​’Ik werk graag mee aan wetenschapspropaganda’

De Nationale Wetenschapsquiz werd op Eerste Kerstdag, 25 december 2016 om 20.20 uur uitgezonden op NPO 2. De quiz werd gepresenteerd door Ionica Smeets en Pieter Hulst en in tegenstelling tot eerdere jaren streden drie gemixte teams van wetenschappers en ‘dwarsdenkers’ om de titel ‘knapste kop van Nederland’. Een van hen was hoogleraar cybersecurity, Michel van Eeten (TBM). Hij vormde een duo met filosofe en schrijfster Simone van Saarloos.

Eind november waren de opnames. Heeft u gewonnen?

Lacht. “Dat mag ik niet zeggen. Ik heb een geheimhoudingscontract getekend. Wat ik wel kan zeggen, is dat we allemaal aan elkaar gewaagd waren. Het was een fotofinish.”

Hoe bent u bij deze quiz terecht gekomen?

“Ik was stomverbaasd. Opeens kreeg ik een mailtje. Of ik mee wilde doen. Een van de redactieleden had mij ooit geïnterviewd en had mijn naam onthouden.”

Had u zich voorbereid?

“Mijn vrouw zei dat ik een week lang mijn natuurkunde moest bijspijkeren. Daar had ik geen tijd voor. Ik ben er maar heen gegaan met mijn middelbare school-natuurkunde en heb gehoopt op het beste. Het viel mee. Ik had iets veel ergers verwacht.”

Hoezo?

“Ik heb de uitzendingen van de afgelopen twee jaar teruggekeken. Dat was schrikken. De wetenschappers verloren van de andere beroepsgroepen. Het was pijnlijk. De quiz draait toch om de natuurwetenschappen. Dat is de charme van de quiz. Ik maakte me zorgen over de vragen. Er zaten altijd addertjes onder het gras. Met logisch redeneren alleen kwam je er niet.

“Zaken bleken altijd net anders te zitten dan je logischerwijs kon veronderstellen. Je moest op de hoogte zijn van zeer recente wetenschappelijke studies waar iets onverwachts uit was voortgekomen. Het was bijna beter om de antwoorden te gokken, dan om ze te beredeneren. Dat was dit jaar gelukkig anders.”

Geen flauwe vragen dit jaar dus?

“De eerste vraag vond ik flauw. Waarom wordt planeet Proxima b ‘bewoonbaar’ genoemd? Daar ging ik de mist in. Ik was ervan overtuigd dat ik het antwoord goed had. Maar dat was niet zo, en dat had te maken met de wijze waarop de vraag geformuleerd is. Meer kan ik er niet over zeggen. Simone van Saarloos ging helemaal met mij mee, zo overtuigd was ik. Vanaf dat moment zijn we bij twijfel afgegaan op Simone haar ingevingen. Dat bleek een goede strategie.”

Vormden jullie een goed koppel?

“We waren complementair aan elkaar. Zo was er een vraag over naamvallen – waarom heeft het Duits een compleet systeem van geslachten en naamvallen en het Engels niet? Die vraag wist zij goed te beredeneren. Maar het gaat natuurlijk niet om ons. De sterren van de show zijn de antwoorden en de bewijsvoeringen. De kandidaten zijn doorgeefluiken voor wetenschapspropaganda. Daar werk ik graag aan mee.”