‘Geen mystiek, maar keiharde ict’

Hoe was het in Den Helder?
“Heel leuk. Ik had een zaal van 250 mensen. Daarna heb ik een diner gegeven. Voor 180 mensen!

Een TU’er, defensie en een rede rijkelijk geïllustreerd met engel-bewaarders. Gaan we op de mystieke toer?
“Een engel die je beschermt, is een gedachte die teruggaat naar de Oudheid, Plato, en die later is overgenomen in de Katholieke Kerk. Die gedachte probeer ik in een digitaal systeem met sensoren te bouwen. Met camera’s, biosensoren, microfoons, EEG-sets.”

Dus geen bijgeloof?
“In de Katholieke Kerk zijn boeken volgeschreven over engelen en ook in de Koran gaat het over engelen. Veel mensen denken als er iets bijna misgaat: daar had ik een engeltje op mijn schouder. Maar in mijn geval is er niets mystieks aan. Wij bouwen een keihard ict-systeem.”

Weinig romantisch, maar wel fascinerend?
“Ja. Nu heb je bijvoorbeeld een secretaresse die, zonder dat je er invloed op hebt, voorkomt dat er voor jou dingen fout lopen. De digitale beschermengel ligt in het verlengde.

Kunt u een concreet voorbeeld geven?
“De Aibo, een robot van Sony. Die hebben we getraind als digitale waakhond. Hij kon rook detecteren of inbrekers. Hij was ook van afstand aan te sturen. Ik kon zeggen: ga naar de keuken. Dan wist hij die te vinden en erachter te komen of iemand aan mijn drankvoorraad zat. Ons systeem kan nu de emotionele staat van een autobestuurder vaststellen en een corrigerend seintje geven. De autosleutels eruit trekken gaat ethisch nog wat te ver.”

Aan ingrijpen zit ook een gevaarlijke kant.
“Er zijn nu in computergames al bots die autonoom gedrag vertonen. Die doen dingen die je als ontwerper niet hebt geprogrammeerd.”
 

Wat is de toekomst?
“Bijvoorbeeld dat in een auto iets zit dat ingrijpt als je in slaap valt of te agressief bent of te dronken om te rijden. Die zet jou aan de kant of stopt de auto, zonder dat je er invloed op hebt.”

Dat waren burgertoepassingen, maar u sprak op een militaire academie.
“Voor de F16 hebben we aan de hand van waarnemingen met camera’s, microfoons, biosensoren en de instructies van het F16-handelingenhandboek een systeem gebouwd dat het gedrag van de piloot en de omgeving volgt. Het systeem interpreteert het gedrag en geeft een seintje als de piloot bijvoorbeeld een dreiging mist.”

Wat wacht ons op dat gebied nog?
“Steeds meer intelligente robotachtige wezens die zelf naar gevaar gaan en ingrijpen. Om ergens binnen te kunnen kijken hebben commando’s nu al rupsvoertuigjes met camera’s, sensoren voor geluid en beweging. En je hebt onbemande vliegtuigen om raketinstallaties op te sporen en die meteen te bombarderen.”

Dus die Talibanstijders met hun bermbommen…
“Aan die bermbommen kan ik niks doen. Wel kun je met camera’s achterhalen als twee gasten langs de weg in de bodem prutsen. Dan kun je je afvragen of er een bermbom zit en maatregelen nemen.”