Terwiel. Bij het lezen van deze naam – één woord, twee lettergrepen, zeven letters – krijgt iedereen die in de jaren 80 in Leiden natuurkunde studeerde, spontaan een meewarige blik met glinsterende ogen. Rob Terwiel, hoogleraar theoretische natuurkunde, was een legende. Het was de allerbeste docent die wij ooit hebben mogen aanschouwen.
Nadat ik die negatieven had gescand, zag ik de oude collegezaal van het Kamerlingh Onnes Laboratorium met de vaste collegebanken en de drie grote dubbele schoolborden. Ik zag de ruggen en de achterhoofden van mijn medestudenten, en ik zag Rob Terwiel die in pak en met stropdas college staat te geven.
De nostalgie sloeg onmiddellijk toe. Kon ik dat nog maar eens beleven! Ik zou er nu weinig meer van begrijpen, maar het vuur van zijn betoog zou me opnieuw in vervoering brengen. Het zou mijn versie van Zen-meditatie zijn. Helaas is Rob Terwiel al in 2004 op 65-jarige leeftijd overleden. Hij zou nu 78 zijn geweest, en waarschijnlijk geen college meer geven. Naast de warme herinneringen heb ik nu gelukkig ook de foto’s.
Dap Hartmann is astronoom. Hij werkt als onderzoeker bij de faculteit Techniek, Bestuur en Management.
Hij was onze Richard Feynman, maar zonder Nobelprijs. Het was een lust om hem tijdens zijn colleges aan het werk te zien, want hij was een zeer bevlogen docent die met ontzettend veel liefde over natuurkunde vertelde. Niet alleen kon hij de fundamenten van de quantummechanica uitmuntend uitleggen, hij verluchtigde deze complexe materie ook met boeiende anekdotes over de meest opwindende periode uit de geschiedenis van de natuurkunde. Terwiel vertelde gepassioneerd over de grote namen die iedereen kende: Planck, Bohr, Schrödinger, Dirac, De Broglie, Heisenberg, Einstein, Fermi, Pauli. Daar ging hij soms zo in op dat hij niet langer leek te beseffen dat hij college stond te geven. Na een poosje schrok hij plotseling wakker uit zijn trance, keek enigszins verstrooid de zaal in, mompelde een paar verontschuldigende woorden en ging verder met op oplossen van de Schrödinger-vergelijking waar hij tien minuten eerder aan was begonnen. Het was een lust om hem aan het werk te zien, en voor het eerst besefte ik dankbaar waarom ik collegegeld betaalde. Zelfs nadat ik het tentamen Quantum Theorie al had gehaald, bezocht ik nog regelmatig de colleges van Terwiel, zoals je ook nooit genoeg krijgt van je favoriete film.
Onlangs vond ik thuis in een archiefdoos vijf oude zwartwit fotorolletjes. Waren die leeg of waren ze ooit belicht maar nooit ontwikkeld? Ik herinnerde me dat ik omstreeks 1983 met een Minox 35 GT (destijds de kleinste kleinbeeldcamera) heimelijk foto’s had gemaakt tijdens het college Quantum Theorie van Terwiel. Dat filmpje was nooit ontwikkeld. Zou het een van deze vijf rolletjes zijn? En staat er dan na 34 jaar nog wat op, of zijn alle door fotonen beroerde zilver-halide kristallen inmiddels gediffundeerd en is alles pikzwart geworden? Tot mijn grote verrassing kun je anno 2017 bij de vakhandel nog gewoon zwartwit filmpjes laten ontwikkelen. Dus dat heb ik gedaan. Het resultaat was drie lege rolletjes, een rolletje met mij volstrekt onbekende en oninteressante foto’s van mensen met vliegers op het strand van Scheveningen, en … het rolletje met opnames van Terwiel!
Nadat ik die negatieven had gescand, zag ik de oude collegezaal van het Kamerlingh Onnes Laboratorium met de vaste collegebanken en de drie grote dubbele schoolborden. Ik zag de ruggen en de achterhoofden van mijn medestudenten, en ik zag Rob Terwiel die in pak en met stropdas college staat te geven.
De nostalgie sloeg onmiddellijk toe. Kon ik dat nog maar eens beleven! Ik zou er nu weinig meer van begrijpen, maar het vuur van zijn betoog zou me opnieuw in vervoering brengen. Het zou mijn versie van Zen-meditatie zijn. Helaas is Rob Terwiel al in 2004 op 65-jarige leeftijd overleden. Hij zou nu 78 zijn geweest, en waarschijnlijk geen college meer geven. Naast de warme herinneringen heb ik nu gelukkig ook de foto’s.
Dap Hartmann is astronoom. Hij werkt als onderzoeker bij de faculteit Techniek, Bestuur en Management.
Lees ook zijn columns ‘Rust‘ en ‘noreply‘.
Heb je een vraag of opmerking over dit artikel?
l.hartmann@tudelft.nl
Comments are closed.