Hoe staat het met de circulariteit in Nederland?

Een andere opmerkelijke uitspraak komt van dr.ir. Antoinette van Schaik, directeur Material Recycling and Sustainability. Zij stelt dat de officiële Nederlandse doelstelling om in 2050 een volledig circulaire economie te runnen niet reëel is. Ook het bejubelde cradle-to-cradle denken zet ze bij het huisvuil omdat het te naïef is. Beide doelstellingen gaan voorbij aan de fysische haalbaarheid en zadelen bedrijven op met onhaalbare doelstellingen. En dat leidt tot fraude, weten we sinds de sjoemelsoftware-affaire van Volkswagen en andere automerken.

Vandaag vindt het Kivi-jaarcongres plaats met als onderwerp Circulaire Economie. Voor deelname is het te laat, maar dankzij achttien pagina’s over Nederland Circulair in De Ingenieur van november 2017 kunnen thuisblijvers zich goed informeren. Het blad brengt de complexiteit van de opgave in beeld naast geslaagde pioniersprojecten.

De complexiteit is het gevolg van een scala aan deels tegenstrijdige doelstellingen. Gaat het om de hoeveelheid hergebruikt materiaal in een nieuw product, of om de mate waarin materiaal van het product hergebruikt kan worden. Aan welk materiaal geef je de prioriteit bij terugwinning? Wat moet voorrang hebben: terugwinning van energie of materiaal? Hoe verreken je arbeidsomstandigheden, biodiversiteit en natuurlijk kapitaal in de recycling van materialen?

Aan de hand van praktijkvoorbeelden laat De Ingenieur een aantal sectoren zien waar de terugwinning van grondstoffen wel van de grond komt, zij het meestal als uitzondering op de sector. Zo kan in de bouwsector de SlimBreker niet-uitgehard cement uit gekraakt beton terugwinnen. Het gebouw Circl aan de Amsterdamse Zuidas is een showcase van hergebruikt staal, hout en kozijnen. Inashco is succesvol in terugwinning van metalen uit as van verbrandingsovens, maar het is niet de bedoeling om smartphones in de grijze zak te flikkeren. De meeste mobieltjes blijven trouwens thuis ergens slingeren.

Verder aandacht voor tijdrovende sloop van een Airbus en het succes van textielrecycler Frankenhuis (verwerkt 7 duizend ton van de in totaal 255 duizend ton afgedankt Nederlands textiel).

Het circulair ontwerpen, de sleutel tot optimaal hergebruik van materialen, komt niet in een apart artikel onder de aandacht. Wel komt de Fairphone ter sprake die een stuk milieuvriendelijker in elkaar steekt dan de nog steeds zeer populaire iPhone.

Opmerkelijke observatie: kringloopwinkels, repair cafés, Marktplaats en sites als iFixit dragen wellicht meer bij aan circulariteit dan elk ander initiatief.

Lees ook:

• Consultants going circular
• Circular building is all about services
• Facilitation of circular building processes