Campus

‘Ik wil verder gaan dan quantummuziek’

Concertpianist en componist Andrija Pavlovic werkt sinds begin februari in het gebouw voor Technische Natuurkunde. De kunstenaar ontwikkelt er quantummuziek.

Quantum nanoscience onderzoeker Eliska Greplova is de gastvrouw voor Kavli-artist-in Residence en quantumcomponist Andrija Pavlovic. (Foto: Jos Wassink)

Het hoogtepunt van zijn carrière, en die van zijn pianopartner Sonja Lončar, was hun optreden in Carnegie Hall, New York in 2014. Dit optreden werd omschreven als een mix van ‘klassieke elegantie, jazzy vrijheid en de kracht van rock ’n roll’. Kort daarvoor waren ze als het Servische LP Duo gekozen als een van de beste acht pianoduo’s ter wereld in de Dranoff Miami Two Piano’s competition. Na tien jaar samenwerking hadden ze de top van de Olympus bereikt. En toch, er knaagde iets. “We hadden overal gespeeld, en het hele klassieke repertoire gehad. Maar de uitdaging raakte eraf”, vertelt Pavlovic acht jaar later in Delft.

Ze keken altijd al verder dan het klassieke repertoire. Ze speelden ook John Cage en Karlheinz Stockhausen – fameus pionier in elektronische muziek. Hun geluidstechnicus Dragan Novkovic bracht LP DUO in contact met zijn schoolkameraad Vlatko Vedral, inmiddels hoogleraar quantumfysica aan de universiteit van Oxford. Begrippen als discrete energietoestanden, quantumonzekerheid en verstrengeling brachten hem het hoofd op hol. “Quantumfysica inspireert me omdat ik er een diep-filosofische betekenis in ontdek.”

Ik kan hier samenwerken met zeer getalenteerde wetenschappers

Sindsdien werken hij en Sonja Lončar naast hun onderwijsbaan in Belgrado, Servië aan de verklanking van quantumconcepten. Dat begon met Bose-Einstein condensatie waarbij een aantal atomen in een gezamenlijke grondtoestand van energie komen. Ze verwerkten meetdata van een dergelijk experiment en schaalden die naar hoorbare frequenties. Al snel bleek een piano te beperkt voor hun ideeën en ontwikkelden ze de draagbare hybride piano als een opzetstuk dat verbindingen legt tussen het klavier en elektronische verklanking.

De Kavli Artist in Residence van dit jaar komt dus niet onvoorbereid. Hij werkt al een jaar of tien aan de verklanking van quantumfysica. Wat hoopt Pavlovic daar in Delft nog aan toe te voegen? “Ik wil verder gaan dan quantummuziek. Ik kan hier samenwerken met zeer getalenteerde wetenschappers. Ik spreek ze elke dag. Ik hoor zoveel nieuwe dingen. En als ik ’s avonds in m’n bed lig kan ik amper slapen van de ideeën. En dan is er nóg een hele quantumtak: de bionano science. Ik zie neurale netwerken tussen cellen als inspiratie voor mijn composities. Ik geniet enorm van deze uitdagende omgeving met mensen die allemaal super open staan voor nieuwe ideeën.”

  • Pavlovic arriveerde op 8 februari 2022. De afsluitende opvoering van Delftse quantummuziek door LP DUO vindt op 21 april 2022 plaats in cultuurcentrum X.
Wetenschapsredacteur Jos Wassink

Heb je een vraag of opmerking over dit artikel?

j.w.wassink@tudelft.nl

Comments are closed.