De arrogantie van bèta’s

In zijn toespraak ‘Grenzen overstijgen in een hokjesland’ gaf hij een hele reeks voorbeelden van de Nederlandse liefde voor hokjes. Biseksualiteit vinden we moeilijk, net als een dubbel paspoort. Nederlanders houden van duidelijke grenzen en ons land is versnipperd in talrijke clubjes die zichzelf stuk voor stuk het beste vinden. Van Oostroms boodschap was helder: angst voor grensoverschrijding houdt innovatie tegen en wetenschappers moeten over de grens van hun discipline kijken.

Laat dat nou net de bedoeling zijn van die jaarlijkse Avond van Wetenschap & Maatschappij. Tafels vol wetenschappers, journalisten, politici en andere bobo’s discussiëren onder leiding van een tafelwetenschapper over maatschappelijke thema’s. Uiteindelijk moet er daardoor in de samenleving meer waardering ontstaan voor wetenschap. Dit jaar mocht ik voor het eerst aanschuiven bij deze discussies en ik was zeer benieuwd naar de uitwisseling van verschillende standpunten. Met zoveel competente mensen bij elkaar leek het niet mis te kunnen gaan.

Onze eerste tafelwetenschapper was een gepensioneerde aardwetenschapper. Hij had een stelling meegenomen waarover we het als tafel zouden hebben: ‘Fundamentele geologie reikt de bouwstenen voor een verlichte distantie ten opzichte van mondiale angsten aan.’ Een zeer sexy stelling natuurlijk. En ook geschikt om vanuit allerlei visies over te discussiëren. De geoloog opende zelf de discussie door tegen een Kamerlid van het CDA te zeggen dat christenen de wetenschap tegenhielden. Even later voegde een dame van de petroleum-industrie er vijandig aan toe dat de politiek nooit luistert naar wetenschappelijke inzichten (zeker niet als het die over oliewinning zijn) en dat dat een schande is. De CDA’er zei de rest van de avond bijzonder weinig. De discussie kwam sowieso niet echt op gang. Iedereen bleef vanuit zijn eigen kleine hokje denken en praten.

En het werd nog erger. Na de gloedvolle toespraak van Frits van Oostrom was onze tweede tafelwetenschapper een pedagoog. Terwijl zij vertelde over haar onderzoeksresultaten, begonnen twee van de bèta’s aan tafel te grappen dat ze dit ook wel in kroeg hadden kunnen verzinnen. Grinnikend noemen ze een paar keer de naam Diederik Stapel. Ik schaamde me voor hun onbeschoftheid. Tijdens de koffie na afloop sprak ik twee natuurkundigen die aan andere tafels hadden gezeten en zij deden al net zo lacherig over het werk van aangeschoven psychologen en sociologen.

Ik verbaasde me over hun bekrompen, vooringenomen houding. Hadden ze niets gehoord van wat Van Oostrom (natuurlijk ook maar een eenvoudig letterkundige) vertelde? Of waren ze alleen bereid om over de grens van hun vakgebied te kijken als er aan de andere kant een vakgebied lag dat heel erg op hun eigen leek? Misschien moet iemand eens onderzoeken waarom sommige bèta’s zo belachelijk arrogant zijn. En hoe we die lui uit hun ivoren hokjes kunnen krijgen.

Bij deze afdeling van 3mE (Werktuigbouwkunde, Maritieme Techniek en Technische Materiaalwetenschappen) verdwijnen volgens decaan Marco Waas twaalf tot vijftien arbeidsplaatsen. De reorganisatie moet 1,1 miljoen euro opleveren. Waas heeft voorgesteld een half miljoen euro te herinvesteren in biomaterialen, maar daarover is nog geen besluit genomen.
De decaan stelt een personeelsplan op, met daarin een overzicht van de huidige en de nieuwe situatie en de financiële gevolgen daarvan. De reorganisatie wordt nog voorgelegd aan de ondernemingsraad. Het college van bestuur (cvb) reserveert alvast maximaal 1,3 miljoen euro aan herstructureringskosten.

De onderdeelcommissie van de faculteit kan desgevraagd nog niet reageren op het voorgenomen besluit van het cvb. “We hebben hierover deze week heidagen”, zegt voorzitter Sape Miedema. “De herijking is zo belangrijk dat we er anderhalve dag voor uittrekken om alles goed op een rijtje te zetten.”
Het college gaat ook akkoord met het voorstel van Elektrotechniek, Wiskunde en Informatica (EWI) om de masteropleidingen computer science en media and knowledge engineering (mke) te laten opgaan in één masteropleiding onder de naam computer science.
De naam mke is onvoldoende herkenbaar, vooral in het buitenland. Daar staat het vakgebied juist bekend als computer science. Studenten willen ook liever een diploma computer science. De studentenraad kan zich daarom vinden in het voorstel. “Bovendien is het organisatorisch eenvoudiger met één opleidingscommissie en één examencommissie”, zegt voorzitter Caroline Streng.

Overigens krijgen hbo-studenten en studenten met een bachelordiploma elektrotechniek extra toelatingseisen, maar van laatste groep kozen er volgens de TU maar één a twee per jaar voor mke. Streng wil dat studenten daar goede voorlichting over krijgen.
Inmiddels zijn er tussen de faculteiten EWI, Civiele Techniek en Geowetenschappen, Luchtvaart- en Ruimtevaarttechniek en Technische Natuurwetenschappen gesprekken geweest over een te vormen virtueel klimaatinstituut.

De voorzitter van de taskforce herijking, Anka Mulder, zegt te beseffen dat er nog veel vragen zullen zijn. “Het zal veel mensen te langzaam gaan, maar de herijking duurt drie jaar. De taskforce wil de snelheid er zo veel mogelijk in houden.”