‘Hoogleraar is een wetenschapper die erbij doceert’

Tijdens de hooglerarenconferentie ‘Onderzoek en onderwijs in balans’ werd uitgebreid aandacht besteed aan de motivatie van wetenschappers om beter onderwijs te geven en de motivatie van studenten. In het verslag hiervan, in de Delta van 14 februari 2008, deed de reclameafdeling van de TU Delft wat er van haar wordt verwacht: ze toverde een prachtig gekleurd stuk uit de hoge hoed zonder enige vorm van zelfkritiek. De ‘ongemotiveerde student’ krijgt er weer eens van langs, terwijl een aantal uitspraken de TU Delft toch duidelijk aanleiding geeft om de hand eens in eigen boezem te steken.

Er wordt gesteld dat onderwijs door studenten wordt gezien als iets waaraan je het liefst zo min mogelijk tijd besteedt. De student wordt neergezet als een ‘horecamedewerker die erbij studeert’. Deels is deze kwalificatie terecht. De laatste decennia is de studiefinanciering steeds meer afgenomen terwijl de collegegelden steeds meer zijn gestegen. Daar zijn uitgebreidere mogelijkheden om te lenen voor in de plaats gekomen, maar in alle lagen van de samenleving wordt lenen beleefd als iets dat je het liefst wilt voorkomen. Studenten zijn hierop geen uitzondering. Studenten werken om financiële redenen, niet omdat ze hun studie als bijzaak zien.

De motivatie van studenten is veranderd. Om hierop in te spelen is een aantal initiatieven in gang gezet. De TU Delft besteedt meer aandacht aan betere begeleiding van studenten en recent presenteerde de studievereniging Leeghwater een plan om de studentmotivatie te vergroten. Het mag ook wel eens gezegd worden: alle partijen zijn vol goede bedoelingen hard aan het werk.

Maar het is wel heel erg makkelijk om een gebrek aan motivatie in het onderwijs alleen bij de studenten op hun bordje te leggen. Zoals terecht wordt aangegeven, is onderwijs een ondergeschoven kindje op de universiteit. De uitspraak dat het bacheloronderwijs wordt beschouwd als ‘nog vervelender dan administratieve taken’, typeert de houding van veel wetenschappers ten opzichte van een wezenlijk deel van hun takenpakket. Wij sluiten ons aan bij rector magnificus Fokkema die onderwijs zeer terecht ‘de traditionele taak van de universiteit’ noemt.

“Het is een feit dat er meer prestige aan wetenschappelijk onderzoek wordt ontleend en dat het ook in financieel opzicht meer oplevert. Binnen de meeste universiteiten zelf heeft ook het onderwijs een lage status gekregen”, aldus Karl Dittrich, voorzitter van de NVAO. Hij illustreert met deze uitspraak een wezenlijk probleem in de mentaliteit van helaas ook de TU Delft. Niet alleen de wetenschapper, ook zijn werkgever is mede debet aan dit probleem. Hoe staat bijvoorbeeld de aandacht die in de R&O-cyclus aan onderwijs wordt besteed in verhouding tot de aandacht voor onderzoek? Of zoals hoogleraar Hester Bijl zich afvraagt: wat doet de universiteit met de medewerker die een uitstekende docent is, maar een minder goede onderzoeker? De TU Delft heeft de onlosmakelijke verbondenheid tussen onderzoek en onderwijs vastgelegd door ondertekening van de Magna Charta, maar wij adviseren haar om ondanks deze principes dringend op zoek te gaan naar de antwoorden op deze wezenlijke vragen. De schuld kan niet alleen bij de grote boze buitenwereld worden gelegd.

Aan het einde van de conferentie concludeerden rector magnificus Fokkema en collegelid Rullmann dat het feit dat het onderwijs meer aandacht krijgt bij de wetenschappers een belangrijke stap in de goede richting is. Op dit moment lijkt het erop dat men alleen nog maar de goede kant op kijkt. Het is aan het college van bestuur om daadwerkelijk stappen te zetten om het onderwijs de plek te geven waar het recht op heeft. Misschien praten hoogleraren dan over tien jaar op verjaardagen met minstens zo veel enthousiasme over het onderwijs dat ze geven als over hun onderzoek.

Jorden Verwer is fractievoorzitter voor Don Quichotte in de Delftsche Studentenraad, de ledenraad van de VSSD. Joram op den Kelder is secretaris van de VSSD.

Tijdens de hooglerarenconferentie ‘Onderzoek en onderwijs in balans’ werd uitgebreid aandacht besteed aan de motivatie van wetenschappers om beter onderwijs te geven en de motivatie van studenten. In het verslag hiervan, in de Delta van 14 februari 2008, deed de reclameafdeling van de TU Delft wat er van haar wordt verwacht: ze toverde een prachtig gekleurd stuk uit de hoge hoed zonder enige vorm van zelfkritiek. De ‘ongemotiveerde student’ krijgt er weer eens van langs, terwijl een aantal uitspraken de TU Delft toch duidelijk aanleiding geeft om de hand eens in eigen boezem te steken.

Er wordt gesteld dat onderwijs door studenten wordt gezien als iets waaraan je het liefst zo min mogelijk tijd besteedt. De student wordt neergezet als een ‘horecamedewerker die erbij studeert’. Deels is deze kwalificatie terecht. De laatste decennia is de studiefinanciering steeds meer afgenomen terwijl de collegegelden steeds meer zijn gestegen. Daar zijn uitgebreidere mogelijkheden om te lenen voor in de plaats gekomen, maar in alle lagen van de samenleving wordt lenen beleefd als iets dat je het liefst wilt voorkomen. Studenten zijn hierop geen uitzondering. Studenten werken om financiële redenen, niet omdat ze hun studie als bijzaak zien.

De motivatie van studenten is veranderd. Om hierop in te spelen is een aantal initiatieven in gang gezet. De TU Delft besteedt meer aandacht aan betere begeleiding van studenten en recent presenteerde de studievereniging Leeghwater een plan om de studentmotivatie te vergroten. Het mag ook wel eens gezegd worden: alle partijen zijn vol goede bedoelingen hard aan het werk.

Maar het is wel heel erg makkelijk om een gebrek aan motivatie in het onderwijs alleen bij de studenten op hun bordje te leggen. Zoals terecht wordt aangegeven, is onderwijs een ondergeschoven kindje op de universiteit. De uitspraak dat het bacheloronderwijs wordt beschouwd als ‘nog vervelender dan administratieve taken’, typeert de houding van veel wetenschappers ten opzichte van een wezenlijk deel van hun takenpakket. Wij sluiten ons aan bij rector magnificus Fokkema die onderwijs zeer terecht ‘de traditionele taak van de universiteit’ noemt.

“Het is een feit dat er meer prestige aan wetenschappelijk onderzoek wordt ontleend en dat het ook in financieel opzicht meer oplevert. Binnen de meeste universiteiten zelf heeft ook het onderwijs een lage status gekregen”, aldus Karl Dittrich, voorzitter van de NVAO. Hij illustreert met deze uitspraak een wezenlijk probleem in de mentaliteit van helaas ook de TU Delft. Niet alleen de wetenschapper, ook zijn werkgever is mede debet aan dit probleem. Hoe staat bijvoorbeeld de aandacht die in de R&O-cyclus aan onderwijs wordt besteed in verhouding tot de aandacht voor onderzoek? Of zoals hoogleraar Hester Bijl zich afvraagt: wat doet de universiteit met de medewerker die een uitstekende docent is, maar een minder goede onderzoeker? De TU Delft heeft de onlosmakelijke verbondenheid tussen onderzoek en onderwijs vastgelegd door ondertekening van de Magna Charta, maar wij adviseren haar om ondanks deze principes dringend op zoek te gaan naar de antwoorden op deze wezenlijke vragen. De schuld kan niet alleen bij de grote boze buitenwereld worden gelegd.

Aan het einde van de conferentie concludeerden rector magnificus Fokkema en collegelid Rullmann dat het feit dat het onderwijs meer aandacht krijgt bij de wetenschappers een belangrijke stap in de goede richting is. Op dit moment lijkt het erop dat men alleen nog maar de goede kant op kijkt. Het is aan het college van bestuur om daadwerkelijk stappen te zetten om het onderwijs de plek te geven waar het recht op heeft. Misschien praten hoogleraren dan over tien jaar op verjaardagen met minstens zo veel enthousiasme over het onderwijs dat ze geven als over hun onderzoek.

Jorden Verwer is fractievoorzitter voor Don Quichotte in de Delftsche Studentenraad, de ledenraad van de VSSD. Joram op den Kelder is secretaris van de VSSD.