onderschrijft het topsectorenbeleid juist, zegt hij, maar er moet wel voldoende aandacht blijven voor de ‘brede kennisbasis’, oftewel het fundamentele onderzoek, dat losstaat van de topgebieden. “Juist uit onverwachte ontwikkelingen ontstaan de topgebieden van morgen.”

VNO-NCW is volgens hem kortzichtig, “omdat de werkgeversorganisatie het belang van de brede kennisbasis verschrikkelijk onderschat. Zij zou beter moeten weten als zij de geschiedenis van de echt belangrijke doorbraken en innovaties zou kennen.”

Bovendien is VNO-NCW inconsequent: “Het is een breuk met de koers van de Kennis- en innovatieagenda, waar de werkgeversorganisatie zich ook achter heeft geschaard, net als de KNAW.”

Eerder schreef staatssecretaris Zijlstra dat de KNAW en NWO in hun plannen beter op de topsectoren zouden moeten aansluiten. Hij verwachtte dat ze dat vanzelf zouden doen, nu ze wisten waar het kabinet naartoe wilde. Chang is blij dat de staatssecretaris respect toont voor de autonomie van de instituten, anders dan de werkgevers. “Hij straalt uit dat hij vertrouwen heeft in het vermogen van de Akademie om op basis van eigen meesterschap, van autonomie, aansluiting te realiseren tussen het onderzoek van haar instituten en de topgebieden.”

Naam bedrijf: Quintech
Startjaar: 2006
Oprichters: Roel Reijnen, Bart Houlleberghs, Leander Ross, Jorick Naber en Reinout vander Meûlen
Product/dienst: Advies aan luchthavens over bagagetransport en apparatuur voor efficiëntere bagageafhandeling
Omzet: Ongeveer een half miljoen euro per jaar
Aantal personeelsleden: Tien

“Laatst was ik voor mijn werk in Venetië en daarvoor in Zürich. Mooi dat je op zoveel plekken komt, zeggen vrienden dan.” Roel Reijnen, een van de oprichters van het technostartersbedrijf Quintech, moet lachen. Hij vliegt heel wat af, maar iets anders dan vliegvelden ziet hij niet. “Het zijn geen romantische reizen.”

Met vier compagnons en nog eens vijf extra medewerkers geeft Reijnen advies aan vliegvelden over efficiëntere bagageafhandeling en ontwikkelt hij producten waarmee luchthavens de enorme stromen bagage letterlijk beter in banen kunnen leiden. Handig. Hoe vaak gebeurt het dat je tevergeefs bij de lopende band staat om je bagage op te pikken na je vlucht. Je probeert zover mogelijk in die ietwat mysterieuze mond te kijken die koffer na koffer uitspuugt. Maar je koffer ligt nog bij de ene grote hub waar je moest overstappen.

Reijnen klopt af. “Ik heb dat gelukkig nog nooit meegemaakt.”
Maar hij kan er wel over meepraten. Hij kent de cijfers. “Anderhalf à twee procent van de bagage komt na een vlucht met een overstap niet meteen aan. Een van de oorzaken is dat de boel vastloopt doordat sommige bagagestukken ergens achter blijven haken of van de band af rollen.”

Het door zijn bedrijf ontworpen apparaat, Bagcheck, is een soort poort vlak achter de incheckbalie waar alle bagage doorheen gaat. Enkele camera’s fotograferen de tassen en koffers en sturen de plaatjes door naar een computer die de vormen analyseert. Als er zaken uitsteken die problemen kunnen veroorzaken, dan pikt Bagcheck ze eruit. Ook bij koffers met wieltjes of bij ronde tassen gaat het sein wel eens op rood. Die spullen maken kans van de band af te vallen en op die manier opstoppingen te veroorzaken. Medewerkers moeten die tassen dan in een speciaal bakje doen zodat ze niet gaan rollen.
Quintech bestaat sinds 2006 en is gehuisvest in de Delftse incubator YesDelft. Met tien man in dienst en een omzet van ongeveer een half miljoen euro (omzet in 2009) is het bedrijf nu niet bepaald een grote speler in de luchtvaartindustrie. Maar Reijnen heeft goede hoop dat zijn bedrijf binnenkort van de grond komt. Hun eerste Bagcheck, die ze samen met het bedrijf Vanderlande Industries hebben ontwikkeld, staat sinds anderhalve maand koffers te inspecteren op Heathrow. Die luchthaven wilde het apparaat testen. “Heathrow is een fantastisch uithangbord voor ons.”

De TU-alumnus en twee medeoprichters kwamen op het idee om een eigen bedrijf te starten toen ze een vak volgden tijdens hun eerste masterjaar bij Luchtvaart- en Ruimtevaarttechniek. Ze kregen de opdracht om een businesscase te ontwikkelen voor een product of dienst waarmee ze zouden inspelen op de komst van de A380. “In plaats van vliegtuigen met maximaal vierhonderd passagiers komen er nu opeens toestellen met achthonderd reizigers tegelijk aan op een vliegveld”, zegt Reijnen. “Veel studenten waren gefocust op de passagiers. Wij keken naar wat deze ontwikkeling betekent voor de bagage.”
Het drietal liep stage op Schiphol om met eigen ogen te zien hoe het er precies aan toe gaat. “We werkten mee met de mannen die de bagage afhandelen. Je weet niet wat je ziet. Kilometers lang zijn die lopende banden. Het is fascinerend om te zien wat er allemaal gebeurt om bagage op de goede plek te krijgen.”

“Gesloopt kwamen we thuis. Mensen vinden het altijd belachelijk als er met hun tassen wordt gegooid. Maar als je allemaal tassen en koffers van vijfentwintig kilo uit een vliegtuig moet halen dan ga je die niet voorzichtig neerleggen. Dat is veel te zwaar. Ik heb zelf ook gegooid.”

In eerste instantie hadden de studenten voor het mastervak een machine bedacht die bagage zo efficiënt mogelijk in containers kon schuiven. “Een soort 3D tetrismachine”, zegt Reijnen. “Nog steeds zouden we zo’n machine graag ontwikkelen.” Dat blijkt ook wel uit de berg afgedankte tassen en koffers in de werkruimte van Quintech. Een student die stage liep bij het bedrijf experimenteerde onlangs nog met een dergelijk systeem.
“Maar voor nu is het nog te ingewikkeld”, vervolgt Reijnen. “Een luchthaven heeft daar een heel nieuwe infrastructuur voor nodig.”

Tijdens hun stage ontdekten de technostarters dat het probleem van de bagageopstoppingen vrij gemakkelijk te verhelpen is. Bagcheck is het eerste concrete product van Quintech. Ze ontwikkelen ook een nieuw soort container voor in de buik van het vliegtuig.
Die containers hebben nu een klein schotje dat zorgt voor extra stevigheid. Het nadeel is dat de container daardoor niet helemaal open kan, waardoor robots (die steeds meer tilwerk overnemen) niet goed bij alle bagage kunnen als de containers geleegd moeten worden. Quintech maakt een container zonder schotje.

“Het klinkt vrij banaal”, lacht Reijnen. “Maar”, vervolgt hij op serieuzere toon, “er komt wel meer bij kijken. We moeten ervoor zorgen dat de container zonder dat schotje sterk genoeg is. We experimenteren daarvoor met andere materialen.” Met pretoogjes: “In de toekomst kunnen robots zulke containers gewoon leegschudden.”
Tetris spelende robots die vliegtuigcontainers vullen en leegschudden. Wie weet gaat het die kant op. Met de alsmaar strenger wordende arboregels en passagiers die steeds hogere eisen stellen moet er volgens Quintech in ieder geval de komende jaren behoorlijk wat geïnnoveerd worden.