Campus

De kunst van het ongeval

Het Rotterdamse DEAF (Dutch Electronic Art Festival) staat dit jaar in het teken van ‘De kunst van het ongeval’. Mede-organisator Alex Adriaansens: ,,Wat ons interesseert is de impact van technologie zoals die is ingezet in de samenleving.’

,,Iedere technologische ontwikkeling brengt ongelukken met zich mee”, zegt Alex Adriaansens. Treinen ontsporen, auto’s botsen op elkaar, vliegtuigen crashen, schepen zinken, machines ontploffen. Zelfs betrekkelijk oude uitvindingen bieden nooit absolute veiligheid. Ongelukken zitten ingebakken in de techniek of hebben te maken met het foutief gebruik ervan. Terwijl grote natuurrampen in Europa bijna niet meer voorkomen, hebben we nu te maken met technologische rampen.

Tot nu toe waren alle technologische rampen plaatsgebonden, benadrukt Adriaansens. ,,Voor het eerst in de geschiedenis stevenen we nu op een ramp af die zich wereldwijd voordoet, de millenniumbug. Het punt is dat niemand weet waar wat gaat gebeuren, omdat veel computersystemen aan elkaar gekoppeld zijn. Zo kan een klein bedrijf dat de bug niet voortijdig heeft opgelost, grote bedrijven die deze wel hebben opgelost in problemen brengen.”

We zijn gewend aan controle en beheersing. Dat betekent volgens Adriaansens dat het recht op het wagen van risico’s verloren is gegaan. Deels zou dat ook de enorme toeloop op rampenfilms verklaren en de ruime aandacht die op de televisie wordt besteedt aan rampen. Toch staat het sensationele aspect niet centraal op DEAF98. ,,Het festival focust niet zozeer op de catastrofe, maar op het ongeval als creatief potentieel. We hebben een speciaal programma gemaakt over de milenniumbug, waarin we op humoristische en kritische wijze ingaan op wat deze betekent en waarin onderzoekers vertellen wat er allemaal fout kan gaan.”


Muisklik

Het tweejaarlijkse DEAF is een initiatief van de Rotterdamse V2_Organisatie, dat kantoor houdt en een tentoonstellingsruimte heeft in de Witte de Withstraat, naast het Nederlands Foto Instituut. Dit instituut doet overigens mee aan het DEAF98. Er zijn elektronische installaties van kunstenaars tentoongesteld, waarin aspecten van ‘het ongeluk’ zijn verbeeld. Informatie daarover staat onder meer op een website (www.v2.nl/deaf), die helaas niet uitnodigt om er langer dan een muisklik te verpozen. Shame on you, V2.

Gelukkig is Adriaansens, die directeur van de V2 is, heel wat vriendelijker voor zijn gasten, hoewel het niet altijd gemakkelijk is zijn nieuwe media-jargon te doorgronden, met name als hij het heeft over elektronische kunst. Gezeten in het Media Lab, dat door NOX-architect Lars Spuybroek is vormgegeven als een glooiend landschap, vertelt hij over de activiteiten van V2, dat zich afficheert als centrum voor kunst, technologie en samenleving. Op het visitekaartje dat hij overhandigt staat het omgeschreven als ‘Institute for the Unstable Media‘.

V2 is één van de grootste media-instellingen van Nederland. De organisatie richt zich vooral op de digitale media. Ze onderhoudt banden met soortgelijke instellingen in het buitenland, waaronder het prestigieuze Zentrum für Kunst und Medientechnologie in Karlsruhe. Het beheert een archief met videobanden, geluidsopnamen, foto’s en documentatiemateriaal dat ruim tien jaar van activiteiten beslaat op het gebied van multi-media en elektronische kunst.
Oorlogsspel

Daarnaast is V2 een adviesinstelling voor overheidsinstellingen en andere instituten, zoals het ministerie van OCW, de gemeente Rotterdam en het PABO. Volgens Adriaansens loopt Nederland achter bij Amerika en Japan bij de invoering van nieuwe media in het onderwijs. ,,In het lager onderwijs moeten kinderen niet alleen leren lezen en schrijven, maar ook leren met beelden om te gaan. Dat is belangrijk, want we worden overspoeld met informatie. Kinderen moeten media-literacy worden bijgebracht.”

De hoofdtaak van V2 is evenwel het organiseren van een interdisciplinair platform waar kunstenaars, wetenschappers, architecten en andere geïnteresseerden in denieuwe media bij elkaar worden gebracht. Daartoe is een half jaar geleden het Media Lab opgericht. Adriaansens: ,,Het Media Lab is een prachtige plek voor projecten op het gebied van digitale kunst en cultuur. Het is de creatieve motor van V2.”

Tijdens DEAF98 is de ruimte ingericht door de Roemeense artist in residence Calin Dãn. Onder de titel ‘Happy Doomsday!‘ heeft hij een installatie gebouwd dat bestaat uit twee fitness-apparaten die zijn verbonden met een computer die driedimensionale beelden genereert op een groot scherm. In het oorlogsspel ‘Europe’ kun je, door de hendels van het apparaat te bewegen, de grenzen van een gekozen land verleggen. ,,In deze game zit een educatief element”, zegt Adriaansens. ,,Tijdens het spel maak je op een subjectieve manier kennis met de geschiedenis van Europa.”
Impulsen

V2 probeert volgens Adriaansens op kritische wijze de toekomst van de digitale wereld te verkennen. Tijdens DEAF98 is de aandacht zogezegd gericht op het ongeluk. In diverse Rotterdamse Rotterdamse instellingen komt dit aan bod. Zo vindt er in het Museum Boymans van Beuningen een tweedaags symposium plaats. Daarin vertellen wetenschappers, kunstenaars en architecten hoe zij in hun werkpraktijk aankijken tegen het ongeluk als een essentiële kwaliteit in hun vakgebied. ,,Het potentiële ongeval kan nieuwe creatieve impulsen geven.”

Het Nederlands Architectuurinstituut heeft de tentoonstelling ’transArchitecture 02 + 03′ ingericht. Hierin wordt getoond hoe architecten nieuwe computertechnologie inzetten in het ontwerpproces. In Lantaren/Venster is de voorstelling ‘Jet Lag’ te zien, waarin technologie en theater een symbiose aangaan. En Nighttown organiseert muziekavonden met dj’s, vj’s en installaties van kunstenaars. Eén avond vindt plaats op een boot. Tijdens deze Titanic Adventures Boat Trip vaart het schip langs de meest ‘dramatische’ plekken in de Rotterdamse haven, zoals Pernis.

Een echte aanrader noemt Adriaanse een project van de dove Engelse performance-kunstenaar Aaron Williamson. In het gebouw van V2 is speciaal voor hem een kamer ingericht. Het publiek kan zich richten tot een computer die gesproken taal omzet naar tekst. Ook de achtergrondgeluiden worden door de computer in tekst vertaald. Twee keer per dag zal Williamson deze tekst gaan voorlezen. ,,De tekst zit vol vertaalfouten – kleine crashes. Omdat hij doof is, levert dat een fantastische taalperformance op.”

,

Het Rotterdamse DEAF (Dutch Electronic Art Festival) staat dit jaar in het teken van ‘De kunst van het ongeval’. Mede-organisator Alex Adriaansens: ,,Wat ons interesseert is de impact van technologie zoals die is ingezet in de samenleving.”

,,Iedere technologische ontwikkeling brengt ongelukken met zich mee”, zegt Alex Adriaansens. Treinen ontsporen, auto’s botsen op elkaar, vliegtuigen crashen, schepen zinken, machines ontploffen. Zelfs betrekkelijk oude uitvindingen bieden nooit absolute veiligheid. Ongelukken zitten ingebakken in de techniek of hebben te maken met het foutief gebruik ervan. Terwijl grote natuurrampen in Europa bijna niet meer voorkomen, hebben we nu te maken met technologische rampen.

Tot nu toe waren alle technologische rampen plaatsgebonden, benadrukt Adriaansens. ,,Voor het eerst in de geschiedenis stevenen we nu op een ramp af die zich wereldwijd voordoet, de millenniumbug. Het punt is dat niemand weet waar wat gaat gebeuren, omdat veel computersystemen aan elkaar gekoppeld zijn. Zo kan een klein bedrijf dat de bug niet voortijdig heeft opgelost, grote bedrijven die deze wel hebben opgelost in problemen brengen.”

We zijn gewend aan controle en beheersing. Dat betekent volgens Adriaansens dat het recht op het wagen van risico’s verloren is gegaan. Deels zou dat ook de enorme toeloop op rampenfilms verklaren en de ruime aandacht die op de televisie wordt besteedt aan rampen. Toch staat het sensationele aspect niet centraal op DEAF98. ,,Het festival focust niet zozeer op de catastrofe, maar op het ongeval als creatief potentieel. We hebben een speciaal programma gemaakt over de milenniumbug, waarin we op humoristische en kritische wijze ingaan op wat deze betekent en waarin onderzoekers vertellen wat er allemaal fout kan gaan.”


Muisklik

Het tweejaarlijkse DEAF is een initiatief van de Rotterdamse V2_Organisatie, dat kantoor houdt en een tentoonstellingsruimte heeft in de Witte de Withstraat, naast het Nederlands Foto Instituut. Dit instituut doet overigens mee aan het DEAF98. Er zijn elektronische installaties van kunstenaars tentoongesteld, waarin aspecten van ‘het ongeluk’ zijn verbeeld. Informatie daarover staat onder meer op een website (www.v2.nl/deaf), die helaas niet uitnodigt om er langer dan een muisklik te verpozen. Shame on you, V2.

Gelukkig is Adriaansens, die directeur van de V2 is, heel wat vriendelijker voor zijn gasten, hoewel het niet altijd gemakkelijk is zijn nieuwe media-jargon te doorgronden, met name als hij het heeft over elektronische kunst. Gezeten in het Media Lab, dat door NOX-architect Lars Spuybroek is vormgegeven als een glooiend landschap, vertelt hij over de activiteiten van V2, dat zich afficheert als centrum voor kunst, technologie en samenleving. Op het visitekaartje dat hij overhandigt staat het omgeschreven als ‘Institute for the Unstable Media‘.

V2 is één van de grootste media-instellingen van Nederland. De organisatie richt zich vooral op de digitale media. Ze onderhoudt banden met soortgelijke instellingen in het buitenland, waaronder het prestigieuze Zentrum für Kunst und Medientechnologie in Karlsruhe. Het beheert een archief met videobanden, geluidsopnamen, foto’s en documentatiemateriaal dat ruim tien jaar van activiteiten beslaat op het gebied van multi-media en elektronische kunst.
Oorlogsspel

Daarnaast is V2 een adviesinstelling voor overheidsinstellingen en andere instituten, zoals het ministerie van OCW, de gemeente Rotterdam en het PABO. Volgens Adriaansens loopt Nederland achter bij Amerika en Japan bij de invoering van nieuwe media in het onderwijs. ,,In het lager onderwijs moeten kinderen niet alleen leren lezen en schrijven, maar ook leren met beelden om te gaan. Dat is belangrijk, want we worden overspoeld met informatie. Kinderen moeten media-literacy worden bijgebracht.”

De hoofdtaak van V2 is evenwel het organiseren van een interdisciplinair platform waar kunstenaars, wetenschappers, architecten en andere geïnteresseerden in denieuwe media bij elkaar worden gebracht. Daartoe is een half jaar geleden het Media Lab opgericht. Adriaansens: ,,Het Media Lab is een prachtige plek voor projecten op het gebied van digitale kunst en cultuur. Het is de creatieve motor van V2.”

Tijdens DEAF98 is de ruimte ingericht door de Roemeense artist in residence Calin Dãn. Onder de titel ‘Happy Doomsday!‘ heeft hij een installatie gebouwd dat bestaat uit twee fitness-apparaten die zijn verbonden met een computer die driedimensionale beelden genereert op een groot scherm. In het oorlogsspel ‘Europe’ kun je, door de hendels van het apparaat te bewegen, de grenzen van een gekozen land verleggen. ,,In deze game zit een educatief element”, zegt Adriaansens. ,,Tijdens het spel maak je op een subjectieve manier kennis met de geschiedenis van Europa.”
Impulsen

V2 probeert volgens Adriaansens op kritische wijze de toekomst van de digitale wereld te verkennen. Tijdens DEAF98 is de aandacht zogezegd gericht op het ongeluk. In diverse Rotterdamse Rotterdamse instellingen komt dit aan bod. Zo vindt er in het Museum Boymans van Beuningen een tweedaags symposium plaats. Daarin vertellen wetenschappers, kunstenaars en architecten hoe zij in hun werkpraktijk aankijken tegen het ongeluk als een essentiële kwaliteit in hun vakgebied. ,,Het potentiële ongeval kan nieuwe creatieve impulsen geven.”

Het Nederlands Architectuurinstituut heeft de tentoonstelling ’transArchitecture 02 + 03′ ingericht. Hierin wordt getoond hoe architecten nieuwe computertechnologie inzetten in het ontwerpproces. In Lantaren/Venster is de voorstelling ‘Jet Lag’ te zien, waarin technologie en theater een symbiose aangaan. En Nighttown organiseert muziekavonden met dj’s, vj’s en installaties van kunstenaars. Eén avond vindt plaats op een boot. Tijdens deze Titanic Adventures Boat Trip vaart het schip langs de meest ‘dramatische’ plekken in de Rotterdamse haven, zoals Pernis.

Een echte aanrader noemt Adriaanse een project van de dove Engelse performance-kunstenaar Aaron Williamson. In het gebouw van V2 is speciaal voor hem een kamer ingericht. Het publiek kan zich richten tot een computer die gesproken taal omzet naar tekst. Ook de achtergrondgeluiden worden door de computer in tekst vertaald. Twee keer per dag zal Williamson deze tekst gaan voorlezen. ,,De tekst zit vol vertaalfouten – kleine crashes. Omdat hij doof is, levert dat een fantastische taalperformance op.”

Het Rotterdamse DEAF (Dutch Electronic Art Festival) staat dit jaar in het teken van ‘De kunst van het ongeval’. Mede-organisator Alex Adriaansens: ,,Wat ons interesseert is de impact van technologie zoals die is ingezet in de samenleving.”

,,Iedere technologische ontwikkeling brengt ongelukken met zich mee”, zegt Alex Adriaansens. Treinen ontsporen, auto’s botsen op elkaar, vliegtuigen crashen, schepen zinken, machines ontploffen. Zelfs betrekkelijk oude uitvindingen bieden nooit absolute veiligheid. Ongelukken zitten ingebakken in de techniek of hebben te maken met het foutief gebruik ervan. Terwijl grote natuurrampen in Europa bijna niet meer voorkomen, hebben we nu te maken met technologische rampen.

Tot nu toe waren alle technologische rampen plaatsgebonden, benadrukt Adriaansens. ,,Voor het eerst in de geschiedenis stevenen we nu op een ramp af die zich wereldwijd voordoet, de millenniumbug. Het punt is dat niemand weet waar wat gaat gebeuren, omdat veel computersystemen aan elkaar gekoppeld zijn. Zo kan een klein bedrijf dat de bug niet voortijdig heeft opgelost, grote bedrijven die deze wel hebben opgelost in problemen brengen.”

We zijn gewend aan controle en beheersing. Dat betekent volgens Adriaansens dat het recht op het wagen van risico’s verloren is gegaan. Deels zou dat ook de enorme toeloop op rampenfilms verklaren en de ruime aandacht die op de televisie wordt besteedt aan rampen. Toch staat het sensationele aspect niet centraal op DEAF98. ,,Het festival focust niet zozeer op de catastrofe, maar op het ongeval als creatief potentieel. We hebben een speciaal programma gemaakt over de milenniumbug, waarin we op humoristische en kritische wijze ingaan op wat deze betekent en waarin onderzoekers vertellen wat er allemaal fout kan gaan.”


Muisklik

Het tweejaarlijkse DEAF is een initiatief van de Rotterdamse V2_Organisatie, dat kantoor houdt en een tentoonstellingsruimte heeft in de Witte de Withstraat, naast het Nederlands Foto Instituut. Dit instituut doet overigens mee aan het DEAF98. Er zijn elektronische installaties van kunstenaars tentoongesteld, waarin aspecten van ‘het ongeluk’ zijn verbeeld. Informatie daarover staat onder meer op een website (www.v2.nl/deaf), die helaas niet uitnodigt om er langer dan een muisklik te verpozen. Shame on you, V2.

Gelukkig is Adriaansens, die directeur van de V2 is, heel wat vriendelijker voor zijn gasten, hoewel het niet altijd gemakkelijk is zijn nieuwe media-jargon te doorgronden, met name als hij het heeft over elektronische kunst. Gezeten in het Media Lab, dat door NOX-architect Lars Spuybroek is vormgegeven als een glooiend landschap, vertelt hij over de activiteiten van V2, dat zich afficheert als centrum voor kunst, technologie en samenleving. Op het visitekaartje dat hij overhandigt staat het omgeschreven als ‘Institute for the Unstable Media‘.

V2 is één van de grootste media-instellingen van Nederland. De organisatie richt zich vooral op de digitale media. Ze onderhoudt banden met soortgelijke instellingen in het buitenland, waaronder het prestigieuze Zentrum für Kunst und Medientechnologie in Karlsruhe. Het beheert een archief met videobanden, geluidsopnamen, foto’s en documentatiemateriaal dat ruim tien jaar van activiteiten beslaat op het gebied van multi-media en elektronische kunst.
Oorlogsspel

Daarnaast is V2 een adviesinstelling voor overheidsinstellingen en andere instituten, zoals het ministerie van OCW, de gemeente Rotterdam en het PABO. Volgens Adriaansens loopt Nederland achter bij Amerika en Japan bij de invoering van nieuwe media in het onderwijs. ,,In het lager onderwijs moeten kinderen niet alleen leren lezen en schrijven, maar ook leren met beelden om te gaan. Dat is belangrijk, want we worden overspoeld met informatie. Kinderen moeten media-literacy worden bijgebracht.”

De hoofdtaak van V2 is evenwel het organiseren van een interdisciplinair platform waar kunstenaars, wetenschappers, architecten en andere geïnteresseerden in denieuwe media bij elkaar worden gebracht. Daartoe is een half jaar geleden het Media Lab opgericht. Adriaansens: ,,Het Media Lab is een prachtige plek voor projecten op het gebied van digitale kunst en cultuur. Het is de creatieve motor van V2.”

Tijdens DEAF98 is de ruimte ingericht door de Roemeense artist in residence Calin Dãn. Onder de titel ‘Happy Doomsday!‘ heeft hij een installatie gebouwd dat bestaat uit twee fitness-apparaten die zijn verbonden met een computer die driedimensionale beelden genereert op een groot scherm. In het oorlogsspel ‘Europe’ kun je, door de hendels van het apparaat te bewegen, de grenzen van een gekozen land verleggen. ,,In deze game zit een educatief element”, zegt Adriaansens. ,,Tijdens het spel maak je op een subjectieve manier kennis met de geschiedenis van Europa.”
Impulsen

V2 probeert volgens Adriaansens op kritische wijze de toekomst van de digitale wereld te verkennen. Tijdens DEAF98 is de aandacht zogezegd gericht op het ongeluk. In diverse Rotterdamse Rotterdamse instellingen komt dit aan bod. Zo vindt er in het Museum Boymans van Beuningen een tweedaags symposium plaats. Daarin vertellen wetenschappers, kunstenaars en architecten hoe zij in hun werkpraktijk aankijken tegen het ongeluk als een essentiële kwaliteit in hun vakgebied. ,,Het potentiële ongeval kan nieuwe creatieve impulsen geven.”

Het Nederlands Architectuurinstituut heeft de tentoonstelling ’transArchitecture 02 + 03′ ingericht. Hierin wordt getoond hoe architecten nieuwe computertechnologie inzetten in het ontwerpproces. In Lantaren/Venster is de voorstelling ‘Jet Lag’ te zien, waarin technologie en theater een symbiose aangaan. En Nighttown organiseert muziekavonden met dj’s, vj’s en installaties van kunstenaars. Eén avond vindt plaats op een boot. Tijdens deze Titanic Adventures Boat Trip vaart het schip langs de meest ‘dramatische’ plekken in de Rotterdamse haven, zoals Pernis.

Een echte aanrader noemt Adriaanse een project van de dove Engelse performance-kunstenaar Aaron Williamson. In het gebouw van V2 is speciaal voor hem een kamer ingericht. Het publiek kan zich richten tot een computer die gesproken taal omzet naar tekst. Ook de achtergrondgeluiden worden door de computer in tekst vertaald. Twee keer per dag zal Williamson deze tekst gaan voorlezen. ,,De tekst zit vol vertaalfouten – kleine crashes. Omdat hij doof is, levert dat een fantastische taalperformance op.”

Redacteur Redactie

Heb je een vraag of opmerking over dit artikel?

delta@tudelft.nl

Comments are closed.