Onderwijs

… En zie, er was ‘intelligent design’

Politici, columnisten en schoolmeesters hebben opeens een mening over ‘intelligent design’, de gedachte dat de natuur van hogerhand wordt bijgestuurd. Met dank aan TU-fysicus Cees Dekker, die onderwijsminister Maria van der Hoeven inspireerde tot een debat over geloof en wetenschap.

Maar voorlopig gaat het vooral over misverstanden, vindt Dekker.

Prof.dr. Cees Dekker kon zich geen betere publiciteit wensen. Daags voordat het boek ‘Schitterend ongeluk of sporen van ontwerp?’, waarvan Dekker medeauteur is, in de winkels ligt, ligt de term ‘intelligent design’ half Nederland op de lippen bestorven. Niet ten goede, overigens. Van hoog tot laag, van links tot rechts klinkt verontwaardiging: ID is geloof, géén wetenschap. De opvatting hoort dus niet thuis bij de overheid, en zeker niet in de lesstof op school.

“Er wordt veel langs elkaar heen gepraat”, vindt Dekker. “Volgens mij is het nooit de bedoeling van de minister geweest om het onderwerp te concentreren op intelligent design. Het is ook echt volstrekt prematuur om het te hebben over intelligent design in het onderwijs. Dat is nu helemaal niet aan de orde.”

Het kabinet steunt Van der Hoeven in haar idee om onder overheidsregie een intellectuele boom op te zetten over de relatie tussen godsdienst en wetenschap. Tot woede van veel wetenschappers, die bang zijn dat zo de deur komt open te staan voor pseudo-wetenschappelijke opvattingen. Op de achtergrond speelt het schrikbeeld van de VS, waar fanatieke christenen intelligent design als breekijzer gebruiken om de scheppingsgedachte het onderwijs in te krijgen. Zo is in zeker twintig staten wetgeving in voorbereiding om de evolutieleer aan banden te leggen.

Dekker vindt echter dat Nederland rijp is voor een debat dat verder reikt dan het gehakketak tussen gelovigen en atheïsten. “Om meer helderheid te krijgen dat je wetenschap moet scheiden van metawetenschap,” zoals Dekker verwoordt.

“Je ziet nu dat christenen en atheïsten sterk tegenover elkaar staan.” Waarbij de ‘atheïsten’ in Dekkers optiek de alleenheerschappij opeisen: “Persoonlijk stoor ik mij aan zo’n Stephen Jay Gould (Amerikaans paleontoloog, red.), die vond dat je alles kunt herleiden tot het toeval. Of kijk naar Steven Weinberg (fysicus en Nobelprijswinnaar), die beweert dat uit de wetenschap volgt dat het leven zinloos is. Dat zet de toon: dat er uit de wetenschap automatisch een atheïstisch standpunt zou volgen. Je zult mij ook niet horen zeggen dat ik op basis van de wetenschap kan bewijzen dat God bestaat en dat het leven zin heeft. Je moet zuiver blijven over wat je wel en niet kunt zeggen. Een debat over dat soort vragen lijkt me op zijn plaats.”

Pagina 2: ‘Ik ben niet per se een aanhanger van intelligent design’

Prof.dr. Cees Dekker kon zich geen betere publiciteit wensen. Daags voordat het boek ‘Schitterend ongeluk of sporen van ontwerp?’, waarvan Dekker medeauteur is, in de winkels ligt, ligt de term ‘intelligent design’ half Nederland op de lippen bestorven. Niet ten goede, overigens. Van hoog tot laag, van links tot rechts klinkt verontwaardiging: ID is geloof, géén wetenschap. De opvatting hoort dus niet thuis bij de overheid, en zeker niet in de lesstof op school.

“Er wordt veel langs elkaar heen gepraat”, vindt Dekker. “Volgens mij is het nooit de bedoeling van de minister geweest om het onderwerp te concentreren op intelligent design. Het is ook echt volstrekt prematuur om het te hebben over intelligent design in het onderwijs. Dat is nu helemaal niet aan de orde.”

Het kabinet steunt Van der Hoeven in haar idee om onder overheidsregie een intellectuele boom op te zetten over de relatie tussen godsdienst en wetenschap. Tot woede van veel wetenschappers, die bang zijn dat zo de deur komt open te staan voor pseudo-wetenschappelijke opvattingen. Op de achtergrond speelt het schrikbeeld van de VS, waar fanatieke christenen intelligent design als breekijzer gebruiken om de scheppingsgedachte het onderwijs in te krijgen. Zo is in zeker twintig staten wetgeving in voorbereiding om de evolutieleer aan banden te leggen.

Dekker vindt echter dat Nederland rijp is voor een debat dat verder reikt dan het gehakketak tussen gelovigen en atheïsten. “Om meer helderheid te krijgen dat je wetenschap moet scheiden van metawetenschap,” zoals Dekker verwoordt.

“Je ziet nu dat christenen en atheïsten sterk tegenover elkaar staan.” Waarbij de ‘atheïsten’ in Dekkers optiek de alleenheerschappij opeisen: “Persoonlijk stoor ik mij aan zo’n Stephen Jay Gould (Amerikaans paleontoloog, red.), die vond dat je alles kunt herleiden tot het toeval. Of kijk naar Steven Weinberg (fysicus en Nobelprijswinnaar), die beweert dat uit de wetenschap volgt dat het leven zinloos is. Dat zet de toon: dat er uit de wetenschap automatisch een atheïstisch standpunt zou volgen. Je zult mij ook niet horen zeggen dat ik op basis van de wetenschap kan bewijzen dat God bestaat en dat het leven zin heeft. Je moet zuiver blijven over wat je wel en niet kunt zeggen. Een debat over dat soort vragen lijkt me op zijn plaats.”

Pagina 2: ‘Ik ben niet per se een aanhanger van intelligent design’

Redacteur Redactie

Heb je een vraag of opmerking over dit artikel?

delta@tudelft.nl

Comments are closed.