Discriminatie, of niet? Dat was de vraag toen de TU Delft aankondigde op zoek te gaan naar vrouwelijk talent: wetenschappers, die in Delft een tenure track konden doen om hun carrière te versnellen.
En om het treurig lage aantal vrouwelijke onderzoeksters in Delft op te krikken. De universiteit vond tien vrouwen. De ambitie spat van ze af.
Sneeuw, zon en vrieskou buiten; de geur van haardvuur en een bescheiden clubje netwerkende TU-medewerkers binnen. In het Art Centre aan de Rotterdamseweg staan zeven van de tien vrouwelijke wetenschappers die de universiteit heeft binnengehaald voor een TU Delft Fellowship klaar voor hun korte pitch.
De sfeer is ontspannen, de nieuw aangestelde wetenschappers praten met hun mentoren en de leden van de selectiecommissie die hen aanstelde voor een tenure track naar een vaste aanstelling universitair docent (UD), universitair hoofddocent (UHD) of hoogleraar. In die commissie zaten onder meer rector Karel Luyben, Bouwkundedecaan Karin Laglas, voorzitter van vrouwennetwerk Dewis Isabel Arends en hoofd human resources (HR) Nynke Jansen.
Ook Johan Verweij, HR-programmamanager, zat in die commissie. Op aangeven van Jansen kan hij de percentages vrouwen opnoemen onder het wetenschappelijk personeel. De volgende dag e-mailt hij ze: in 2012 was 24 procent van de UD’s vrouw, 11 procent van de UHD’s en 11 procent van de hoogleraren. De TU scoort (overigens niet als enige universiteit) notoir laag.
Helpende hand
Dat was uiteindelijk de reden dat het College voor de Rechten van de Mens (CRM), voorheen de Commissie Gelijke Behandeling, na een klacht oordeelde dat de TU geen verboden onderscheid maakte bij de werving voor het fellowship. De achterstand van vrouwen is in de praktijk simpelweg zo groot dat het nodig is vrouwen een handje te helpen. Verweij: “Maar dat ging niet zomaar. We moesten twee keer een enorme hoeveelheid gegevens overhandigen aan de commissie voordat ze eruit waren.” Alle inspanningen moeten er uiteindelijk toe leiden dat er eind dit jaar twaalf procent van de hoogleraren vrouw is, vijftien procent van de UHD’s en dertig procent van de UD’s. Tussen de tien vrouwen die nu zijn aangesteld zitten twee hoogleraren, twee UHD’s en zes UD’s. Zij zijn over zeven faculteiten verdeeld, alleen Luchtvaart- en Ruimtevaarttechniek ontbreekt. Naast hun salaris krijgen de onderzoeksters respectievelijk driehonderdduizend euro, tweehonderdduizend euro en honderdduizend euro om hun onderzoek op te zetten. Wat opvalt, is dat slechts één van de vrouwen de Nederlandse nationaliteit heeft. Hun gemiddelde leeftijd is 36,4 jaar. De jongste fellows zijn 33 jaar, de oudste is 49. De helft van de geïnterviewden wilde de leeftijd niet vermeld hebben, vandaar dat deze allemaal zijn weggelaten.
De kosten van het fellowship worden voor tweederde door het college van bestuur betaald, de rest komt voor rekening van de faculteiten waar ze zijn aangesteld. In totaal heeft de universiteit – afhankelijk van het instroomniveau van de wetenschapsters – minimaal 10,5 miljoen euro en maximaal 14 miljoen euro vrijgemaakt voor in totaal twintig fellowship-deelnemers. In 2014 worden er nog eens maximaal tien vrouwelijke wetenschappers aangesteld binnen het fellowship.
Van links naar rechts
Nuria Llombart (UHD bij EWI)
Nationaliteit: Spaans
Onderzoekt: Hoe het aantal fotonen dat aankomt in de detectoren van teraherzt antennes kan worden gemaximaliseerd. Dat vergroot de gevoeligheid van deze antennes, die gebruikt kunnen worden in de ruimte en voor veiligheidsdoeleinden als wapendetectie. Llombart werkte al eerder in Nederland. Ze was promovendus bij TNO. De laatste jaren werkte ze bij het Amerikaanse Jet Propulsion Laboratory, dat onderzoek doet voor Nasa. Terugkomen naar Nederland voelt voor de Spaanse aangenaam: “Nederland is een goed compromis tussen werk en privé. In de Verenigde Staten heb je geen vakanties. Ik heb een kindje van één. Hier wordt dat herkend door je werkgever.”
Elisa Giaccardi (Hoogleraar bij IO)
Nationaliteit: Italiaans
Onderzoekt: “Sociale media zijn ondraaglijk en niet-duurzaam”, zei geesteswetenschapper Giaccardi in haar pitch. Wat ze daarmee bedoelde? “Sociale netwerken hebben veel potentie, maar de huidige interfaces zijn zo gemaakt dat ze de flow van het alledaagse leven juist onderbreken. Dat moet anders.” De onderzoekster werkte de laatste drie jaar in Spanje, maar zat daarvoor in de Verenigde Staten en Groot-Brittannië, altijd in computer science-afdelingen. Giaccardi werkt nu onder meer aan een project met Volkswagen, om een deelauto te ontwerpen waarin de gebruikers hun persoonlijke verhalen kunnen achterlaten, zodat de auto mensen verbindt.
Philomena Bluyssen (Hoogleraar bij Bouwkunde)
Nationaliteit: Nederlands
Onderzoekt: De kwaliteit van het binnenmilieu van gebouwen en de mogelijkheden dit te verbeteren door uit te gaan van de wensen en eisen van de gebruiker. Ze schreef onder meer het boek ‘Indoor Environment Handbook: How to make buildings healthy and comfortable’. Bluyssen is getrouwd en moeder van twee zoons (13 en 9).
Wioletta Ruszel (UD bij EWI)
Nationaliteit: Pools, opgegroeid in Duitsland
Onderzoek: Als wiskundige maakt Ruszel op fundamenteel niveau modellen van processen op toevallige structuren, zoals de communicatie tussen neuronen in de hersenen. Neurowetenschappers kunnen die modellen gebruiken om bepaalde dynamieken in de hersenen te begrijpen. De onderzoekster kwam in 2006 naar Nederland en werkte eerst aan de Rijksuniversiteit Groningen.
Marie-Eve Aubin-Tam (UD bij TNW)
Nationaliteit: Canadees
Onderzoekt: De beweging van proteïnen in membranen. “In membranen vinden belangrijke processen plaats. De giffen uit bacteriën worden door membranen heen getransporteerd door langskomende proteïnen. Zo worden giffen dus in onze cellen geïnjecteerd. Als we begrijpen hoe dat werkt, kunnen we dezelfde strategie gebruiken om medicijnen in cellen af te leveren. Er zijn altijd nieuwe manieren nodig om dat te doen.” Dat klinkt ingewikkeld, maar de grootste uitdaging voor de komende jaren wordt volgens Aubin-Tam om werk en privé goed te combineren.
Hayley Hung (UD bij EWI)
Nationaliteit: Brits, haar ouders komen uit Hong Kong
Onderzoekt: Hoe machines gebruikt kunnen worden om menselijk gedrag te begrijpen. “Nu willen we bijvoorbeeld apps die kunnen zeggen of iemand echt vriendelijk doet, of maar doet alsof.” Hung praat met architecten over positief gedrag en welbevinden in de openbare ruimte. Hoe kunnen machines bepaald gedrag signaleren – overigens zonder af te luisteren – en beïnvloeden? Hung werkte tot voor kort aan de Universiteit van Amsterdam en is van plan om in Amsterdam te blijven wonen. “Ik kom naar Delft omdat hier een paar vrouwelijke rolmodellen zijn om tegenop te kijken. En de honderdduizend euro onderzoeksgeld helpt ook mee.”
Rafaela Hillerbrand (UHD bij TBM)
Nationaliteit: Duits
Onderzoekt: De filosofie van wetenschap en techniek. Voorbeelden van Hillerbrands werk zijn computersimulaties van de wetenschappelijke en de ingenieurspraktijk. Ook houdt ze zich bezig met onzekerheid in klimaatmodellen en de relatie tussen energiegerelateerde technologie en (social) life cycle assessment. Deze laatste term is volgens Hillerbrand niet makkelijk in één zin uit te leggen. Hillerbrand promoveerde twee maal summa cum laude: in 2003 in de filosofie en in 2006 in de fysica. Ze was al hoogleraar, ‘juniorprofessor’, aan de universiteit van Aken. Naast andere taken, was ze in 2011 adviseur van de ethische commissie van de federale regering die gaat over veilige energievoorziening.
Heike Vallery (UD bij 3mE)
Nationaliteit: Duits
Onderzoekt: Robots die mensen kunnen helpen lopen en die dat zo onzichtbaar mogelijk doen. Vallery doet bijvoorbeeld onderzoek naar een apparaat dat helpt bij het in balans blijven. Dat apparaat moet liefst in een rugzak passen en alleen in werking treden als mensen dreigen te vallen. De onderzoekster werkt voor tachtig procent in Delft en voor twintig procent in Abu Dhabi, waar ze in juli 2011 begon aan de Khalifa University.
Maria Santofimia (UD bij 3mE)
Nationaliteit: Spaans
Onderzoekt: De eigenschappen van metalen op fundamenteel niveau. “Metaal bestaat op microniveau uit verschillende onderdelen. Ik onderzoek hoe die onderdelen zich vormen en hoe ze de eigenschappen van een metaal beïnvloeden.” Die kennis gebruikt Santofimia om met de industrie nieuwe metalen te ontwikken. “Zeg mij welke eigenschappen je nodig hebt en ik zeg welke structuren je moet gebruiken.” De onderzoekster won eerder al een Vidi-subsidie en een ERC starting grant.
Miren Vizcaino (niet op de foto) (UD bij CITG, startdatum 1 maart 2013)
Nationaliteit: Spaans
Onderzoekt: De relatie tussen continentgrote gletsjers en het klimaat. Vizcaino wil ervoor zorgen dat deze ijskappen een standaard onderdeel worden van klimaatmodellen, omdat hun smeltwater zorgt voor zeespiegelstijging. Momenteel werkt zij nog voor het Institute for Marine and Atmospheric Research van de Universiteit Utrecht. Vizcaino promoveerde aan het Hamburgse Max Planck Institute for Meteorology. Daarna ging ze als postdoc aan de slag bij Berkeley.
Heb je een vraag of opmerking over dit artikel?
delta@tudelft.nl
Comments are closed.