Onderwijs

De appels en peren van citatie-scores

Citatiescores worden steeds belangrijker bij het beoordelen van de resultaten van universiteiten en wetenschappers. Terecht? "Citaties leveren leuke statistieken, maar je moet ze wel relativeren", zegt dr.ir. Rob van der Lans van de faculteit Technische Natuurwetenschappen (TNW).

“Elk vakgebied heeft andere citatietradities”, zegt Van der Lans, die vijftien jaar geleden het inmiddels antieke ‘outputarchief’ van de afdeling biotechnologie (TNW) overnam. “Je moet de absolute cijfers daarom corrigeren per vakgebied, en dan nog moet je het relativeren.”

Het onafhankelijke Institute for Scientific Information (ISI) houdt in een database bij wie naar wie refereert in wetenschappelijke publicaties. Van alle publicaties afkomstig van de TU Delft in de ISI-database is een artikel van prof.dr.ir. Leo Kouwenhoven (TNW) et al. het meest geciteerd. Het verscheen in 1988 in het vakblad ‘Physical Review letters’ en is sindsdien 1481 keer geciteerd. Kouwenhoven vindt een TU-brede citatieanalyse eigenlijk ‘appels met peren vergelijken’, maar in dit geval is het volgens hem een leuke uitkomst. Het artikel gaat over de ontdekking van kwantummechanische eigenschappen die optreden in de elektrische geleiding van een extreem dunne draad. Kouwenhoven: “In de kelder van het natuurkundegebouw hebben we gevonden dat de geleiding is gekwantiseerd (stapsgewijs opgebouwd – red.) in natuurconstanten. Deze ontdekking is een van de mijlpalen van nano-elektronica geworden en wordt daarom nu nog altijd veel genoemd in de referentielijsten.”

ISI stelt ook een lijst samen met de absolute top van de wetenschap: de ‘highly-cited’-lijst. Daarop staan voor 21 verschillende vakgebieden de meest geciteerde wetenschappers van de afgelopen twintig jaar. De wereldranglijsten voor universiteiten worden mede gebaseerd op het aantal onderzoekers op deze lijst.

Sinds 24 oktober staat voor het eerst een Delftse wetenschapper op de felbegeerde lijst. In de categorie microbiologie heeft prof.dr. Hans van Dijken (TNW) het tot de top 289 van de wereld geschopt.

Van Dijken zegt dat merkwaardig te vinden. “Ik vertrouw die lijst voor geen cent. Er zijn mensen die veel meer hebben gedaan voor het vakgebied, zoals bijvoorbeeld emeritus hoogleraar prof.dr. Gijs Kuenen.”

Hij ziet daarom absoluut niet het belang van de lijst en vindt het ‘bezopen’ dat de lijst zoveel invloed heeft bij beoordelingen van universiteiten. Van Dijken: “Voor een technische universiteit zou een goed patent veel meer waarde moeten hebben dan een publicatie.”

In totaal bevat de ISI-database 138 artikelen van zijn hand en 5590 referenties naar zijn artikelen. Dat is veel minder dan de ruim tweehonderd artikelen die Van Dijken tijdens zijn loopbaan publiceerde. Dat komt doordat ISI alleen publicaties meetelt in de door hun erkende vakbladen, momenteel 1590.

Maar zelfs binnen de selectie is de database absoluut niet compleet, ontdekte ook Van der Lans. Als hij zijn archief met de publicaties van de afdeling biotechnologie vergelijkt met het totale aantal publicaties van de TU in ISI, ziet hij dat de ISI-database veel artikelen mist, vooral van vóór 1980.

Van der Lans twijfelt daarom ook over de uitkomst van het ‘meest geciteerde artikel van de TU Delft’. “Ik ben benieuwd wat het best geciteerde artikel zou zijn, als je ook alle predigitale publicaties zou meetellen.”

Op plaats twee, drie en vier van de lijst met meest geciteerde artikelen van de TU, staat de onderzoeksgroep van prof.dr. Cees Dekker (TNW) met de publicaties in ‘Nature’ uit 1997 en 1998. Hoewel Dekker persoonlijk bijna twee keer zoveel citaties scoort als Van Dijken, behoort Dekker (nog) niet tot de ‘highly-cited’ van ISI. Dat kan komen doordat ISI tot nog toe de publicaties van na 2002 niet meetelt.

In de top van dezelfde lijst staat sinds kort een opvallende notering voor een relatief jong artikel. Op de zevende plaats staat nu namelijk een artikel van prof.dr. Roger Sheldon over katalytische reacties in ionische vloeistoffen. Sinds de publicatie in 2001 in ‘Chemical Communications’ is dat artikel nu al 635 keer geciteerd. Omdat het momenteel ongeveer dertien keer per maand wordt geciteerd, zal het waarschijnlijk in maart al op de zesde plaats staan.

Helaas is Sheldon bij deze publicatie vergeten de tweede letter aan zijn naam toe te voegen, waardoor de database deze score mogelijk niet meetelt bij zijn persoonlijke totaalscore.

Van der Lans ziet dat regelmatig in zijn archief. “Onderzoekers maken vaak spelfouten in hun eigen naam, die van de universiteit of de afdeling, waardoor zo’n publicatie buiten de statistieken valt.” Hij beschouwt dat als een extra reden om citatiescores te relativeren. “Die citatiescores worden ten onrechte gebruikt als management tool. De database is in eerste instantie opgezet voor wetenschappers om te zien wie aan welk onderzoek werkt”, zegt Van der Lans. “Met een paar muisklikken, kun je zo een heel vakgebied in kaart brengen.”

Toch blijft het leuk om de statistieken te volgen. ISI wijst namelijk maandelijks per vakgebied de ‘hot papers’ aan. Dat zijn drie publicaties, niet ouder dan twee jaar, die op het moment in hun vakgebied het meest worden geciteerd. En toevallig is nu een Delftse publicatie ‘hot’. In de categorie ‘material science’ staat het artikel van prof.dr.ir. Teun Klapwijk (TNW) et al. in het vakblad ‘Nature Materials’ op de tweede plaats.

www.isiknowledge.com

www.in-cites.com

De wereldranglijsten voor universiteiten worden mede gebaseerd op het aantal onderzoekers op de ‘highly-cited’-lijst. (Foto:Sam Rentmeester/FMAX)
Top 5 van de meest geciteerde artikelen van de TU Delft in de database van ISI

1. Quantized conductance of point contacts in a two-dimensional electron-gas, prof.dr.ir. Leo Kouwenhoven (TNW) et al., Physical Review Letters, 29 feb 1988, 1481 keer geciteerd.

2. Room-temperature transistor based on a single carbon nanotube, prof.dr. Cees Dekker (TNW) et al., Nature, 7 mei 1998, 1319 keer geciteerd.

3. Individual single-wall carbon nanotubes as quantum wires, prof.dr. Cees Dekker (TNW) et al., Nature, 3 april 1997, 1091 keer geciteerd.

4. Electronic structure of atomically resolved carbon nanotubes, prof.dr. Cees Dekker (TNW) et al., Nature, 1 januari 1998, 956 keer geciteerd.

5. The 1983 atomic mass evaluation .1. atomic mass table, prof.dr. A.H. Wapstra (TNW) et al., Nuclear Physics A, 1985, 882 keer geciteerd.

(bron: www.isiknowledge.com)

“Elk vakgebied heeft andere citatietradities”, zegt Van der Lans, die vijftien jaar geleden het inmiddels antieke ‘outputarchief’ van de afdeling biotechnologie (TNW) overnam. “Je moet de absolute cijfers daarom corrigeren per vakgebied, en dan nog moet je het relativeren.”

Het onafhankelijke Institute for Scientific Information (ISI) houdt in een database bij wie naar wie refereert in wetenschappelijke publicaties. Van alle publicaties afkomstig van de TU Delft in de ISI-database is een artikel van prof.dr.ir. Leo Kouwenhoven (TNW) et al. het meest geciteerd. Het verscheen in 1988 in het vakblad ‘Physical Review letters’ en is sindsdien 1481 keer geciteerd. Kouwenhoven vindt een TU-brede citatieanalyse eigenlijk ‘appels met peren vergelijken’, maar in dit geval is het volgens hem een leuke uitkomst. Het artikel gaat over de ontdekking van kwantummechanische eigenschappen die optreden in de elektrische geleiding van een extreem dunne draad. Kouwenhoven: “In de kelder van het natuurkundegebouw hebben we gevonden dat de geleiding is gekwantiseerd (stapsgewijs opgebouwd – red.) in natuurconstanten. Deze ontdekking is een van de mijlpalen van nano-elektronica geworden en wordt daarom nu nog altijd veel genoemd in de referentielijsten.”

ISI stelt ook een lijst samen met de absolute top van de wetenschap: de ‘highly-cited’-lijst. Daarop staan voor 21 verschillende vakgebieden de meest geciteerde wetenschappers van de afgelopen twintig jaar. De wereldranglijsten voor universiteiten worden mede gebaseerd op het aantal onderzoekers op deze lijst.

Sinds 24 oktober staat voor het eerst een Delftse wetenschapper op de felbegeerde lijst. In de categorie microbiologie heeft prof.dr. Hans van Dijken (TNW) het tot de top 289 van de wereld geschopt.

Van Dijken zegt dat merkwaardig te vinden. “Ik vertrouw die lijst voor geen cent. Er zijn mensen die veel meer hebben gedaan voor het vakgebied, zoals bijvoorbeeld emeritus hoogleraar prof.dr. Gijs Kuenen.”

Hij ziet daarom absoluut niet het belang van de lijst en vindt het ‘bezopen’ dat de lijst zoveel invloed heeft bij beoordelingen van universiteiten. Van Dijken: “Voor een technische universiteit zou een goed patent veel meer waarde moeten hebben dan een publicatie.”

In totaal bevat de ISI-database 138 artikelen van zijn hand en 5590 referenties naar zijn artikelen. Dat is veel minder dan de ruim tweehonderd artikelen die Van Dijken tijdens zijn loopbaan publiceerde. Dat komt doordat ISI alleen publicaties meetelt in de door hun erkende vakbladen, momenteel 1590.

Maar zelfs binnen de selectie is de database absoluut niet compleet, ontdekte ook Van der Lans. Als hij zijn archief met de publicaties van de afdeling biotechnologie vergelijkt met het totale aantal publicaties van de TU in ISI, ziet hij dat de ISI-database veel artikelen mist, vooral van vóór 1980.

Van der Lans twijfelt daarom ook over de uitkomst van het ‘meest geciteerde artikel van de TU Delft’. “Ik ben benieuwd wat het best geciteerde artikel zou zijn, als je ook alle predigitale publicaties zou meetellen.”

Op plaats twee, drie en vier van de lijst met meest geciteerde artikelen van de TU, staat de onderzoeksgroep van prof.dr. Cees Dekker (TNW) met de publicaties in ‘Nature’ uit 1997 en 1998. Hoewel Dekker persoonlijk bijna twee keer zoveel citaties scoort als Van Dijken, behoort Dekker (nog) niet tot de ‘highly-cited’ van ISI. Dat kan komen doordat ISI tot nog toe de publicaties van na 2002 niet meetelt.

In de top van dezelfde lijst staat sinds kort een opvallende notering voor een relatief jong artikel. Op de zevende plaats staat nu namelijk een artikel van prof.dr. Roger Sheldon over katalytische reacties in ionische vloeistoffen. Sinds de publicatie in 2001 in ‘Chemical Communications’ is dat artikel nu al 635 keer geciteerd. Omdat het momenteel ongeveer dertien keer per maand wordt geciteerd, zal het waarschijnlijk in maart al op de zesde plaats staan.

Helaas is Sheldon bij deze publicatie vergeten de tweede letter aan zijn naam toe te voegen, waardoor de database deze score mogelijk niet meetelt bij zijn persoonlijke totaalscore.

Van der Lans ziet dat regelmatig in zijn archief. “Onderzoekers maken vaak spelfouten in hun eigen naam, die van de universiteit of de afdeling, waardoor zo’n publicatie buiten de statistieken valt.” Hij beschouwt dat als een extra reden om citatiescores te relativeren. “Die citatiescores worden ten onrechte gebruikt als management tool. De database is in eerste instantie opgezet voor wetenschappers om te zien wie aan welk onderzoek werkt”, zegt Van der Lans. “Met een paar muisklikken, kun je zo een heel vakgebied in kaart brengen.”

Toch blijft het leuk om de statistieken te volgen. ISI wijst namelijk maandelijks per vakgebied de ‘hot papers’ aan. Dat zijn drie publicaties, niet ouder dan twee jaar, die op het moment in hun vakgebied het meest worden geciteerd. En toevallig is nu een Delftse publicatie ‘hot’. In de categorie ‘material science’ staat het artikel van prof.dr.ir. Teun Klapwijk (TNW) et al. in het vakblad ‘Nature Materials’ op de tweede plaats.

www.isiknowledge.com

www.in-cites.com

De wereldranglijsten voor universiteiten worden mede gebaseerd op het aantal onderzoekers op de ‘highly-cited’-lijst. (Foto:Sam Rentmeester/FMAX)
Top 5 van de meest geciteerde artikelen van de TU Delft in de database van ISI

1. Quantized conductance of point contacts in a two-dimensional electron-gas, prof.dr.ir. Leo Kouwenhoven (TNW) et al., Physical Review Letters, 29 feb 1988, 1481 keer geciteerd.

2. Room-temperature transistor based on a single carbon nanotube, prof.dr. Cees Dekker (TNW) et al., Nature, 7 mei 1998, 1319 keer geciteerd.

3. Individual single-wall carbon nanotubes as quantum wires, prof.dr. Cees Dekker (TNW) et al., Nature, 3 april 1997, 1091 keer geciteerd.

4. Electronic structure of atomically resolved carbon nanotubes, prof.dr. Cees Dekker (TNW) et al., Nature, 1 januari 1998, 956 keer geciteerd.

5. The 1983 atomic mass evaluation .1. atomic mass table, prof.dr. A.H. Wapstra (TNW) et al., Nuclear Physics A, 1985, 882 keer geciteerd.

(bron: www.isiknowledge.com)

Redacteur Redactie

Heb je een vraag of opmerking over dit artikel?

delta@tudelft.nl

Comments are closed.