Het gaat niet om je ego, maar om de mensheid

In order to hedge their risks, big institutional investors like to use all kinds of options. In pricing these complicated financial products, also called exotic options, it is crucial to efficiently calibrate the financial models used to the latest market data. PhD student Lech A. Grzelak develops algorithms that improve this calibration process. 

Obtaining good calibrations can take days, and in such a fluctuating market one can’t afford to fall behind. “The price of an option derives from the amount of volatility, or uncertainty, in the underlying assets, such as a stock, a foreign exchange rate or interest rate,” Grzelak, whose research was funded by Rabobank, explains. “The mathematical models with which we do the pricing, the stochastic differential equations, assume that there is a correlation between the different assets.” However, with options becoming more and more exotic, these standard models are too simplistic. 

Grzelak: “The economy is like a body where everything correlates. For instance, when the financial sector is in crisis, stocks go down and investors escape from the market to reduce their losses. Central banks then decrease interest rates in order to increase cash flow: this may lead to an increase in stock values, since it becomes less attractive for investors to keep their money in bank accounts.” 

Grzelak developed what he calls ‘equity and foreign exchange hybrid models for pricing long-maturity financial derivatives’, which is also the title of his dissertation, which he will defend next week. With models that assume full correlation structure, usually it takes days to do the calculations. The trick, according to Grzelak, is to project the new, advanced hybrid models, on simpler ones without excessively jeopardizing the calculation speed. 

On the cover of his dissertation, Grzelak put a picture of a broken piggy bank, held together by rope. “It’s symbolic,” he says. “The financial crisis was caused by greed and lack of regulations, not by failing models. But by improving the models, we, in academia, can however help tie the economy back together.”

Dat bleek ook afgelopen maandagavond tijdens een debat bij de Koninklijke Nederlandse Akademie der Wetenschappen. Hoofdpersonen waren Ron Fouchier zelf, veiligheidsexpert Ben Ale van de TU Delft en Marianne Donker, directeur publieke gezondheid bij het ministerie van volksgezondheid.



De ergernis was op onbewaakte ogenblikken van de gezichten van Donker en Fouchier af te lezen. Hij wil zijn onderzoek publiceren in het vooraanstaande vakblad Science, zij wil eerst grondig alle voors en tegens tegen elkaar afwegen. En Donker is niet de enige: zij noemde acht ministeries op die met het onderwerp bezig zijn.

De grootste vrees is dat terroristen en schurkenstaten het artikel in Science zullen lezen als een recept voor een dodelijk virus. Die vrees is zo sterk dat het ministerie van economische zaken een paardenmiddel van stal haalde: Fouchier moet een exportvergunning voor zijn onderzoek aanvragen. Zelf wil hij dat niet, terwijl Donker er nog maar eens op wees dat de overheid niet zal wijken.



Om die reden was er begin deze week ook in Den Haag een (besloten) bijeenkomst van experts om zich ‘van alle kanten’ over het onderwerp te buigen. Donker: “De inzet is niet om iets te verbieden, maar om zorgvuldig tot een afweging te komen. Wij vinden niet dat een wetenschapper in zijn eentje over eventuele risico’s mag beslissen.”



Fouchier, op zijn beurt, zei meerdere malen dat het virus dat hij maakte zo gevaarlijk niet is. “Het veroorzaakt griep, geen sterfte.” De wetenschapper ergert zich eraan dat zijn onderzoek nu opeens op zoveel barrières stuit, terwijl er aan de lopende band over griepvirussen wordt gepubliceerd. “Voor iedereen staat het stoplicht op groen. En zij rijden door. Alleen Fouchier moet bij groen licht wachten.” Volgens hem kan het wetenschappelijk onderzoek niet verder zonder publicatie, terwijl het juist bedoeld is om mensenlevens te redden.



Tussen de betogen van de twee ‘tegenstanders’, mocht Ben Ale een betoog houden over risico’s en gevaren, op zijn bekende cabareske manier. Volgens Ale is de wereldgeschiedenis doorspekt met verhalen over gevaarlijke kennis. Meerdere malen benadrukte hij niet te weten of er in het geval van Fouchier sprake is van gevaarlijke kennis – het onderzoek is immers niet gepubliceerd – maar hij riep op tot bezinning. “Wetenschappers zouden zich moeten afvragen of ze alles moeten willen weten en of ze alles moeten delen. Ze moeten zich kunnen verplaatsen in de overheid, die een bredere afweging moet maken. Het gaat niet om je ego, maar om de mensheid.”



Volgens Ale hebben alle mensen, ook wetenschappers, de neiging negatieve informatie naast zich neer te leggen en positief te denken. Het lab van Fouchier kan wel aan alle kanten uitstekend beveiligd zijn, maar hoe zit het met de wetenschappers zelf? Het is in Ales optiek goed om je af te vragen of wetenschappers betrouwbaar zijn, of ze kunnen worden omgekocht, bij welke partij ze horen, enzovoort. En dan is er nog de kans dat een medewerker uit woede tegenover zijn baas gekke dingen doet, zoals dat ook met Antrax gebeurde. “Ik word hier zenuwachtig van als security-meneer.”