Alles stroomt

Bladerend in het forse boek, dat je in willekeurige volgorde tot je kunt nemen, valt als eerste de ongelofelijke variëteit aan onderwerpen op. Meanderende rivieren, zandlopers, scheepsschroeven en wervelstormen. Alles komt aan bod mits het maar met stroming te maken heeft en dat geldt in de visie van de auteurs voor vrijwel alles. Ja, ook voor auto’s en gletsjers.

De aanpak is helder en consequent. Ieder hoofdstukje begint met een foto die de auteurs in de loop der jaren hebben verzameld of toegestuurd hebben gekregen. Sommige daarvan zijn nieuwsachtig (modderstroom), andere zijn verbluffend (opstuivende stofwolk onder vliegtuigvleugel) of gewoon wonderschoon (de getijdekolken in Naruto, Japan). Dan volgt een bespreking en een uitgebreidere verklaring. Elk onderwerp telt drie bladzijden.
De hoofdstukindeling toont de logica van het boek. Eerst langzame stromen in visceuze vloeistoffen (ja, ook lava), dan traagheid (meanders), capillaire werking (bierschuim), dan wervelingen, turbulentie, golven en stroming van deeltjes (waarom loopt een zandloper zo constant?)

De auteurs zijn drie Fransen (Etienne Guyon, Jean Pierre Hulin en Luc Petit) die bijna twintig jaar geleden het boek ‘Hydrodynamique physique’ publiceerden, wat zo’n beetje het standaard tekstboek op dit gebied lijkt te zijn. Oxford University Press publiceerde de Engelse versie ‘Physical hydrodynamics’ tien jaar later. Een paar jaar daarna (in 2005) verscheen een populaire versie op de Franse markt onder de titel ‘Ce que disent les fluides’ (Wat zeggen ons de vloeistoffen). En nu is er dus een Nederlandse versie uitgegeven door Veen Magazines.

Het boek maakt indruk door de veelheid aan onderwerpen, en ook door de toegankelijkheid van de uitleg. Het stimuleert beter te kijken. Bijvoorbeeld naar het verschil in schuim van Guiness en pils of naar waar de belletjes in de champagne vandaan komen. Het boek vertelt je waarom een rode wijn (of port) hangt aan het glas (iets met vloeistofspanning en het effect van Marangoni). En dat is alleen nog maar de alcoholische afdeling.

De foto’s zijn soms spectaculair, soms ook minder van kwaliteit. Gezien de diverse herkomst van de foto’s is dat de samenstellers niet altijd aan te rekenen. Maar een aantal foto’s, zoals die van een straaljager die door de geluidsbarrière knalt, had met een beetje zoeken een minder pixelig kunnen zijn. Slordiger nog zijn een aantal illustraties achter in het boek. Die lijken rechtstreeks overgenomen van een computertekenprogramma uit de jaren negentig van de vorige eeuw. Dat had beter gekund, zeker bij een verkoopprijs van boven de 40 euro.

Guyon, Hulin, Petit, ‘Kolken en Stromingen’, Veen magazines, €42,50, ISBN 9789085712602.

De bekendmaking van de beste afstudeerder was de afronding van de feestelijke bijeenkomst waarbij de beste afstudeerder van elk van de acht faculteiten werd gelauwerd door het Universiteitsfonds Delft.