[Column] Kilowattuur is de nieuwe bitcoin

Bijna vijf jaar geleden werd ik aangenomen als vaste columnist bij Delta. Dit is mijn laatste column. Ik ga verhuizen en werken aan de TU/e als wetenschapsvoorlichter. Bedankt allemaal, dat ik hier al die jaren mijn wetenschappelijke hart mocht luchten.

De toekomst is hier en de enige weg is vooruit. Wat nieuw is, is de absurde hoeveelheid media-aandacht voor al die blockchain-toepassingen. Letterlijk ieder medium heeft wel een volledige pagina gewijd aan bitcoin.

Ik verbaas me over de marketing rondom bitcoin, ik leer ervan, en wil het toepassen op een ander probleem dat me aan het hart gaat: de energietransitie. En die gaan we versnellen met een nieuwe cryptomunt: de kilowattuur (XKW). Volledig decentraal, trustless, geen intermediaire banken, geen belasting, en geen transaction fees.

Het probleem dat we moeten aanpakken, is dat we moeten overstappen van fossiele brandstoffen ten behoeve van het veranderende klimaat. De twee grote obstakels zijn de ontkenners en de kosten van de overstap. Ontkennen dat mensen de aanstichters zijn van het veranderende klimaat, blijft voorlopig een welles-nietesdiscussie. Maar de kosten van de energietransitie berusten op een denkfout en ik zou een beter denkkader willen aanbieden.

Zonnepanelen bijvoorbeeld. Nu denkt een consument: twaalf zonnepanelen installeren kost mij zo’n €4000. Per jaar oogst ik zo’n 2900 kWh, 19 cent per kWh, dus een opbrengst van €550 per jaar. De terugverdientijd zou ruim zeven jaar zijn.

Alsof het veranderende klimaat een economisch probleem is! Totale onzin, want de verborgen schadekosten van CO2-equivalenten worden verdeeld over de rest van de wereld. En wie neemt er nu zonnepanelen om rijk te worden? Wat heb je nou aan euro’s als de mensheid aan het vergaan is?

Hier is een deugdelijke manier om rijk te worden: investeer in de kilowattuur. De euro en de bitcoin zullen verdwijnen, maar de kilowattuur overleeft zelfs de ondergang van de mens. Het minen van de kilowattuur vergt wat investering, maar daarna is het slapend rijk worden.

Rekenvoorbeeld: Het produceren van een vierkante meter (m2) zonnepaneel kost zo’n 250 kWh aan energie en produceert 100 kWh per m2 per jaar. Een deugdelijk paneel ligt zo’n 20 jaar, dus produceert in zijn leven 5000 kWh per m2. De eerste tweeënhalf jaar is dat paneel zichzelf aan het terugbetalen, maar alle elektriciteit die daarna wordt opgewekt is gratis! Van die gratis stroom kun je een tweede paneel produceren, en daarna een derde, enzovoorts. Van de energie die één paneel in zijn leven opbrengt, kun je zeven ‘gratis’ nieuwe maken.

De opdracht voor de lezer is dezelfde som te maken voor windmolens. Twee laatste gedachtes: de energieopbrengst van een windmolen schaalt kwadratisch met de grootte van de wieken; de hoeveelheid wind en zon is praktisch oneindig, maar fossiele brandstoffen zijn beangstigend eindig en schaars. Als de economen niet met euro’s zouden rekenen, maar met kilowatturen, zou de energietransitie nu in een veel hogere versnelling zitten.

Aldo Brinkman / Columnist