De overheid vraagt veel, maar geeft niets

Het is ook niet makkelijk: hoe kun je nou minder energie verbruiken als de economie blijft groeien? Waarom zou je duurzame energie opwekken, als ‘gewone’ energie veel goedkoper is? En waar kan je in het volgebouwde Nederland nog een windmolen neerzetten? Curius, de studievereniging van Technische Bestuurskunde, organiseerde over deze problematiek vorige week donderdag het symposium ‘Verlichting van de Toekomst’.

Een perfect thema voor Technische Bestuurskunde, want er zijn maar weinig onderwerpen met zo%n complexe mix van tegengestelde trends en belangen in de samenleving. De uitdaging is duidelijk. Hoe kan Nederland een duurzame energievoorziening realiseren waarbij economie, milieu en sociale samenhang gehandhaafd blijven? Nu alleen de oplossing nog, en daar ging het over die donderdag in de Aula.

,,Een van onze scenario’s is dat in 2060 mondiaal vijftig procent van de energie uit duurzaam energie bestaat. Dat is een gigantische markt met enorm veel geld. Shell zou dus wel gek zijn om niet in duurzame energie te investeren”, meent Jeroen van der Veer, topman van Shell. ,,Buiten het feit dat duurzame energie goed is voor het milieu, zal zij in toekomst ook goedkoper zijn dan energie uit fossiele brandstoffen. Die brandstoffen raken niet op, maar het wordt wel steeds moeilijker en dus kostbaarder om ze uit de grond te trekken. De markt zal zijn werk wel doen.”

Oneerlijk

Dat is geen garantie dat ook op korte termijn de doelstellingen voor CO2-reductie haalbaar zijn. Twee jaar geleden zijn in Kyoto internationale afspraken gemaakt voor het reduceren van de CO2-uitstoot. Nederland moet tussen 2008 en 2012 jaarlijks minstens zes procent minder broeikasgas uitstoten. Peter Scholten, plaatsvervangend directeur-generaal energie bij het Ministerie van EZ: ,,Als wij niet snel drastische veranderingen doorvoeren dan zien we in 2010 een toename van de CO2-uitstoot van tien tot vijftien procent. Alles bij elkaar moeten we dus twintig procent reductie realiseren. Dat is ambitieus. Misschien moeten we daarom de kerncentrale in Borssele toch maar open houden, die heeft namelijk geen CO2-uitstoot.”

Van Halderen, directeur van energieproducent EPON, kan zich opwinden over het overheidsbeleid. ,,Een paar jaar geleden moesten wij ineens liberaliseren. De markt voor grote bedrijven is opengegooid, en wij moeten nu concurreren met buitenlandse energiebedrijven. Die strijd is oneerlijk. Daarnaast hebben we in het verleden al heel veel geïnvesteerd in milieuvriendelijke energieopwekking. En nog moeten we nu heel veel kosten maken voor duurzame energie. De overheid vraagt veel, maar geeft niets.”

Annemarie Goedmakers, van energie-distributiebedrijf NUON, had een andere mening. ,,Vijftig procent duurzame elektriciteit voor Nederland is geen probleem als we maar willen. NUON heeft als doelstelling om in 2005 vijf procent duurzame energie af te zetten, en dat gaat ruimschoots lukken. Er is geld en kennis genoeg.”

De aanwezigen waren het in elk geval over één ding eens. De overheid moet betrouwbaar en consistent zijn. Van Halderen: ,,Als ondernemer stel je je in op marktontwikkelingen en winstverwachtingen op basis waarvan je investeringen doet. De overheid moet dan niet om de twee jaar de Ecotax verhogen of subsidies instellen of afschaffen.”

Degens

De afsluitende forumdiscussie had een mooie gelegenheid kunnen zijn om hierover met de overheid de degens te kruisen. Hiervoor waren Marijke de Vos van Groen Links en Margreeth de Boer van de PvdA uitgenodigd. Extra pikant, omdat De Boer als Minister van VROM aan de wieg stond van de ambitieuze CO2-doelstellingen. Helaas moesten beiden op het laatste moment verstek laten gaan vanwege verplichtingen elders. De afsluitende discussie liep daarom uit op éénrichtingsverkeer, waarbij de Zwarte Piet voornamelijk naar de overheid werd geschoven.

Al stak prof.dr.ir. M. Weijnen van Technische Bestuurskunde een beetje de hand in eigen boezem: ,,Deenergieonderzoekwereld is te veel bezig met mooie technologische vindingen, maar houdt te weinig rekening met wat consumenten eigenlijk willen. Zo gaat veel geld en tijd verloren.” Zij ziet het als de taak van de overheid om die onderzoeksinstituten meer naar de markt te ‘duwen’.

Uiteindelijk moeten de consumenten en energiebedrijven zelf zorgen voor een cultuuromslag. Zoals dagvoorzitter Meijer, voorzitter van het Millennium Platform Energie, in zijn slotconclusie zei: ,,De sleutel ligt bij het gedrag van de mensen zelf. Via slimme marketingconcepten kunnen energiebedrijven mensen proberen te beïnvloeden.”

Het is ook niet makkelijk: hoe kun je nou minder energie verbruiken als de economie blijft groeien? Waarom zou je duurzame energie opwekken, als ‘gewone’ energie veel goedkoper is? En waar kan je in het volgebouwde Nederland nog een windmolen neerzetten? Curius, de studievereniging van Technische Bestuurskunde, organiseerde over deze problematiek vorige week donderdag het symposium ‘Verlichting van de Toekomst’.

Een perfect thema voor Technische Bestuurskunde, want er zijn maar weinig onderwerpen met zo%n complexe mix van tegengestelde trends en belangen in de samenleving. De uitdaging is duidelijk. Hoe kan Nederland een duurzame energievoorziening realiseren waarbij economie, milieu en sociale samenhang gehandhaafd blijven? Nu alleen de oplossing nog, en daar ging het over die donderdag in de Aula.

,,Een van onze scenario’s is dat in 2060 mondiaal vijftig procent van de energie uit duurzaam energie bestaat. Dat is een gigantische markt met enorm veel geld. Shell zou dus wel gek zijn om niet in duurzame energie te investeren”, meent Jeroen van der Veer, topman van Shell. ,,Buiten het feit dat duurzame energie goed is voor het milieu, zal zij in toekomst ook goedkoper zijn dan energie uit fossiele brandstoffen. Die brandstoffen raken niet op, maar het wordt wel steeds moeilijker en dus kostbaarder om ze uit de grond te trekken. De markt zal zijn werk wel doen.”

Oneerlijk

Dat is geen garantie dat ook op korte termijn de doelstellingen voor CO2-reductie haalbaar zijn. Twee jaar geleden zijn in Kyoto internationale afspraken gemaakt voor het reduceren van de CO2-uitstoot. Nederland moet tussen 2008 en 2012 jaarlijks minstens zes procent minder broeikasgas uitstoten. Peter Scholten, plaatsvervangend directeur-generaal energie bij het Ministerie van EZ: ,,Als wij niet snel drastische veranderingen doorvoeren dan zien we in 2010 een toename van de CO2-uitstoot van tien tot vijftien procent. Alles bij elkaar moeten we dus twintig procent reductie realiseren. Dat is ambitieus. Misschien moeten we daarom de kerncentrale in Borssele toch maar open houden, die heeft namelijk geen CO2-uitstoot.”

Van Halderen, directeur van energieproducent EPON, kan zich opwinden over het overheidsbeleid. ,,Een paar jaar geleden moesten wij ineens liberaliseren. De markt voor grote bedrijven is opengegooid, en wij moeten nu concurreren met buitenlandse energiebedrijven. Die strijd is oneerlijk. Daarnaast hebben we in het verleden al heel veel geïnvesteerd in milieuvriendelijke energieopwekking. En nog moeten we nu heel veel kosten maken voor duurzame energie. De overheid vraagt veel, maar geeft niets.”

Annemarie Goedmakers, van energie-distributiebedrijf NUON, had een andere mening. ,,Vijftig procent duurzame elektriciteit voor Nederland is geen probleem als we maar willen. NUON heeft als doelstelling om in 2005 vijf procent duurzame energie af te zetten, en dat gaat ruimschoots lukken. Er is geld en kennis genoeg.”

De aanwezigen waren het in elk geval over één ding eens. De overheid moet betrouwbaar en consistent zijn. Van Halderen: ,,Als ondernemer stel je je in op marktontwikkelingen en winstverwachtingen op basis waarvan je investeringen doet. De overheid moet dan niet om de twee jaar de Ecotax verhogen of subsidies instellen of afschaffen.”

Degens

De afsluitende forumdiscussie had een mooie gelegenheid kunnen zijn om hierover met de overheid de degens te kruisen. Hiervoor waren Marijke de Vos van Groen Links en Margreeth de Boer van de PvdA uitgenodigd. Extra pikant, omdat De Boer als Minister van VROM aan de wieg stond van de ambitieuze CO2-doelstellingen. Helaas moesten beiden op het laatste moment verstek laten gaan vanwege verplichtingen elders. De afsluitende discussie liep daarom uit op éénrichtingsverkeer, waarbij de Zwarte Piet voornamelijk naar de overheid werd geschoven.

Al stak prof.dr.ir. M. Weijnen van Technische Bestuurskunde een beetje de hand in eigen boezem: ,,Deenergieonderzoekwereld is te veel bezig met mooie technologische vindingen, maar houdt te weinig rekening met wat consumenten eigenlijk willen. Zo gaat veel geld en tijd verloren.” Zij ziet het als de taak van de overheid om die onderzoeksinstituten meer naar de markt te ‘duwen’.

Uiteindelijk moeten de consumenten en energiebedrijven zelf zorgen voor een cultuuromslag. Zoals dagvoorzitter Meijer, voorzitter van het Millennium Platform Energie, in zijn slotconclusie zei: ,,De sleutel ligt bij het gedrag van de mensen zelf. Via slimme marketingconcepten kunnen energiebedrijven mensen proberen te beïnvloeden.”