9 stellingen over samenwerken met niet-technische vakgebieden

Om sociaal verantwoordelijke ingenieurs op te leiden, zal steeds vaker interfacultair en zelfs interuniversitair onderwijs nodig zijn, verwacht de TU. De per 1 februari benoemde pro vice rector magnificus for joint educational affairs prof.dr.ir. Hans Hellendoorn moet dit type onderwijs helpen vormgeven, grotendeels binnen de bestaande samenwerking (LDE) met de Universiteit Leiden en de Erasmus Universiteit Rotterdam. Waarom is dit nodig en in welke vorm? LDE-dean Wim van den Doel en LDE-onderwijsprojectmanager Marja Verstelle hebben negen stellingen voor Hans Hellendoorn. Hij beantwoordt ze.

1: In de toekomst volg je vakken aan je eigen universiteit en aan andere universiteiten. 

“Studenten moeten een vak leren en daarvoor maken de universiteiten een curriculum, ik verwacht dat dat blijft. In de keuzevakken en minoren is er een trend om vakken aan een andere universiteit te doen. Een groeiende groep studenten zoekt naar multidisciplinariteit, ook door een bachelor aan de ene en een master aan een andere universiteit te doen. In de toekomst zullen studenten de mogelijkheid krijgen om een vrije studie te doen met een zelf samengesteld vakkenpakket bij meer universiteiten.”

2: Vakgebieden gaan steeds meer versmelten en dat vraagt om een ander onderwijsaanbod. 

“Steeds vaker maken twee of meer universiteiten samen een curriculum. De wereld verandert snel, disciplinair onderwijs blijft belangrijk, maar toenemend zal er behoefte zijn aan het ontwikkelen van vaardigheden, de zogenaamde ‘soft skills’ en ‘transferable skills’, die studenten voorbereiden op een leven lang leren.”

‘Een vak volgen bij een andere universiteit betekent niet vanzelfsprekend dat studenten anders leren denken’

3: We vinden het in Delft belangrijk om een maatschappelijk bewuste, creatieve, ondernemende technicus op te leiden, die er standaard een vak bij doet in Rotterdam of Leiden. 

“Dit is zeker waar, maar belangrijker is nog dat studenten uit verschillende opleidingen samen een project doen waarin verschillende vaardigheden nodig zijn, zodat zij inzicht krijgen in de andere manier van denken in een andere discipline. Want een vak volgen bij een andere universiteit betekent helaas niet altijd vanzelfsprekend dat studenten heel anders leren denken, bijvoorbeeld procesmatig, in constructen, inside out of probleemoplossend.”

^{Hans Hellendoorn: “Wíj bepalen in overleg met de opleidingscommissie en het beroepenveld wat een goed programma is.” (Foto: TU Delft)}

4: Het is lastiger voor studenten uit Rotterdam en Leiden om in Delft een minor te volgen dan andersom, omdat ze de benodigde technische voorkennis ontberen.  

“De TU Delft moet hierop inspelen door bij de minoren meer gebruik te maken van software om wiskundige en mechanische problemen op te lossen. De eigen studenten moeten uiteraard de achtergrond begrijpen, inzicht hebben in de onderliggende principes, de studenten van buiten moeten er vooral mee kunnen werken.”

5: TU Delft heeft al teveel minoren dus het vergroten van het minorenaanbod voor LDE-studenten zit er niet in. 

“Wij zijn actief aan het werven om minoren aan te bieden die openstaan voor studenten uit Rotterdam en Leiden. Het is goed voor onze studenten dat ze die ontmoeten en met hen samenwerken. In de loop van de tijd zou het minoraanbod van de TU Delft opener moeten worden.”

‘Delftse studenten hebben vaak een té oplossingsgerichte blik’

6: Je kunt studenten niet voorbereiden op het werken in multi- en interdisciplinaire teams anders dan hun samenwerkingsvaardigheden te trainen. 

“Dat klopt niet. Elk probleem waar studenten aan werken heeft meer dan alleen technische kanten. Onze Delftse studenten hebben vaak een té oplossingsgerichte blik op problemen. Zij kunnen leren van andere disciplines om problemen in een groter kader te zien en andere aspecten te belichten.”

7: Leiden-Delft-Erasmus moet inzetten op triple degrees: studenten krijgen dan een diploma aan alle drie de universiteiten. 

“Leiden-Delft-Erasmus moet inzetten op double degrees, dus tussen twee universiteiten, en openstaan voor studenten die een triple degree willen doen. Het zou goed zijn om double degrees expliciet aan te bieden. Bijvoorbeeld tussen econometrie in Rotterdam en systems & control in Delft of tussen politiek, beleid en nanagement in Leiden en civiele techniek in Delft.”

8: We moeten studenten zoveel mogelijk keuzeruimte bieden met zo min mogelijk barrières. 

“Wíj bepalen in overleg met de opleidingscommissie en het beroepenveld wat een goed programma is. Ik denk niet dat het zinvol is dat over te laten aan studenten die nog moeten starten. Het is wél goed om keuzemomenten in het programma in te bouwen zodat studenten zich bewust worden waarom ze bepaalde vakken doen en hoe dat in een groter geheel past.”

9: We gaan een vak artificial intelligence (AI) met multidisciplinaire insteek aanbieden dat voor alle studenten van de drie universiteiten te volgen is. 

“Daar ben ik niet voor. Het lijkt mij beter om eerst te kijken hoe AI in een vakgebied waarde toevoegt en welke tak van AI daarbij past. Dan kan het geïntegreerd in het programma aangeboden worden en beklijft het beter.”

• Dit artikel is een bewerking van ‘10 stellingen over de toekomst van multi-disciplinair onderwijs; een gesprek met prof. Hans Hellendoorn‘ dat eerder verscheen op de LDE-website.