Balanceren in China

Van Os vertelt anderhalf uur. Dan stapt hij over naar zijn foto’s. Hij licht toe, vult aan en stuit op weer ándere verhalen over de stage die hij met medestudent Florus Plaizier (23) liep bij het Nederlands-Chinese 3PM China Manufacturing Ltd. in industrieregio Shenzhen. 

“China is het centrum voor de productie van elektronica voor alle grote merken. Dell, Compaq, Apple, noem maar op. Shenzhen is een van de productiecentra”, vertelt Van Os. 3PM, waar hij en Plaizier hun stage voor de master production engineering and logistics liepen, maakt showmodellen van mobieltjes. “Die moeten exact gelijk zijn aan de echte toestellen. Dezelfde kleuren, randjes, weerstand van de toetsjes”, schetst hij. Er komt veel handwerk bij kijken en omdat arbeid een beperkende factor wordt, werd gedacht aan automatiseren.



Voor die slag was ‘Delft’ nodig. “Chinezen zijn minder sterk in creativiteit en eigen initiatief.” Dankzij Van Os en Plaizier wordt afgezien van automatisering. Na timen, analyseren en informeren bleek het mogelijk ‘taken beter te balanceren’. Daarnaast werd onder meer de bevoorrading van de arbeiders verbeterd en met een slimme houder een sorteerstap bij het monteren van qwerty-toetsenbordjes geëlimineerd. “Uiteindelijk hadden we per arbeider tachtig procent meer productie.”



Intussen leerde Van Os de Chinese bedrijfs- en economische cultuur kennen. Hij is geïmponeerd door de hightech supply chain en productie die plaatsvindt in Shenzhen, waar het dagelijks leven simpel en armoedig aandoet. Van Os worstelde met de kloof tussen arbeiders en managers. “Managers zeggen wat je moet doen en hoe; de arbeiders doen dat.” Kritisch meedenken met de chef is er niet bij. En bij de vraag of alles goed liep, was het altijd ‘ja’. Ook als het nee was. Dat was voor Van Os het vervelendste én mooiste van de stage. “Alles ging aanvankelijk langzaam. Je moest vertrouwen winnen, dubbel checken en eindeloos vragen.”



In Shenzhen zat Van Os ‘gevangen in een gouden kooi’. Om zeven uur ’s morgens haalde een bedrijfsauto het management van Hongkong-Chinezen, Van Os en Plaizier op bij hun dormitory. Na een stop bij een ontbijtrestaurant waren ze om acht uur op de fabriek. Daar werkten ze tot zeven uur ‘s avonds, werden thuis afgeleverd, waar een Chinees diner wachtte. “Erna was het borrelen, even mail checken en slapen. Weinig tijd voor jezelf.”



Van Os haalde de schade in de weekeinden in Hongkong in. Een schril contrast met de fabriekswijk van Shezhen. Die is grauw en onafgewerkt, vrijwel iedereen spreekt alleen Chinees en Van Os en Plaizier werden ‘schaamteloos’ aangegaapt. Dan

Hongkong: “Geen taalbarrière, expats, kroegen, extreme hoogbouw en absurde luxe. Een heel winkelcentrum van Armani!”



In Shenzhen genoot hij overigens ook, bijvoorbeeld van de Chinese kopieerdrift. “Nep-producten van 3M waar 3N op staat. De BMW X5 van een ander merk, maar 99 procent identiek. Van Os sluit een terugkeer niet uit. Wonen in Hongkong en werken in Shenzhen bijvoorbeeld. “Er is nog zo veel te verbeteren in de organisatie van productielijnen.”