Karakter student belangrijker dan intelligentie

Dat schrijft promovendus Anita de Vries aan de Vrije Universiteit op grond van onderzoek onder 1200 studenten. Volgens haar veronderstellen onderwijsinstellingen ten onrechte dat intelligentie en aanleg bepalen hoe succesvol studenten zijn.

Hogere cijfers
Niet alleen halen integere studenten hogere cijfers, ze spieken minder, plegen geen plagiaat en leveren opdrachten vaker op tijd in. “Het is tijd dat onderwijsinstellingen en studenten bewust worden van de rol die iemands persoonlijkheid speelt bij studiesucces”, zegt De Vries.

Allochtone studenten
Zij heeft ook specifiek naar de groep allochtone studenten gekeken. Zij bleken meer studieproblemen te hebben en vaker hun opleiding staken, terwijl ze even integer waren als autochtone studenten. Hun studiesucces hangt kennelijk minder samen met hun karakter.

“Dat suggereert dat de persoonlijke omstandigheden van allochtone studenten moeilijker zijn”, zegt De Vries. “Ze krijgen bijvoorbeeld minder steun van hun ouders of hebben geen goede plek om te studeren.”

Persoonlijkheidstest
Om de integriteit van studenten te meten, liet De Vries hen een persoonlijkheidstest invullen. Daar stonden stellingen op, waarvan de studenten moesten zeggen hoezeer die op henzelf van toepassing waren. Bijvoorbeeld: “Als het mij beter uitkomt, lieg ik wel eens.”

Status en geld
De Vries adviseert niet om de integriteit van studenten bij te schaven, ‘want dat is heel moeilijk’. Maar minder integere studenten blijken ook minder vaak een opleiding te kiezen die hen werkelijk interesseert. Ze geven de voorkeur aan opleidingen waar ze status en geld mee denken te verwerven. Wie een studie kiest voor het geld en de status, heeft uiteindelijk vaker moeite om de opleiding af te maken. De Vries pleit daarom voor een betere intake en begeleiding in het begin van de opleiding.

Zet Daniel Rixen met een aanwijsstok voor een groep studenten en je krijgt even het idee dat hij een majorettekorps aanvoert. Hij laat de stok horizontaal boven zijn hoofd draaien en verticaal voor zijn lichaam heen en weer slingeren.
Dat zit zo. Engineering dynamics is een moeilijk basisvak voor werktuigbouwkunde. Als student wist Rixen precies wanneer het moeilijk was. Hij weet dat het bij abstracte vergelijkingen over beweging zeer verhelderend werkt om een pendule te zien bewegen. En dus is daar de volop slingerende aanwijsstok.

En het werkt. Newtons ‘kracht is massa maal versnelling’ wordt inzichtelijk als Rixen de beweging van een pendule met de stok nabootst en met krijt op het bord tekent. Hij wil vooral voorkomen dat hij studenten frustreert. Dat hij afgeleiden urenlang uitlegt, maar dat studenten het niet begrijpen en zich zelfs gaan afvragen of ze niet ‘gewoon dom’ zijn. Hij gaat dan gerust een stapje terug in zijn afgeleiden.

Rixen gebruikt daarvoor sheets en begint steevast met een inhoudsopgave. Hij zegt wat hij de vorige keer heeft gedaan en wat hij nu gaat doen. Zo krijgt het verhaal structuur. Het valt immers niet mee een rode draad te vinden in een verhaal vol lineaire en niet-lineaire vergelijkingen en formules. Een verhaal dat deze Belg ook nog eens in goed Engels vertelt, zij het met een licht Frans accent.
Rixen is behulpzaam: “Heeft iemand vragen over Lagrange-vergelijkingen? Ik ga ze de hele dag gebruiken.” Hij stelt studenten gerust: “Kunnen jullie dit analytisch oplossen?” Nee, schudt een enkeling. “Is dat hopeloos? Nee.” Hij verluchtigt zijn verhaal met grapjes: “Ik heb slecht nieuws: de wereld is niet lineair.”

Soms verontschuldigt hij zich bijna voor alle mathematica. Hij vindt dat hij niet genoeg tijd neemt om sommetjes helemaal uit te werken. Toch lijkt dat na dit college erg mee te vallen. Studenten begrijpen wat hij heeft uitgelegd en weten hoe ze de beweging van modellen kunnen beschrijven op een makkelijker manier dan die van Newton.