‘Ik ben hoopvol over duurzame ontwikkelingen’

In uw intreerede ging u nog eens in op de plannen voor een green campus. Een parkeergarage voor elektrische auto’s wordt in de toekomst een elektriciteitscentrale. Maar wanneer gaan we en masse aan de elektrische auto? Rijdt u er zelf al één?

“Ik heb eerst een Prius gehad en later een Lexus. In 2009 ging mijn bedrijf Econcern failliet. Sindsdien heb ik geen geld voor dure auto’s. Het probleem van elektrische auto’s met alleen batterijen is de kleine actieradius van 100 tot 150 kilometer. Ook duurt het opladen erg lang. Deze problemen kunnen worden verholpen als we een brandstofcel in de auto plaatsen. China heeft enkele jaren geleden besloten elektrisch te gaan rijden. Er werken daar meer ingenieurs dan ooit in Delft zijn afgestudeerd aan de brandstofcel. Die zet met een efficiency van vijftig procent brandstof om in elektriciteit. Dan is de actieradius 1000 tot 2000 kilometer. Elektrisch rijden komt er gewoon aan, ook in Nederland. We zijn al begonnen met elektrische fietsen en scooters.”

Hoe kan een elektrische auto energie opwekken en hoe wordt een parkeergarage een energiecentrale?

“Die brandstofcel heeft een efficiency van vijftig procent. Onze elektriciteitsproductiepark komt maar tot gemiddeld veertig procent. In parkeergarages staan auto’s toch stil. Stop er een aparte brandstofslang in, met biogas of waterstof, en laat de auto elektriciteit opwekken. Dan kost parkeren geen geld meer, maar krijg je er geld voor van de energiebedrijven. Die hoeven immers niet meer zelf te investeren in productievermogen.”

Over ongeveer tien jaar bereikt u de pensioengerechtigde leeftijd. Hoe ziet ons energienet er tegen die tijd uit als het aan u ligt?

“Ik hoop dat we dan een eind op weg zijn met het overstappen naar een gelijkstroom-of DC-elektriciteitsnet. Dat scheelt energie, omdat apparatuur ook op DC werkt. Nu moet alle elektriciteit in apparaten zelf omgezet worden van AC naar DC. Daarbij gaat energie verloren. Het overstappen naar DC zal geleidelijk verlopen. Laten we beginnen in nieuwbouwgebieden en bij renovatieprojecten. Probleem is dat in de regelgeving is verankerd dat we in onze gebouwen een AC-net moeten aanleggen, dat is ooit zo afgesproken. Kies je nu voor DC, dan krijg je geen hypotheek en geen verzekering. Regelgeving moet dus aangepast worden. Ambtenaren moeten dit inzien en ook de politiek, banken en verzekeraars moeten mee.”

Kiest u bewust voor hoop in plaats van doemscenario’s? Eén doemscenario is bijvoorbeeld dat de wetenschap wel allerlei mooie technologieën ontwikkelt, maar de politiek en de energiebedrijven de put pas dempen als het kalf verdronken is.

“Ik ben hoopvol omdat ik zie dat duurzame ontwikkelingen er gewoon aan komen. Ze komen alleen niet uit Nederland. Wij zullen achteraan lopen ben ik bang, maar dat is op wereldschaal geen probleem. Er gebeurt in Nederland wel wat. Voornamelijk bedrijven en consumenten zijn er sterk mee bezig. Maar vergelijk Nederland met Duitsland. Hier hebben we in totaal honderd megawatt aan zonnecellen geplaatst. In Duitsland bouwen ze dat er in een week bij. China is vele malen verder met het produceren van goedkope windturbines, zonnecellen, batterijen, etcetera. Brazilië is een ethanoleconomie aan het opbouwen en India heeft al tientallen jaren een minister duurzame economie.” 

Iedereen die er voor gekozen heeft zich in te zetten voor bijvoorbeeld een bestuur, wordt nu met een flinke rekening gepresenteerd, zonder dat zij wist dat die er aan zou komen.

Stinkende medaille
Dat is de kant die nu met name belicht wordt door de verschillende studentenprotesten. Voor diegenen die zich sterker in de materie hebben verdiept wordt echter duidelijk dat dit slechts één zijde van een – aan beide zijden bijzonder stinkende – medaille is. Niet alleen studenten moeten 3000 euro bijbetalen als zij er een jaartje langer over doen; ook universiteiten krijgen 3000 euro minder inkomsten per vertraagde student via het rijk.

Kortwieken
Hoe universiteiten om zullen gaan met deze maatregel is interessant. Bedenk dat als aan de inkomstenzijde gesneden zal worden, ook de uitkomstenzijde zal moeten worden gekortwiekt. Met andere woorden; dat betekent snijden in personeel. Haast onontkoombaar is dat onderzoekers en docenten zullen worden ontslagen.

Achterstand
Dat betekent dat op onderzoeksvlak Nederland een achterstand zal opbouwen die zij na de crisis niet meer in kan halen. Ook volgt hieruit dat onder andere dat studenten voortaan in veel grotere groepen gedoceerd zal worden. Dit is strijdig is met ongeveer ieder onderwijskundig inzicht.

Genadeloos hard
Maar het feestje wordt nog groter. Doordat universiteiten gestraft zullen worden voor zogenaamde ‘langstudeerders’, zullen zij veel harder moeten optreden tegen haar studenten. Een gevolg is dat universiteiten genadeloos hard zullen zijn in het eerste jaar. Ik voorzie sterke verhogingen van maatregelen die iedereen, behoudens de allersterkste studenten, er om het minste of geringste uit gooien.

Bestuurswerk
Ik sluit het bovendien absoluut niet uit dat er binnen nu en vier jaar er geen enkele compensatie meer zal zijn voor bestuurswerk. Bestuurswerk kost een universiteit namelijk bijzonder veel geld in dit stelsel, aangezien een bestuursfunctie vrijwel altijd studievertraging oplevert voor de student. Dat is het einde van het studenten- en verenigingsleven zoals we dat nu kennen.

Perverse impuls
Minder scrupuleuze onderwijsinstellingen zouden geprikkeld kunnen worden om juist het tegenovergestelde te doen. Er zit een perverse impuls in dit systeem; in die zin dat het ook voordelig is voor de instelling om juist haar vakken veel te makkelijk te maken en de toetsingsmomenten kwalitatief af te zwakken. Het is immers goedkoper een student een makkelijke korte opleiding te geven, in plaats van het risico te nemen dat iemand een jaar langer studeert.

Anti-kennisindustrie
Ook zonder de verhoging in collegegelden is dit halfbakken plan van de anti-kennisindustrie coalitie dus meer dan in staat Nederland op onderwijsvlak om zeep te helpen. Tel daar de verhoging van collegegelden bij op en een kind kan zien dat de kenniseconomie op spectaculaire wijze de nek om wordt gedraaid.

Robbert Coenmans en Sander Breur, namens de Landelijke Studenten Vakbond