Bachelors winnen grants

De luchtauto is nog ver

Barend Ording (24), luchtvaart- en ruimtevaarttechniek.
Wouter Kalfsbeek, Thomas de Boer, Kristof Bryon, Diane Cleij, Wouter Houg, Constantijn Neeteson, Barend Ording, Noldus Reijnders, Jan Scheepstra, Roel Vleugels: Coanda Aircraft, design of a revolutionary transport system.

“Het Coanda-effect is genoemd naar de Roemeense luchtvaartingenieur Henri Coanda. Hij vond dat onze vliegtuigen onhandig zijn en propageerde de ontwikkeling van toestellen die verticaal opstijgen en landen met zo min mogelijk bewegende delen. Het naar hem genoemde effect, dat gebaseerd is op onderdruk, zou dat mogelijk moeten maken.
Het komt erop neer dat een stroom die zich langs een convex (bol) oppervlak beweegt de neiging heeft met dat oppervlak mee te buigen. Houd maar een lepel met de bolle kant verticaal tegen een straal water, dan zie je dat het water afbuigt in de richting van de lepel. Dat komt door de onderdruk die ontstaat aan de kant waar de lepel afbuigt. Coanda’s opvatting was voor onze groep de uitdaging om aan het project te beginnen.
Wij wilden onderzoeken hoe levensvatbaar het idee van Coanda is. We hebben daartoe het Coanda-effect in een windtunnel getest en de resultaten vergeleken met metingen aan een computermodel. Ons antwoord is nu: wij sluiten het niet uit, maar de luchtauto als praktische toepassing is nog ver weg. De hamvraag hebben we nog niet beantwoord: hoeveel luchtstroom is er nodig om een optimaal effect te krijgen.
Genoeg vragen om verder aan te werken. De projectgroep gaat dan ook door.”

Had jij het bindend studieadvies overleefd?
“Mijn bachelorfase heeft zes jaar geduurd. Daarvan heb ik één jaar bestuurswerk gedaan bij de studentenvereniging Euroavia. Als in mijn tijd een bindend studieadvies had gegolden, zou ik het eerste jaar niet genoeg punten hebben behaald. Toch zou ik geen bindend advies hebben gekregen, want vanwege omstandigheden kreeg ik een vrijstelling. Het bindend studieadvies lijkt me niet effectief. In het eerste jaar kan er veel meer voor studenten veranderen dan alleen de studie. Sommigen hebben daar meer moeite mee dan anderen. Die dertig studiepunten voorspellen niet hoe het in de rest van de studietijd gaat. Zo ben ik voorbij gestudeerd door iemand die in het eerste jaar vier punten had behaald.”

,Fingerspitzengefühl van de robot

Johan Slobbe (22), werktuigbouwkunde.
Allert Bosch, Teunis van Dam, Johan Slobbe: Effect van contactmateriaal van een ongeactueerde robothand op de grijpkracht.

“Wij hebben met zijn drieën onderzoek gedaan naar het materiaal dat je op de vingers van ondergeactueerde robothanden plakt. Meestal is dat een soort rubber. Ondergeactueerde handen hebben meer gewrichten dan aansturingspunten en vormen zich naar het voorwerp dat moet worden opgepakt. Er is bij dit soort handen nooit goed onderzoek gedaan naar de effecten van het materiaal op het pakken: hoe sterk kan de robot iets vastpakken, hoe goed kan hij het vasthouden?
We hebben er van alles en nog wat opgeplakt. Kapotgeknipte schuursponsjes, muismatten, sigarendoosknijpers. De muismat is erg goed, maar die is dan ook gemaakt op dezelfde eigenschappen. Van de twee onderzochte eigenschappen weten we nu dat wrijving een enorme invloed heeft, terwijl stijfheid niet zoveel uitmaakt. Het was het voorstel van onze begeleider, Gert Kragten, om dit te onderzoeken. Als wij het niet hadden gedaan, zou hij het zelf hebben onderzocht.
Ik vond het interessant, maar ik denk niet dat ik dit soort hard ingenieurswerk zal blijven doen. Daar ben ik te breed voor georiënteerd. Ik ben meer geïnteresseerd in de invloed van de techniek op de maatschappij, en in de vraag hoe we met behulp van techniek de maatschappij kunnen verbeteren. Daar komt ook de politiek bij kijken. Zo zijn we met een groep studenten van de reformatorische studentenvereniging CSR voor de ChristenUnie het onderwerp ‘elektrische auto’s’ aan het uitspitten.”

Had jij het bindend studieadvies overleefd?
“Ik heb vier jaar over mijn bachelor gedaan. In die tijd heb ik naast mijn studie commissiewerk gedaan voor CSR. Bovendien ben ik bestuurslid geweest van Students4Sustainability, waarvan ik medeoprichter ben. Die dertig studiepuntengrens in het eerste jaar heb ik gehaald. Ik vind de eis van dertig studiepunten geen gek idee. De norm moet wat mij betreft niet te hoog worden. Maar als je dit aantal punten extrapoleert, kom je behoorlijk in de problemen als je die niet kan halen.”

,Koerssprongen incalculeren met wiskunde

Marjon Ruijter (22), technische wiskunde.
Marjon Ruijter: Het prijzen en hedgen van opties met Levy-processen.

“Ik heb onderzocht hoe je met behulp van wiskundige modellen beter kunt ‘hedgen’: koersrisico beperken door aandelen en opties te combineren.
Ik heb twee modellen voor aandelenkoersen bestudeerd aan de hand waarvan je prijzen voor opties kunt bepalen. Vervolgens heb ik gekeken hoe je het beste risico’s kunt spreiden met combinaties van aandelen en opties. Een model waarin, net als in de werkelijkheid, grote sporadische koerssprongen voorkomen bleek ingewikkelder dan een model waarin die sprongen niet zitten. Maar de resultaten waren beter.
Ik heb tijdens mijn bachelor twee vakken van de minor finance gevolgd. Dat sprak me wel aan. Veel mensen om me heen hebben het idee dat ik feeling voor het onderwerp heb. Maar mijn project is in de eerste plaats wiskundig. Mijn begeleider vroeg op een gegeven moment of ik de prijzen in de echte markt wilde volgen, of dat ik wilde simuleren. Toen dacht ik: nou, ik vind simuleren ook wel goed.
Ik heb vier jaar over mijn bachelor gedaan. Daarvan heb ik één jaar fulltime bestuur gedaan bij de studievereniging Christiaan Huygens. In de master toegepaste wiskunde doe ik nog twee vakken op het gebied van financiële wiskunde. Hierna ik wil ik misschien bij een financiële instelling gaan werken. Maar dat weet ik nog niet zeker. Ik vind veel onderwerpen leuk.”

Had jij het bindend studieadvies overleefd?
“Ik haalde mijn propedeuse in het eerste jaar. In mijn studievereniging wordt er veel over het bindend advies gediscussieerd. Het achterliggende idee is dat studenten niet pas in hun vierde of vijfde jaar uitvallen. Ik vind het wel een goed plan. Het gaat trouwens maar om de helft van het aantal studiepunten.”

,Voor elkaar zorgen met slippers

Michel Boerrigter (23), industrieel ontwerpen.
Michel Boerrigter: Ubuntu Plakkies

“Ubuntu plakkies is een duurzaam ontwikkelingsproject in de townships van Zuid-Afrika. Plakkies is Afrikaans voor slippers en Ubuntu betekent ‘zorgen voor elkaar’. De Ubuntu-filosofie leeft sterk in de townships. Het project is tijdens mijn bachelor-eindproject ontstaan. Het is geïnspireerd op de manier waarop in Zuid-Afrika, zoals in veel ontwikkelingslanden, slippers worden gemaakt uit oude autobanden. In dit geval modieuze slippers voor de export. Het leuke van het project is dat een koppeling is gezocht tussen de westerse consumentenmarkt en de cultuur en potentie van Afrika.
Ikzelf ben verantwoordelijk voor het concept-design, uitgaande van wat er aan materialen en productiemogelijkheden voorhanden is. Daarnaast heb ik me met de marketing beziggehouden. Inmiddels is het project uitgegroeid tot een echte fabriek. We voorzien nu al twintig mensen uit de townships van een inkomen. Binnenkort staat de productlancering gepland.”

Had jij het bindend studieadvies overleefd?
“Ik heb mijn bachelor in vier jaar afgerond. Daarvan heb ik een half jaar stage gelopen. Dus eigenlijk komt dat neer op drieënhalf jaar studeren. In mijn eerste jaar haalde ik bijna alle zestig studiepunten. Ik ben eigenlijk wel voor dit idee, zeker gezien het relatief lage aantal studiepunten dat wordt geëist. Als je in de gelegenheid bent om te studeren, moet zo’n resultaat toch minimaal kunnen behalen.”

,Landingspunt voor de Ampelmann

Sjoerd Wille (22), civiele techniek.
Sjoerd Wille: Design and analysis of landing zones for Ampelmann motion compensation platforms.

“De Ampelmann is een zelfstabiliserend platform waarmee je vanaf een schip gemakkelijk een vaste constructie in zee kunt betreden. Bovenop is een loopbrug geplaatst, zodat je bijvoorbeeld naar een offshore platform kunt lopen. Toen het systeem op het punt stond operationeel te worden dook een probleem op. De punt van de loopbrug bewoog nog steeds een beetje door vertragingen en onnauwkeurigheden in de hydrauliek en in de software en door trillingen in de loopbrug zelf. Daardoor bleek het neerleggen van de loopbrug op een platform lastig.
De opdracht was om daar een antwoord op te vinden. Eerst heb ik een uitgebreide analyse gemaakt. Daarna kon ik de opgedane kennis toepassen op het eerste operationele project van de Ampelmann. Dat resulteerde in een systeem waarmee je de restbewegingen van de loopbrug kunt opvangen, en waarmee je de Ampelmann kunt laten aanlanden op een constructie.
Het klikte tussen de mensen van Ampelmann en mij. Ik ben op hen afgestapt met de vraag of ze een leuke opdracht voor me hadden. Zo is het gaan rollen. Dit was natuurlijk heel groot voor een bacheloropdracht. Het systeem heeft meteen offshore staan werken.
Het leuke aan offshore engineering is dat het een combinatie is van verschillende disciplines, en dat het heel grote projecten zijn, overal ter wereld. Ik wil me verder gaan specialiseren in arctic engineering, offshore in het ijs dus. Dat is een opkomende richting, omdat de makkelijke olie en gas voorraden beginnen op te raken. Daarvoor kan ik in Noorwegen vakken gaan volgen via een uitwisseling met de universiteit van Trondheim. Dat kan ik deels bekostigen met de prijs.”

Had jij het bindend studieadvies overleefd?
“Ik zou die dertig studiepunten gehaald hebben, want ik heb nominaal gestudeerd. Als je je inzet moet dat goed mogelijk zijn. Een groot deel van de opleiding is volgens mij motivatie en inzet. Als je die dertig punten niet haalt kan ik me moeilijk voorstellen dat je er echt voor gegaan bent.”

Michel Remery mag een wereldverbeteraar genoemd worden. Vorige week studeerde hij bij Bouwkunde af op een project over bouwmanagement in de door Israël bezette gebieden: de Westbank en de Gaza-strook. Na zijn afstuderen wil hij naar Rome om in opdracht van het Vaticaan de bouw van vijftig nieuwe kerken te begeleiden.

Figuur 1 Michel Remery: ,,Dit rapport verdwijnt niet zomaar in de kast”

De 23-jarige Michel Remery legde vorig jaar november via de vakgroep bouwmanagement zijn eerste contacten met de Birzeit universiteit in de door Israël bezette ‘Westbank’. Hij wist dat daar een groot gebrek aan woningen was. Op de westelijke Jordaanoever en de Gaza-strook samen wonen ongeveer 1,7 miljoen mensen en de bouwruimte is beperkt. De joodse bewoners hebben voldoende ruimte, terwijl de Palestijnse meederheid te kampen heeft met grote woningnood. Remery vroeg zich af hoe het bouwproces in de bezette gebied efficiënter te maken is.

De politieke spanningen in het gebied rond de westelijke Jordaanoever vielen de bouwkundige onmiddellijk op: ,,Overal liepen Israëlische soldaten en soms waren er wegblokkades. Soms sloot het Israëlische leger de stad af uit angst voor bomaanslagen.”

Arafat

In de eerste weken van zijn verblijf ontmoette hij Yasser Arafat, leider van de Palestijnse regering: ,,Ik heb even met hem gepraat, hij noemde mijn onderzoek een erkenning van het Westen voor de problemen in de bezette gebieden.”

De nadruk van Remery’s onderzoek lag op bouwmanagement. Hij bezocht bouwprojecten en interviewde werknemers en projectleiders. ,,Er was meestal een goede planning gemaakt. Keurige tijdsbalken met parallelle bouwprocessen, zoals we het aan de TU ook leren. Ze werden alleen helemaal niet gebruikt, hingen gewoon te vergelen. Iedere dag bedenken ze weer opnieuw wat ze gaan doen en er wordt veel tijd en materiaal verspild; ze modderen maar wat aan. De activiteiten gebeuren simpelweg achter elkaar in plaats van tegelijkertijd.” In de ogen van de Delftse bouwmanager hopeloos primitief.

Met name de kleinschalige bouwprojecten waren een ‘rommeltje’. De tijdsplanning van de projecten is vaak veel te optimistisch, grote vertragingen komen vaak voor. De Israëlische bezetter krijgt daarvan meestal de schuld: ,,De Israëli’s sluiten vaak wegen af en houden materiaal onnodig lang vast bij controles.” Volgens Remery kunnen de bouwers zelf ook veel verbeteren: ,,Ander bouwmateriaal en een goede planning kunnen de bouwtijd halveren en het bouwen veel goedkoper maken. In plaats van het gebruik van de dure, traditionele witte Palestijnse stenen adviseert hij het gebruik van gewone bakstenen en beton.

Deze relatief eenvoudige oplossingen zullen de Palestijnsebestuurders waarschijnlijk toejuichen, want de woningnood is hoog. Jaarlijks is behoefte aan zestigduizend nieuwe woningen, terwijl er nauwelijks zesduizend worden gebouwd. Dit veroorzaakt grote sociale problemen. ,,Veel mensen kunnen niet trouwen voordat ze een eigen woning hebben. Families blijven daardoor vaak lang in een te kleine woning.”

Zijn advies aan de Palestijnse regering is ,,een strakkere controle op de uitvoering van de bouwplannen en een efficiëntere aanpak van het bouwproces”. Hij pleit in zijn afstudeerverslag ook voor een snelle standaardmethode voor huizenbouw. ,,Iedereen kan dat bedenken, het is voor de hand liggend”, relativeert Remery zijn eigen onderzoek.

Kerken

Na zijn afstuderen gaat Remery waarschijnlijk in dienst van het Vaticaan werken. ,,De Paus verwacht rond het jaar 2000 een grote toestroom van pelgrims naar Rome en wil zorgen voor voldoende kerkruimte.” Op dit moment staan al ongeveer negenhonderd kerken in Rome. De verwachting is dat er nog ongeveer vijftig bij moeten komen. Hoe vijftig kerken in het overvolle Rome te plaatsen zijn, weet Remery nog niet. Niet alleen de plaats wordt een probleem, ook het uiterlijk van de stad: ,,De kerken moeten goed passen in de omgeving en het gezicht van de stad niet aantasten.”

De opdracht werd hem vorig jaar in Manilla (Filipijnen) aangeboden op de wereldjongerenmanifestatie van de katholieke kerk. Daar was hij een van de twee Nederlandse afgevaardigden, en las een boodschap voor aan de ongeveer vijf miljoen jongeren op de manifestatie. Hij vat het als volgt samen: ,,We hebben de jongeren van de wereld opgeroepen tot geloof en het zoeken naar vrede.”

Remery is blij dat hij met zijn opdracht in de Westbank een invulling heeft kunnen geven aan deze boodschap. ,,Dit rapport verdwijnt tenminste niet zomaar in een kast, ik heb echt het gevoel dat er iets nuttigs mee gedaan gaat worden. Buitenlandse ondernemers kunnen nu begrijpen wat de problemen van de Palestijnse bouwcultuur zijn. Ik hoop dat er meer bedrijven naar deze gebieden komen om de woningnood op te lossen.”