De brandweer en Duwo zijn weer begonnen met hun jaarlijkse brandveiligheidscontroles in studentenhuizen. Op de Oudraadtweg, een complex met veel leden van Virgiel en het Delftsch Studenten Corps, blijkt dat geen overbodige luxe. “Een brandende plastic zak in je nek is niet prettig.”
De zomer is afgelopen, de lustra van Virgiel en het corps zijn voorbij, de Owee is achter de rug. Studenten worden weer geacht veertigurige studieweken te maken en punten te halen. Op de tweede verdieping van het eerste studentenwoonblok aan de Oudraadtweg is er op een doordeweekse dinsdagochtend half elf nog weinig leven te bespeuren.
Als Duwobeheerder René Steijger en brandweerman Sander Coodée aanbellen en kloppen, blijft de deur dicht. Naast de voordeur staan een emmer witte latex en een leeg krat Heineken. “Daar gaan we meteen wat van zeggen”, zegt Coodée, terwijl Steijger zijn sleutelbos pakt en de deur openmaakt. Spullen in gangen en trappenhuizen versperren de weg als inwoners bij brand moeten vluchten.
Eenmaal binnen blijkt dat veel bewoners van de tweede verdieping nog in ochtendjas rondlopen. “We hadden een feestje gisteravond”, zegt student Robert Eggink, die hier al vier jaar woont. Eggink oogt slaperig. Op zijn telefoon maakt hij aantekeningen van de opmerkingen van Steijger en Coodée. “Ik vind het hier buitengewoon smerig”, zegt Steijger in de gemeenschappelijke ruimte (gr). Overal staan lege bierflessen, het aanrecht staat vol afwas, de vloer is bezaaid met bierdoppen en de lucht lijkt nog het meest op die in een smoezelig nachtcafé. “Vanmiddag wordt hier schoongemaakt”, reageert Eggink. “Dat doen we altijd op dinsdag.”
Ongedierte
Duwo-beheerder Steijger let tijdens de jaarlijkse controle niet alleen op brandveiligheid, maar ook op hygiëne. “In verband met de verhuurbaarheid en tegen ongedierte”, legt hij uit. De brandveiligheid is echter ook niet in orde. De deur naar de gr hangt scheef in de deurpost en kan niet meer dicht. “Door de wind”, verklaart Eggink. “We repareren hem vandaag.” Aan het plafond hangen slingers en plastic zakken. Coodée: “Ik kan je hierin alleen maar advies geven, maar haal ze weg. Een brandende plastic zak in je nek is niet prettig. En neem bij een volgend feestje brandwerende slingers.”
Steijger noteert intussen op een formulier wat de studenten verplicht moeten aanpakken. Plastic zakken, rondslingerende schoenen, droge was en fitnessgewichten moeten uit de gangen. De brandtrap buiten moet leeg. “Leuk klusje voor de hj (huisjongste, red.)”, zegt Steijger. Nu liggen er vlak achter de deur naar buiten sportschoenen, scheenbeschermers, houten plankjes en een plastic kist nat te regenen.
De deur van de opslagruimte aan het einde van de gang moet van de controleurs weer dicht kunnen. Nu lukt dat niet doordat er planken in de weg staan. Die horen bij de sauna die de studenten zelf in het rommelhok hebben geïnstalleerd.
En dan zijn Steijger en Coodée nog niet eens de kwaadsten. Coodée: “De wet zegt dat vluchtroutes helemaal vrij moeten zijn. Wij vinden dat er best iets mag staan. Dat heb ik in mijn eigen huis ook. De kamers hier zijn niet groot. Je mag best je was op de gang drogen als die niet in de weg hangt en je hem opruimt zodra hij droog is.” Steijger: “Maar als ik een barricade aantref, dan zal ik dat nooit accepteren.”
Wanneer Steijger en Coodée tijdens deze officiële controle onveilige situaties constateren die de huurders moeten verhelpen, maken ze de afspraak dat ze precies een week later terugkomen voor een nieuwe inspectie. Dan moet het euvel verholpen zijn. Anders schakelt Steijger een schoonmaak- of reparatiebedrijf in en zijn de kosten voor de studenten. “Sommigen kun je alleen zo raken.”
Etensresten
Niet iedereen blijkt zo hardleers. De bewoonsters van de vierde verdieping van blok twee, alléén voor meisjes, hebben de brief waarin de controle van vandaag staat aangekondigd goed gelezen. De gangen zijn leeg, de gr is opgeruimd, de keuken is schoon. Nou ja, bijna dan. Steijger maakt een aantekening van de vloer in de keuken.
Er liggen etensresten. Studente Manon die de controleurs te woord staat, reageert verbolgen.“Hebt u wel eens gezien hoe het er in andere huizen uit ziet? Het is hier super opgeruimd en schoon. En trouwens, die keuken is gewoon onhandig”, zegt ze wijzend op de planken onder het aanrecht.
Steijger gaat er niet op in, maar even later verraadt de studente haar motieven. “Moeten we volgende week weer de gangen leeghalen. Zo’n controle is veel werk.”
Voorkom brand
Brand! Wat nu?
Volgens de richtlijnen moet de brandweer binnen acht minuten na alarmering aanwezig zijn bij brand. Tot die tijd ben je op jezelf en huisgenoten aangewezen. Wat nu?
Berghok
Een verdieping lager lijkt de aangekondigde inspectie minder te zijn doorgedrongen. Na binnenkomst snelt Steijger meteen naar het einde van de gang. Daar geen leegte zoals op de vierde etage. De studenten hebben met hout een constructie gebouwd voor hun waslijnen. Onder de inmiddels droge was staan koffers, tassen en kastjes die uitpuilen van de spullen. Middenin de gang ligt een paar schoenen en staat een matras voor de open deur van het opberghok. Steijger spreekt student Martijn Kwant, die namens de verdieping mee loopt, stevig toe. “Dit moet gewoon weg.” En Coodée: “Vluchten kan alleen als er geen brand is in de gang. Dit is allemaal brandbaar. Bovendien struikel je erover.”
Als Steijger verder loopt en Kwant uit de deuropening van het opberghok stapt, ontdekt Coodée dat het hok van ongeveer vijf vierkante meter is omgebouwd tot slaapkamer. Tegen de achtermuur van het raamloze kamertje staat een wiebelig stapelbed. Onderin kijkt een student wazig over de rand van zijn slaapzak. “Deze ruimte is bestemd voor opslag”, zegt Coodée tegen een laconieke Kwant. “Kamers waar in wordt geslapen, zijn brandveilig gemaakt. Deze ruimte voldoet niet aan de normen.” Kwant zegt toe dat hij de geïmproviseerde logeerkamer leeg zal halen.
In de gr is het niet veel beter. Op het balkon liggen de resten van een barbecue-avond, de keukenvloer glimt van het vet, de woonkamer is een rommel. Coodée: “Het is hier een bende.” Kwant verdedigt zich door te zeggen dat er elke dinsdagmiddag wordt schoongemaakt. Als hij het formulier ondertekent dat Steijger heeft ingevuld, loopt Coodée de keuken in. “Mensen zeggen wel eens: je moet controles niet aankondigen, dan ruimen ze alles snel op. Nu zien we dat niet iedereen zich daar wat van aantrekt.
Bewustwording
Ik maak vaak genoeg mee dat het bij de tweede controle nog steeds niet goed is. En waar ik maar kom, altijd maken ze op dinsdagmiddag schoon. Heel toevallig.”Voordat hij weg loopt, drukt Steijger de studenten nog één keer op het hart waarom hij deze controle doet. “Het doel is bewustwording. Het is in je eigen belang dat het brandveilig is.” Kwant blijft laconiek. “Dat jullie komen is voor ons een stimulans om op te ruimen.” En dan wat zachter: “Maar over een tijdje staat alles er weer.”
René Steijger is brandveiligheid- coördinator en beheerder bij Duwo, Sander Coodée is medewerker vergunningverlening en handhaving van de Veiligheidsregio Haaglanden.
April 2008
Een man sticht tot twee keer toe brand in een studentenhuis aan de Oude Delft. Hij is boos op de eigenaar van het pand. Negen bewoners waren die eerste nacht thuis. Drie van hen danken hun leven aan opmerkzame bestuursleden van studentenvereniging Virgiel aan de overkant. Als die laatsten de vlammen zien, pakken ze een ladder en rennen naar het huis. De andere bewoners worden door de brandweer uit hun hachelijke situatie bevrijd.
Februari 2009
De zolderetage van een studentenhuis in de Oosterstraat in Delft brandt volledig uit. Vijf studenten zijn thuis als de brand uitbreekt, van wie twee op de zolder. Zij vieren een verjaardagsfeestje. De brandmelder alarmeert de bewoners, waarna ze vergeefs proberen de brand te blussen. De brandweer zorgt er uiteindelijk voor dat de rest van het huis gespaard blijft.
Februari 2010
Een negentienjarige Groningse studente komt om het leven na een brand in haar kamer aan de Oude Ebbingestraat. De oorzaak wordt nooit helemaal helder, maar de brandweer denkt dat haar dekbed vlam vatte doordat er een hete lamp op scheen. Een mannelijke bewoner van het pand probeert zijn huisgenote te redden, maar slaagt daar niet in door de rookontwikkeling en de felle brand. De andere bewoners van het huis worden gewekt door het brandalarm en kunnen vluchten.
Oktober 2011
Honderden bewoners van de Groningse studentenflat Selwerd 3 moeten laat in de avond hun huis uit, omdat er brand is in de kamer op de derde verdieping. De bewoner van die kamer is niet thuis. De brandweer kan voorkomen dat het vuur andere kamers bereikt. Er raakt niemand gewond. Na middernacht mogen de studenten de elf verdiepingen tellende flat weer in.
Augustus 2013
Vijf mensen moeten met ademhalingsmoeilijkheden naar het ziekenhuis, nadat een nasmeulende barbecue brand veroorzaakt in een studentenflat in Amsterdam Zuidoost. De bewoners hebben eerder die avond op het balkon gebarbecued. De barbecue hebben ze daarna binnen gezet. De woonkamer van de flat op de tweede verdieping brandt volledig uit. De rest van het huis loopt flinke rook- en waterschade op.
September 2013
In een paar dagen tijd wordt er drie keer brand gesticht bij een studentenflat in Den Bosch. Eerst steekt de onbekende ‘s nachts in de flat een rol tapijt in brand en moeten vijftien studenten hun kamers verlaten. De nacht erna gaat een bestelbus in vlammen op. Een paar nachten later ontdekken studenten een autobrand. Ze doven het vuur voordat de brandweer er is. Die denkt dat de brandstichtingen het werk zijn van een pyromaan.
