Discriminatie

Uit zijn woedende reactie bleek dat zelfs Wilders vindt dat discrimineren niet mag. Ook de Commissie Gelijke Behandeling let streng op organisaties die iemand een ‘speciale behandeling’ geven (al geeft ze onze christenvrienden vaak gelijk; blijkbaar zijn die gelijker dan niet-christenen). En zelfs EasyJet beschuldigt Schiphol van discriminatie omdat die transit-passagiers een lagere luchtvaartbelasting oplegt dan vanaf Schiphol vertrekkende passagiers.
Maar we doen het allemaal. De hele dag door. We zijn verslaafd aan onderscheid maken. Tussen je beste vriend en je grootste vijand. Tussen de ideeën die je het meest aanspreken en die je het meest verafschuwt. Tussen collega’s die je waardevol vindt en die je in de weg zitten. Tussen feit en fictie. Droom en werkelijkheid. Hoop en fantasie. Discrimineren is zelfs een essentieel onderdeel van wetenschap bedrijven. Wetenschappers moeten ordenen en structuur aan brengen. Falsificatie betekent dat je onderscheid maakt naar omstandigheden waarin een theorie wel goed verklaart en waarin niet.
Discrimineren betekent dat iemand aangeeft wat hij goed en slecht vindt. Ik vind Ajax de beste club van Nederland en Feyenoord niet, en dat Roger Moore de echte James Bond is en Sean Connery niet. Maar een voorkeur voor een club of acteur zijn toch te triviale onderwerpen voor een serieus debat over discriminatie?Ander voorbeeld. Stel dat ik zeg dat Surinamers lekker koken en goed dansen. Velen zullen dit beamen en een enkeling zal zeggen dat hij een Surinamer kent zonder smaak en ritmegevoel. Maar niemand zal mij van discriminatie beschuldigen. Terwijl als ik zeg dat Surinamers ‘s ochtends slecht uit hun bed kunnen komen, discrimineer ik op etnische afkomst en was deze column doorgestuurd naar de Anne Frank Stichting. Ik bedoel maar. Blijkbaar mag men wel onderscheid maken maar niet als we ons daarvoor bedienen van goed-en-fout-categorieën. Dan het temporele aspect. Zo mag een portier van een discotheek niet een groep Marokkaanse jongens de toegang weigeren alleen omdat ze van Marokkaanse afkomst zijn. Dat vooraf negatieve ervaringen met Marokkaanse jongens zijn opgedaan mag niet als excuus gelden omdat dit misschien een ander groepje is. Maar hoewel de portier zich bedient van statistiek van de koude grond mag niet verwacht worden dat hij een maatschappelijk probleem oplost ten koste van zijn onderneming.
Is selectie aan de poort ook discriminatie? Jazeker. En verkeerd? Valt te bezien. Veel TU-Delftenaren zouden het geen gek idee vinden als een aantal studenten zich zou moeten aanmelden bij een hbo. En nu maar hopen dat de hbo’s niet nog meer gaan lijken op universiteiten zodat de student zélf geen onderscheid meer kan maken.
Vrijwel allemaal zijn we tegen discriminatie. En terecht. Daarentegen vinden veel mensen, onder wie ik, dat de vrijheid van meningsuiting het hoogste goed is. Hiermee worden maatschappelijke kwesties en vooroordelen ‘verduidelijkt’ waarna die (eventueel) recht kunnen worden gezet met goede argumenten in een open debat. We hebben tenslotte allemaal wel eens discriminatoire gevoelens en gedachten, doen soms discriminerende uitspraken en handelen daar af en toe ook naar. Vergeeft u mij dat ik hiermee iedereen over één kam scheer, maar ik wilde geen onderscheid maken.